Þegar látið er svona í veðrinu vaka ...

Við getum reyndar horft aðeins til Íslands í þessu sambandi. Sjálfstæðisflokkurinn er á Evrópuvettvangi í samstarfi við AKP, flokk Erdogans Tyrklandsforseta. Þetta er í samtökum sem nefnast AECR, en þar eru líka Íhaldsflokkurinn breski, Laga- og réttlætisflokkurinn í Póllandi, Likud í Ísrael en Repúblikanaflokkurinn í Bandaríkjunum hefur aukaaðild.

Þetta segir Egill Helgason, í pistli á Eyjunni. Hann lætur í það skína að Sjálfstæðisflokkurinn sé afar varasamur af því að hann er aðili að samtökum sem nefnast „Aliance of Conserevatives and Reformists in Europe“, AECR, og í þeim er tyrkneski stjórnmálaflokkurinn sem hinn illræmdi Erdogan Tyrklandsforseti er í.

Erfitt er að gera sumum til hæfis. Stundum er Sjálfstæðisflokkurinn gagnrýndur fyrir hatur á Evrópu en Egill gagnrýnir hann fyrir samskipti við aðra evrópska stjórnmálaflokka.

Egill Helgason hefur aldrei þótt hlutlaus í skrifum sínum um Sjálfstæðisflokkinn, þvert á móti. Út af fyrir sig er það í lagi. Hitt er alveg furðulegt þegar gripið er til ómerkilegra aðferða eins og að láta að því liggja að Sjálfstæðisflokkurinn sé í slæmum félagsskap vegna þess að tyrkneski AKP flokkurinn er í sömu samtökum.

Einu sinni reyndi Egill Helgason í pistli á Eyjunni að gera lítið úr Ólafi Ragnari Grímssyni, fyrrum forseta Íslands fyrir að eiga auðugan tengdaföður.

Egill upplýsti svo sem ekkert um Sclomo Moussaieff en tengdi Ólaf við aflandsfélag tengdaföðurins og lét að því liggja að hann væri „ævintýralegur náungi", „margt dularfullt í sögu hans“ og hann beitti vafasömum aðferðum við störf sín. Og svo segir hann orðrétt:

Þetta veikir stöðu Ólafs vissulega, en samt er spurning hvort þetta telst ekki vera það sem heitir á ensku heitir guilt by association.

Sá sem vill koma óorði á einhvern notar þá aðferð að benda á sök vegna samskipta. Hún er afar áhrifamikil en um leið í hæsta máta vafasöm í fjölda tilvika. Sök Ólafs Ragnars Grímssonar er samkvæmt Agli að hafa gifst dóttur manns sem hann telur „vafasaman“. Þessu myndi enginn halda fram nema sá sem vill koma höggi á Ólaf, gera lítið úr honum.

Á sama hátt er það ekki vegna væntumþykju Egils á Sjálfstæðisflokknum að hann bendir á að flokkurinn sé í sömu samtökum og flokkur Tyrklandsforseta. Lesandinn fær það á tilfinninguna að þar sé Erdogan að kenna öðrum trixin, hvernig eigi spilla fyrir lýðræðinu, fangelsa andstæðinga og eitthvað fleira ljótt.

Egill lætur svona í veðrinu vaka eins og Páll Árdal orti:

Ef ætlarðu að svívirða saklausan mann,
þá segðu aldrei ákveðnar skammir um hann,
en láttu það svona í veðrinu vaka,
þú vitir, að hann hafi unnið til saka.

Þetta er hreint ömurlegur málflutningur hjá Agli Helgasyni. Hins vegar lesa margir pistla Egils, áhrif hans eru ábyggilega mikil og þar af leiðandi engin ástæða til annars en að benda á misfellurnar í málflutningi mannsins.

Í sama pistli og Egill reynir að gera lítið úr Ólafi Ragnari Grímssyni er mynd af fólki á Austurvelli. Þar berja þrír menn sömu tunnuna í mótmælum vegna spillingar. Einn þeirra er Vilhjálmur Þorsteinsson, fyrrum gjaldkeri Samfylkingarinnar og eigandi fyrirtækja í skattaskjólum, og þarna er líka Illugi Jökulsson, dagskrárgerðarmaður.

Með röksemdafærslu Egils Helgasonar mætti ábyggilega gera lítið úr Illuga, „sakfella“ hann vegna þess að hann stendur þarna við hlið „spillts“ manns.

Er þetta ekki klárt dæmi um „Guilt by Association“ ... eða hvað? 

Einhvern tímann heyrði ég af íslenskum kommúnista sem var í MR, ábyggilega löngu áður en að ég gekk í þann skóla. Hann harðneitaði að læra prósentureikning af því að sú stærðfræði var notuð af ljótum kapítalistum við að hlunnfara alþýðuna.

Þessi litla saga leiðir hugann að því hvað þeir Adolf Hitler, Jósef Stalín, Mao Tse Tung og ábyggilega fleiri einræðisherrar og morðingjar sameiginlegt. Jú, þeir sögðu að einn plús einn væri sama sem tveir. Getur þú, ágæti lesandi, virkilega verið sammála helstu morðingjum tuttugustu aldar?

Ég veit að flestir lesenda minna skilja nú hvað ég á við. En hvenær í ósköpunum mun pólitísk umræða breytast úr rógi í rökræðu? Líklega aldrei, ekki frekar hér en annars staðar í heiminum.

 

 

Almannaskilningur um almannahættu

Í frétt á mbl.is segir í fyrirsögn: „Skapaðist gríðarleg almannahætta“. Þetta virðist vera spurning og spurningamerkið vantar. Nei, svo svo er ekki. Mjög algengt er að þeir sem skrifa fréttir byrji setningar á sagnorði þó ekki sé verið að spyrja neins.

Til að fyrirsögnin þjóni gildi sínu og skiljist þarf sögnin að vera aftast í setningunni: „Gríðarleg almannahætta skapaðist“.

Að auki hefði verið að nóg að segja að hætta hefði skapast, enda orðið notað yfir það sem er fólki hættulegt. „Almannahætta“ er virðist orðið að stagli í fréttum núorðið.

Svo mun ógæfusami maðurinn hafa „framið rán“ í apóteki. Samkvæmt „almannaskilningi“ mun maðurinn hafa rænt apótekið, en þannig skrifar víst enginn „almennilegur“ blaðamaður lengur.

Í fréttinni segir:

Er það mat lög­regl­unn­ar á höfuðborg­ar­svæðinu að mik­il mildi hafi orðið til þess að eng­inn skaði hlaust af hátt­erni manns­ins.

Aftur byrjar setning á sagnorði sem er svo sem ekki rangt en stíllaust. Veslings maðurinn mun hafa keyrt utan í nokkra bíla og skaðað þá. Í því er kannski „almannaskaði“ fólginn.

Margir hefðu sleppt þessari lengingu „hafi orðið til þess ...“.

Fer ekki betur á því að skrifa: „Lögreglan telur mikla mildi að maðurinn slasaði engan á flótta sínum.“? 

 

„Skapaðist gríðarleg almannahætta“

Heillandi loftmyndir af hraunum

Góðir ljósmyndarar eru margir hér á landi, atvinnumenn og ekki síður leikmenn. Einn af þeim merkilegustu er fyrirtækið sem myndar landið úr lofti, Loftmyndir ehf. Á vegum þess eru teknar gullfallegar og stundum  stórkostlegar myndir af landinu. Jafnvel þó það sé ekki beinlínis ætlunin þá æxlast hlutirnir þannig

Mig langar til að sýna hér nokkrar myndir sem ég hef klippt út úr stórum myndum af hraunum landsins.

Úr lofti séð mynda hraun, rennsli þeirra og straumar afar sérkennilegar myndir. Einna helst er hægt að bera þau saman við æðar í laufblaði.

Hraun hafa runnið hér á landi frá því löngu áður en land var numið og halda því áfram svo lengi sem virkni jarðar leyfir. Þau hreyfast tiltölulega hægt og á endanum storkna þau og sýna þá nákvæmlega stöðuna þegar það gerðist.

Hér fyrir ofan er klippa af Holuhrauni hinu nýja. Takið eftir svip hraunsins og „eyjunum“ þremur sem það hefur ekki náð að renna yfir. Samt er hraunið ábyggilega á fjórða metra á þykkt þarna.

Bláfeldarhraun á sunnanverðu Snæfellsnesi er einstaklega fallegt. Hraunið kemur úr eldsprungum í um 560 metra hæð og hefur fallið niður í miklum fossi og dreift sér fagurlega á láglendi. Bærinn Bláfeldur er þarna vinstra megin á myndinni, í skjóli undir hraunjaðrinum.

Á Snæfellsnesi eru gígar oftast kallaðir kúlur og þær eru nokkuð margar. Ofan við hraunflæmið er Rauðakúla. Í henni eru tveir gígar með stefnuna NA-SV. Beggja vegna við hana eru eldsprungur og virðist sem meira hraun hafi fallið úr þeim heldur en Rauðukúlu.

Ofar eru aðrar eldsprungur. Má vera að eldvirknin hafi verið á ólíkum tímum. Mig minnir að hafa einhvers staðar lesið að Bláfeldarhraun sé um 7000 ára gamalt.

Í kringum Heklu er fjöldi hrauna sem runnið hafa frá henni eða nálægum eldstöðvum. Segja má að hún sé haldin sírennsli.

Á þriðju klippunni eru tveir hrauntaumar og á milli er lítið fell. Hér erum við komin norðvestan við Heklu. Á korti er fellið nefnt Feðgar og á hugsanlega við bæði fellin sem þarna sjást. Á gamla Atlaskortinu eru þessi fell og eitt að auki nefnd Móhnúkar og er það réttnefni.

Fagri hraunstraumurinn vinstra megin rann í Heklugosinu árið 1845 og sá vinstra megin tæpri öld áður eða í gosinu á árunum 1766 til 1768. Sléttlendið eru vikrar.

Einu sinni, fyrir löngu síðan, ætluðum við tveir tvítugir strákar að ganga á Heklu en þekktum ekki réttu leiðina.

Við álpuðumst um þessar slóðir og upp á Litlu-Heklu þaðan langleiðina á tindinn. Snérum svo við og enduðum á því að tjalda við móbergsfellið á myndinni. Það var ekki góð hugmynd, algjörlega vatnslaust þarna en við fundum um síðir fornan snjóskafl sem við gátum kroppað úr og brætt á gasprímus. Sá dreitill dugði til morguns.

Nokkru vestar er hraun sem sést á fjórðu klippunni og er við Suðurbjalla. Það er hugsanlega á þriðja hundrað ára gamalt. Ofan á því, neðarlega á klippunni, er hraunið sem rann 1947 og líklega er það eldra en hraunið frá 1766.

Næsta mynd er af hlíðum Snæfellsjökuls. Hann er eldkeila og frá toppgígnum hafa fallið ótrúlegur fjöldi hraunstrauma. Þarna eru þeir eins og dökkt kertavax sem lekur niður kertastjakann, hver straumurinn á fætur öðrum. Alveg heillandi sjón.

Jón Helgason, skáld og fræðimaður, ort kvæðið Áfanga sem ég hef í dálitlu uppáhaldi. Í kvæðinu fer hann um marga áfangastaði og yrkir til þeirra. 

Hann yrkir um Lakagíga og líkir eldunum við ljós á kertastjaka, en í stað þess orðs býr hann til orðið „gígastjaka“. Tær snilld.

Eldflóðið steypist ofan hlíð,
undaðar moldir flaka;
logandi standa í langri röð
ljósin á gígastjaka;
hnjúkarnir sjálfir hrikta við,
hornsteinar landsins braka,
þegar hin rámu regindjúp
ræskja sig upp um Laka.

Síðasta klippan er einmitt af hrauni norðarlega við Lakagíga. Gígarnir sjást líka og hraunið sem frá þeim rennur er bárumyndað og streymir sjáanlega í næstum allar áttir.

Ég hef mikla ánægju af því af landakortum og nota mest örnefnakort frá Landmælingum jafnt og loftmyndir frá Loftmyndum. Mæli með því að lesendur mínir skoði vefsíður beggja fyrirtækjanna.

 

 

 

Mogginn svindlar - ekkert Reykjavíkurbréf

Þó svo að Ragnar Axelsson sé einn af fremstu ljósmyndurum landsins og Sæfellsjökull sé eitt af mínum uppáhaldsfjöllum þá er ég alls ekki sáttur við að í Morgunblaði helgarinnar sé ekki Reykjavíkurbréf eins og hefðin býður.

Helgarblað Morgunblaðsins er oft athyglisvert, stöku viðtöl eru ágæt en uppskriftir og annað til heimilisbrúks er ekki meðal þess lesefnis sem ég hef áhuga á.

Yfirleitt flettir maður hratt að Reykjavíkurbréfinu og les það. Eins og gengur er maður ýmist fyllilega sammála eða ekki, mismikið eftir umfjöllunarefninu. Það skiptir svo sem ekki alltaf máli heldur er það stíll bréfritara, röksemdafærsla og yfirgripsmikil þekking sem gerir Reykjavíkurbréfið að góðu efni.

Þessa helgina svindlar Mogginn á lesendum sínum, birtir ekki Reykjavíkurbréf heldur er opnuninni „eytt“ í flennistóra mynd af efsta hluta Snæfellsjökuls, horft í austur yfir ský og hnúka sem standa upp úr þokunni.

Þessu mótmæli ég harðlega og er að velta því fyrir mér að hætta áskrift að þessu ágæta blaði ... síðar á þessari öld. Eina afsökunin Moggans er að bréfritari hefi verið lasinn og ekki getað skrifað helgarpistilinn. Þá óska ég honum góðs bata. Ég vona bara að bréfritari hafi ekki lent undir ritskoðun og pistillinn felldur út. Það væri hún meiri skandallinn.

Mikil prýði er af fallegri mynd en hvað veit lesandinn svo sem um myndefnið? Hér er tilraun til að skýra landslagið. Þetta geri ég án leyfis Moggans og RAX.

Má vera að mér skjöplist í einhverjum tilvikum en þá eru lesendur vísir til að skrifa mér leiðréttingu hér fyrir neðan.

Í júlí 2015 gekk ég á gönguskíðum upp á Snæfellsjökul. Tók þá meðfylgjandi mynd undir Miðþúfu. Undir Norðurþúfu eru útlendir ferðamann sem komu upp á snjótroðara.

Stórkostleg mynd af hrikalegu landi

Hér er ein hrikalegasta mynd sem ég hef séð. Auðvitað er hún af einu afskekktasta svæði landsins, norðan Vatnajökuls og sunnan Öskju.

Tók myndina leyfislaust af Facbook-síðu Eldfjalla- og jarðvárhóps Háskóla Íslands. Vonandi er mér fyrirgefið. Bætti inn á hana helstu örnefnum.

Takið eftir þessum hrikalegu „götum“ í landslaginu, Trölladyngju og gígnum á Urðarhálsi. Sannarlega tröllslegt og ógnandi. Sólin að segjast í norðvestri og varpar löngum skuggum á landslagið. 

Eitt sinn var vorum við þrjú á ferð þarna með yngri syni mínum, þá fjögurra ár. Kvöldsett var og við þau fullorðnu vorum eðlilega að tala um eldgos, hraun og óáran sem fylgir. Tók ég þá allt í einu eftir því að litli drengurinn minn var kominn úr aftursætinu og niður á gólf í bílnum þar sem hann lá í hnipri. Hann hafði einfaldlega skelfst við þetta tal okkar og hélt að á öllu væri von.

Auðvitað stoppaði ég bílinn, tók hann í fangið og útskýrði fyrir honum það sem um hafði verið að ræða. Hann sagðist bara hafa viljað lenda í neinu eldgosi og taldi sig öruggari á gólfinu en í sætinu ...

Núna um tuttugu og einu ári síðar sýnist mér að hann hafi ekki borið varanlega skaða af þessu atviki. Held að hann muni ekki einu sinni eftir því. Þori varla að spyrja.

Til gaman má geta þess að við ókum ekki lengra þetta kvöld og sváfum í pallhúsinu um nóttina. Nítján árum síðar rann Holuhraun yfir þennan stað. Dálítið sérstakt miðað við söguna hér á undan.

Myndin kallast í daglegu tali loftmynd. Það minnir mig á að einn vinur minn sem rak verslun með ljós og rafvörur mátti ekki auglýsa „loftljós“ (ljós sem hanga í lofti húsa) í Ríkisútvarpinu eina og sanna. Gáfumenn þar héldu því fram að slík ljós væru einfaldlega ekki til. Nokkuð til í því. Held samt að þetta sé loftmynd nema því aðeins og hún sé ekki til ... Þá myndi nú sannarlega kvikna á perunni hjá mér.

KR-ingar trúir sauðalitunum ...

KR-ingar sjá lífið í svart-hvítu, nema þegar þeir nota varabúninginn sem er langt frá því að vera fallegur en er þó talsvert skárri en hinn langröndótta skyrta.

Nike, sem hefur lengi talist hafa nokkuð vit á hönnun og þar með litasamsetningum gerði KR tillögu um að nútímavæða þessa afgömlu skyrtu í sauðalitunum. Trútt upphafinu hafnaði félagið henni en skaðinn var skeður. Sagt er að fjölmargir KR-ingar á besta aldri séu enn á gjörgæslu og nokkrir þeirra muni aldrei ná sér þrátt fyrir að rauða röndin hafi aðeins átt að vera örmjó.

Í austurhluta Reykjavíkur er félag sem varpar öndinni léttar enda telja meðlimir þess það eiga fyrsta veðrétt í skyrtu með rauðri rönd, að vísu nokkuð breiðari en Nike gerði tillögu um.

Breytingar á KR-búningnum hafa greinilega meiri og alvarlegri áhrif á félagið en slakt gengi þess í tuðrusparki.

Myndin er af lömbum ... þau eru að hluta til í KR-litunum.

KR búningur án rauðra randa

Er verðlækkun á markaði Costco að þakka ...?

Hag­stæðara gengi, toll­aniður­fell­ing­ar og lægra inn­kaupsverð ger­ir þessa lækk­un mögu­lega og gagn­sæið í verði og vöru­fram­boði verður hér eft­ir mun betra. Dekk eru eitt­hvað sem við þurf­um flest á að halda og það á ekki að vera flókið ferli að verða sér úti um þau.

Þetta segir framkvæmdastjóri Sólningar og í fölskvalaustri gleði sinni yfir aðstæðum býður hann okkur neytendur njóta aðstæðna í lægra verði á hjólbörðum.

Mikið óskaplega fagnar maður allri þessari breytingu. Hjólbarðar lækka í verði, risastór sjónvörp eru komin á verð sem smásjónvörp voru á fyrir ári eða tveimur. Bráðlega lækkar matvaran enn meira í verði og svo koll af kolli.

Hvað er eiginlega að gerast? Maður hneigir sig í auðmýkt fyrir verslunarrekendum sem lækka verð í öfugu hlutfalli við hækkandi sól.

Hvað veldur þessari neytendavænu aðgerð? Ég veit ekki. Hef ekki hugmynd.

Læt mér ekki detta það eitt augnablik í hug að verðlækkunin séu vegna þess að bandaríska fyrirtækið Costco ætlar að opna verslun hér á landi í lok maí og þar verða meðal annars seldir hjólbarðar, sjónvörp, húsgögn og ekki síst matvæli af ýmsu tagi. 

Hins vegar er ég sannfærður um að samkeppni á markaði kemur neytendum alltaf til góða ... nema því aðeins að samráð sé um verðlagningu.

Svo veit ég líka að margir njóta útiveru og fyrir einskæra tilviljun liggja stundum leiðir saman í Öskjuhlíð.

Sólning lækkar verð um allt að 40%

Íbúðaskorturinn er vinstri meirihlutanum í Reykjavík að kenna

Nú eru helstu vinstri gáfumenn landsins búnir að fatta það að frjáls markaður getur ekki leyst húsnæðisvandann í Reykjavík, sjá hér. Við liggur að þeir fagni þessu ómögulega ástandi.

Trúir sannfæringu sinni líta þeir ekki á vandamálið í heild sinni. Þeim finnst engu skipta þó að vinstri meirihlutinn í Reykjavík hafi í fjölda ára ekki boðið upp á nægilegan fjölda lóða. Þeir sjá enga tengingu á milli aukins straums ferðamanna, útleigu íbúðarhúsnæðis og að leiga á íbúðarhúsnæði hefur hækkað svo hátt að fólk flýr höfuðborgina, þar á meðal sá sem hér skrifar.

Skortur á leiguhúsnæði byggist á tvennu: framboði og eftirspurn. Sé framboðið ekki nægilegt þýðir það einfaldlega að húsnæðisverð hækkar og þar með húsaleiga. Það er nákvæmlega það sem hefur gerst. Þokkalegar íbúðir sem áður voru verðlagðar á 250.000 krónur í leigu á mánuði eru hreinlega ekki fáanlegar. Og hver í ósköpunum hefur efni á að borga þessa fjárhæð í leigu.

Sökin liggur hvergi annars staðar en hjá Reykjavíkurborg. Vinstri meirihlutinn er upptekinn við að andskotast tefja fyrir bílaumferð og reyna að loka Reykjavíkurflugvelli. Á meðan gleymist fólkið sem vantar íbúðir til kaups eða leigu.

Og „nýsósíalistarnir“ kenna markaðnum um vandann en líta með vilja framhjá ábyrgð Reykjavíkurborgar.

 

Ef ætlarðu að svívirða saklausan mann ...

Ef ætlarðu að svívirða saklausan mann,
þá segðu aldrei ákveðnar skammir um hann,
en láttu það svona í veðrinu vaka,
þú vitir, að hann hafi unnið til saka.

Þannig orti Páll Árdal (1857-1930) um rógberann sem í dag gæti jafnvel verið kallaður „virkur í athugasemdum“ fjölmiðla eða jafnvel ýmsir stjórnmálamenn.

Grein Kára Stefánssonar í Fréttablaðinu í síðustu viku vakti undrun margra vegna þess að í henni ræðst hann á Bjarna Benediktsson og ber upp á hann Gróusögur.

Hver skyldi vera tilgangur Kára? Er hann að koma Bjarna til varnar? Er honum svo umhugað um Bjarna að hann vilji safna á einn stað helstu lygunum svo hægt sé að eyða þeim eins og pappír í eldi í tunnu?

Nei, tilgangur Gróusögunnar er auðvitað allt annar. Enginn ber út lygasögur til að hjálpa þolandanum. Sá sem stendur fyrir einelti eða ofbeldi af einhverju tagi hefur ekki hagsmuni fórnarlambsins í huga. 

Sögusmettan skrifar því eins og Gróa á Leiti sem sagði aldrei neitt ljótt um annað fólk, heldur flutti af því sögu með þeim orðum að „ólyginn sagði mér“. Aldrei var hægt að rekja söguna til hennar heldur til annarra.

Kári Stefánsson er óumdeilanlega nokkuð vel skriffær þó deila megi um dómgreindina. Hversu brengluð er ekki hugsunin hjá þeim sem svona skrifar:

Þegar þú leggst í leiðréttingar á gróusögum af þeirri gerð sem hér hafa verið raktar er mikilvægt að gera það af einlægni og þannig að það skiljist hvað þú ert að reyna að segja.

Þetta segir maðurinn sjálfur í grein sinni rétt eins og hann sé að gera Bjarna Benediktssyni góðverk. Hann telur það sér beinlínis til vegsauka að dreifa lygasögum og hvetur fórnarlambið til að sýna einlægni ...

Þetta er hreinlega eins og í galdrabrennunum til forna þegar yfirvaldið hótaði einhverjum aumingjans ógæfumanni og gaf honum tvo kosti: Annað hvort eilífa vist í helvíti ef hann neitaði eða sællegum dauða ef hann játaði af einlægni.

Af rætnum hvötum skrifar Kári rætna grein og segir segir að því loknu eins og Nixon karlinn og það kumrar í honum um leið: „Let the bastards deny it,“. Hann gæti svo sem bætt við annarri tæknilegri spurningu: „Ertu hættur að berja konuna þína þú armi skíthæll?“ Vont er að svara henni nema missa æruna.

Sem betur fer kunna fleiri orðsins list. Benedikt Einarsson, lögmaður, skrifar stórsnjalla grein í Fréttablað dagsins, og hrekur þar allar lygar Kára Stefánsson um Bjarna Benediktsson, forsætisráðherra. Benedikt bætir um betur og lýkur grein sinni með ljóði Páls J. Árdals sem getið er hér að ofan. Það var vel til fundið enda gæti Kári verið rógsmaður í því.

Einnig má benda á góða grein Einars Bárðarsonar sem hægt er að lesa hér. 

Ljóðið er snilldarlega ort. Efni þess skilja allir, málið er létt og auðlesið.

Ef ætlarðu að svívirða saklausan mann,
þá segðu aldrei ákveðnar skammir um hann,
en láttu það svona í veðrinu vaka,
þú vitir, að hann hafi unnið til saka.
 
En biðji þig einhver að sanna þá sök,
þá segðu að til séu nægileg rök,
en náungans bresti þú helst viljir hylja,
það hljóti hver sannkristinn maður að skilja,
 
og gakktu nú svona frá manni til manns,
uns mannorð er drepið og virðingin hans,
og hann er í lyginnar helgreipar seldur,
og hrakinn og vinlaus í ógæfu felldur,
 
en þegar svo allir hann elta og smá,
með ánægju getur þú dregið þig frá,
og láttu þá helst eins og verja hann viljir,
þótt vitir hans bresti og sökina skiljir.
 
Og segðu hann brotlegur sannlega er
en syndugir aumingja menn erum vér,
því umburðarlyndið við seka oss sæmir,
en sekt þessa vesalings faðirinn dæmir.
 
Svo leggðu með andakt að hjartanu hönd,
með hangandi munnvikjum varpaðu önd,
og skotraðu augum að upphimins ranni,
sem æskir þú vægðar þeim brotlega manni.
 
Já, hafir þú öll þessi happsælu ráð,
ég held þínum vilja þú fáir náð,
og maðurinn sýkn verði meiddur og smáður,
en máske að þú hafir kunnað þau áður.

Ekki vera svona reið ...

Athyglisverð grein er í viðskiptablaði Moggans. Þar skrifar dálkahöfundurinn Wolfgang Münchau grein undir nafninu „Hvernig má koma Bretlandi aftur inn í ESB“.

Meginefni greinarinnar fjallar þó ekki um fyrirheit fyrirsagnarinnar heldur hvernig stuðningsmenn ESB ættu að sleikja sárin og sætta sig við niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar í Bretlandi um að yfirgefa sambandið.

Hann nefnir fjögur mikilvæg atriði sem stuðningsmenn ESB þurfa að tileinka sér:

1. Sættið ykkur við niðurstöðuna, Brexit er óumflýjanlegt.
2. Ekki vera svona reið, niðurstaðan er komin, skiptir engu þó ykkar blekkingar hafi reynst léttvægari en blekkingar annarra ...
3. Takið andstæðinga ESB alvarlega.
4. Hætti að vera svona öskuill yfir marmiðum Bretlands í samvinaviðræðunum við ESB.

Þetta eru skynsamleg ráð, ekki aðeins vegna Brexit heldur í stjórnmálum almennt. Ekki síst er það rétt sem höfundurinn segir:

Fólk sem er á annarri skoðun en Evrópusinnar er ekki endilega ófært um að hugsa rökrétt. Það er ekki algilt að þeir sem kusu Donald Trump eða Brexit séu heimskir.

Þetta eru auðvitað heimspekileg sannindi en í hita stjórnmálanna er allt tengt og yfirfært þvert á allan sannleika og skynsemi - hér á landi og erlendis.

„Ekki vera svona reið.“ 

Þetta er gott ráð í stjórnmálum. Takið til dæmis eftir fýlunni sem yfirleitt lekur af sumum þingmanna Vinstri grænna í umræðum á Alþingi. Þá er eins og yfir þeim sé þungbúið rigningaskýr í eilífu skammdegi. Óháð því að VG getur oft á tíðum staðið fast að góðum málstað þá eyðileggur þetta fas afskaplega mikið fyrir flokknum.

„Öskuillska.“

Í rökræðum um stjórnmál þurfa þingmenn til dæmis ekki að vera með leikræna tilburði í ræðustól. Taka frekar þingmann Pírata, Gunnar Hrafn Jónsson, sem sagðist í ræðustól um hörmulega lágar fjárveitingar til Hugarafls vera „... satt að segja brjálaður yfir þessu.“.

Rödd Gunnars var yfirveguð, allt fas mannsins hófstillt þrátt fyrir orðin. Hverjar virðast lyktir þessa máls vera. Jú, nú lítur út fyrir að þessi smánarlega greiðsla verði hækkuð að mun, ábygglega fyrir harðorðan en kurteisilegan málflutning Gunnars Hrafns. 

Ef eitthvað er mættu íslensk stjórnmál taka mið af kjarnanum í ofangreindri grein. Minna af reiði, virðing fyrir andstæðingum og að sætta sig við niðurstöðu mála.

Hvernig má verjast fölskum fréttum, hálfsannleika og áróðri?

Sé ætlunin að niðurlægja pólitíska andstæðinga eða gera lítið úr skoðun þeirra og gerðum þá er skiptir fernt mestu:

1. Vitna í orð andstæðinganna
2. Fara rangt með tilvitnunina
3. Leggja út af hinni röngu tilvitnun
4. Fá fleiri til að gera hið sama

Þetta er óbrigðul aðferð og viti menn. Innan skamms er hin ranga tilvitnun og útlegging orðin að sannleika ... af því að svo margir segja það. Stundum mistekst þetta ef andstæðingurinn nær eyrum fólks og geti leiðrétt rangfærsluna. Þá er málið ónýtt nema því aðeins að nógu margir brúki taki þátt í þessum leik.

Auðvitað er þetta áróður, ljótur áróður sem hefur einkennt íslensk stjórnmál, sérstaklega síðustu tvo áratugi. Nú er svo auðvelt að koma upplýsingum til fólks, vefsíðurnar eru svo margar ... og líka bloggin.

Þessi áróðursaðferð varð til í Sovétríkjunum gömlu. Aðferðinni lýst í bók Arthurs Koestlers, „Myrkur um miðjan dag“. Hann var kommúnisti en hvarf af trúnni, samdi skáldsögu um Rubashov sem á að hafa verið hátt settur maður í stjórnkerfi Sovétríkjanna en lendir í ónáð hjá No. einum og er settur í fangelsi. Í yfirheyrslunum er farið nákvæmlega yfir feril Rubashovs og smáum atriðum og stórum snúið gegn honum. Í bókinni segir:

„Mestu glæpamenn sögunnar,“ hélt Ivanov áfram, „eru ekki menn á borð við Nero og Fouché, heldur slíkir sem Gandhi og Tolstoy. Innri rödd Gandhis hefur gert meira til að koma í veg fyrir frelsi Indlands en byssur Breta. Það, að selja sjálfan sig fyrir þrjátíu peninga silfurs, er heiðarlegur verknaður, en hitt, að ofurselja sig samvisku sinni, er svik við mannkynið. Sagan er a priori siðlaus. Hún hefur enga samvisku. Það, að ætla sér að stjórna rás sögunnar eftir sömu reglum og sunnudagaskóla, er sama sem að láta allt danka eins og það er. Þetta veistu eins vel og ég. [bls. 163, útgáfan frá 1947]

Þetta er alveg stórundarleg útskýring á þessu einstaklingsbundna fyrirbrigði sem kallast samviska. Samkvæmt þessu á hún að vera „félagsleg“ og þar með er hún rifin út tengslum við hugsun. Í staðin er hún gerð útlæg og í stað hennar þarf einstaklingurinn að leita til annarra sé hann í vafa um hvað sé rétt og rangt. 

Auðvitað átt Rubashov ekki nokkra möguleika gegn kerfinu. Hann var yfirheyrður og kerfisbundið snúið út úr því sem hann hafði áður sagt, gert og fundir hans með öðru fólki voru gerðir að samsæri gegn Sovétríkjunum. Svona gerist nú þegar gildi eru skilgreind fyrir pólitíska hagsmuni. 

Auðvitað er samviska hvers manns mikilvægari en orð fá lýst sem og hugsun og ekki síst rökhugsun. Eina leiðin til að halda sönsum er að hlusta á samvisku sína. Þetta er eina leiðin til að berjast móti áróðri dagsins, fölskum fréttum og hálfsannleika.

Til dæmis er ég ekki alltaf viss hvort sú skoðun sem ég hef byggist á þekkingu, reynslu og rökhugsun eða þá að hún sé afleiðingin af síbylju áróðurs sem glymur fyrir eyrum og verður fyrir augum. Eftir því sem ég tala við fleiri og fylgist með þjóðfélagsumræðunni flögrar það að mér að vandinn sé ekki einskorðaður við mig einann. Ég hreinlega finn að margir hafa ekki skilning á umræðunni, kynna sér ekki mál öðru vísi en að hlusta á ágrip, lesa fyrirsagnir.

Auðveldast í öllum heimi er að trúa síðast ræðumanni, rökum þess sem virðist sannfærandi, hefur réttu raddbeitinguna eða hefur ásjónu þess sem er heiðarlegur. Einhvern tímann var sagt um forhertan glæpamann að hann liti nú síst af öllu út fyrir að vera glæpamaður. En hvernig lítur glæpamaður út? Hvernig lítur sá út sem afflytur staðreyndir, prédikar hálfsannleika? Þá vandast auðvitað málið því öll erum við þannig að við hlaupum stundum til og leggjum vanhugsað mat á hugmyndir, skoðanir og jafnvel fréttir.

Við treystum oft prentuðu máli eða því sem við heyrum frá snoppufríðum fréttalesara í sjónvarpsstöðvar af því að hann lítur svo „heiðarlega“ út, hvað svo sem það nú þýðir. Eða stjórnmálamann sem setur orðin sín fram á heillandi og sannfærandi hátt.

Þessa staðreynd þekkja allir og því er svo ósköp auðvelt að villa um fyrir öðrum. Þetta er nú til dæmis ágæt ástæða fyrir því að frelsi á að ríkja í fjölmiðlun. En í guðanna bænum, ekki treyst fjölmiðlum í blindi. Betra er að treysta á eigið hyggjuvit.

Staðreyndin er sú að allt er sennilegt en fátt er satt nema rök fylgi, öll rök. Þar af leiðandi er krafan sú að sá sem hlustar á eða les frétt trúi henni ekki eins og nýju neti.

Þetta er nú sunnudagsprédikunin að þessu sinni.

 

     

Hvað skyldi forseti Bandaríkjanna og Rússar vera að fela?

Sé rétt að Michael Flynn, fyrrum þjóðaröryggisráðgjafi Donald Trumps,Bbandaríkjaforseta, hafi ákveðið að segja FBI og leyniþjónustunefnd þingsins allt af létta um tengsl forsetans við Rússa, hlýtur það að vera stórfrétt. Þetta eitt bendir til að eitthvað sé til að fela og má fullyrða að forsetinn og stjórn hans sé þá orðinn ansi valtur í sessi.

Bandaríski fjölmiðillinn New York Times lætur að því liggja að Flynn sé ekki sá eini af fyrrum ráðgjöfum forsetans sem hafi fundið hjá sér knýjandi þörf til að segja frá.

Bandaríkjamenn taka samskiptin við Rússa afar alvarlega. Rökstuddur grunur hefur verið um að þeir hafi haft margvísleg afskipti af bandarískum innanríkismálum og jafnvel svo að úrslit forsetakosninganna hafi ráðist vegna stýringar frá Moskvu.

Flynn laug til um samtöl sín við sendiherra Rússa í Bandaríkjunum og án efa standa mál þannig að alríkislögreglan hefur upptökur af þessum símtölum, einu eða fleirum, sem gerir málið þyngra fyrir Flynn. Á móti kemur að rannsóknir FBI á málinu eru án efa svo umfangsmiklar að nú er komið að því að sækja ekki einungis í smáfiskinn heldur einnig hinn stóra. 

Afleiðingin af öllu þessu gæti orðið afsögn Trumps, skiptir engu hvort hann hafi vitað af samskiptunum við Rússa eða ekki.

Þegar litið er til stjórnar Trumps og framgöngu hans í embætti fer ekki hjá því að leikmenn álykti sem svo að hann ráði ekki við embættið, sé í raun ekki stjórnandi heldur fari hann að vilja ráðgjafa sinna. Þekking hans á stjórnkerfinu, innanríkismálum og alþjóðamálum virðist lítil enda tjáir hann sig einna helst upphrópunum og fyrirsögnum. Lítið fer fyrir pólitískri hugsjón og stefnu.

Hvað sem öllu líður verða næstu vikur afar forvitnilegar í bandarískum stjórnmálum. Forsetinn er í alvarlegum vanda, ekki ólíkum þeim sem Richard Nixon kom sér forðum í. Þá var stutt í leikslok.

Flynn talar gegn friðhelgi

Vangaveltur um forna ljósmynd

Veit einhver hvar þessi bær stóð?

Myndin er fengin af Facbook síðunni „Gamlar myndir“ og birtist þar í síðustu viku. Myndin var tekin um 1897 af Johannes Klein, dönskum málara sem var hér á ferð og sögð tekin í Austur-Húnavatnssýslu.

Fornar myndir eru oft afar áhugaverðar. Þær sýna mannlíf, búskaparhætti, vinnubrögð, klæðnað fólks og svo margt annað sem fæstir þekkja í dag. Þó landslagið hafi lítið breyst er ekki alltaf ljóst hvar myndir hafa verið teknar.

Þá verða til vangaveltur, ekki aðeins hjá mér heldur fjölda annarra. Hjá mér fór helgin í pælingar um myndina.

Upphaflega var ég staðfastlega á þeirri skoðun að í fjarska mætti sjá þrjú fjöll. Var um leið viss á því að þau eru ekki að finna í Austur-Húnavatnssýslu.

Sá jafnvel líkindi með því að fjallið lengst til hægri væri austurhliðin á Mælifelli í Skagafirði. Þetta er hins vegar ákaflega ósennileg tilgáta vegna þess að ekkert strýtumyndað fjalli er til sunnan við Mælifell. Dálítið óheppilegt þegar blákaldar staðreyndir eyðileggja sennilega tilgátu.

Í ljósi þess að erfitt er að átta sig á fjarlægð í myndinni hafa sumir bent á að þetta gætu einfaldlega verið hólar, ekki fjöll. Á milli eru einhverjar hæðir og svo virðist sem að fyrir neðan þær sé á eða lækur. Sumir hafa bent á skýjaslæðuna, það sé þoka sem læðist stundum inn Húnaflóa og því sé þarna stutt til sjávar.

Nú kann vel að vera að bærinn sé löngu sokkinn í jörð, gróið yfir hann. Þá er fátt orðið eftir til skilnings á staðháttum. Eitt kann þó að vera áhugavert og það er litla klettabeltið hægra megin við miðja mynd. Má vera að það kveiki í hugsuninni hjá einhverjum.

Af einhverjum ástæðum kunna sumar gamlar myndir hafa verið skannaðar rangt inn, þær séu einfaldlega speglaðar. Hér eru því birtar tvær útgáfur af myndinni. Væntanlega er bara önnur rétt.

Og til hvers er maður að leggja á sig pælingar af þessu tagi? Manni vefst tunga um höfuð því skýringin er erfið. Þetta er bara eins og hver annar leikur; krossgáta, föndur eða eitthvað álíka. Má vera að þetta sé tóm vitleysa og tímanum betur varið í að yrkja ljóð, semja skáldsögur eða syngja í kór. 

Þröstur Ólafsson gerir Styrmi Gunnarssyni upp skoðanir

Við lestur síðasta pistils Styrmis Gunnarssonar (Umræðan, Mbl.18.mars) er ljóst að hann telur bæði NATO og ESB vera á útleið. Því þurfi Íslendingar að huga að framtíðarskipan bæði varnar- og viðskiptamála.[...] 

Staða okkar Íslendinga á að vera sú að styrkja NATO. Í þessu sambandi var olnbogaskot Styrmis á Valhöll athyglisvert. Ef sameiginlegar tilraunir til þess skila ekki tilætluðum árangri, og trumpistar ná undirtökunum,eigum við aðeins þann kost að tengjast Evrópuríkjunum nánar varnarlega. Ævintýralegar vangaveltur um varnarbandalag með fjórum/fimm smáríkjum við Vestur Atlantshaf,  eru ekki þess virði að hugleiða þær af alvöru.

Þetta skrifaði Þröstur Ólafsson, hagfræðingur í grein í Morgunblaðinu og birti líka á vefritinu eyjan.is.

Gamlir kommar og sósíalistar lærðu í útlöndum hvernig best er að gera lítið úr pólitískum andstæðingum, eyðileggja málflutning þeirra og hrósa sigri. Og þeir notfærðu sér aðferðina alveg sleitulaust allt fram á þennan dag. Ofangreind tilvitnun í grein Þrastar sýnir í hnotskurn vinnubrögð þeirra sem raunar er enn óspart notuð.

Í stuttu máli byggist aðferðin upp á því að vitna til orða pólitísks andstæðings, fara rangt með tilvitnunina, og leggja síðar út af hinum meintu orðum og gera þannig lítið úr andstæðingnum.

Svona aðferðafræði dugar best á lokuðum fundum, sellufundum. Vandinn verður hins vegar meiri þegar óþrifin eru birt á opinberum vettvangi. Hins vegar setur uppruninn gamla komma oft í vanda, þeir freistast til að framleiða óhróður eins og þeim var kennt að gera í gamla daga.

Því miður fyrir Þröst Ólafsson les Styrmir Gunnarsson, fyrrum ritstjóri Moggann og skrifar á vefsíðu sína, hafði ekki einu sinni fyrir því að birta pistilinn í gamla málgagninu sínu.

Þetta er einhver misskilningur hjá Þresti. Mér hefur aldrei dottið slíkt "varnarbandalag" í hug! Enda þrjú þeirra ríkja, sem ég nefndi í grein minni, herlaus, þ.e. Ísland, Færeyjar og Grænland.

Þröstur hefði getað sparað sér ritsmíðina og alla vandlætinguna en það var ekki tilgangurinn. Hann vitnað í Styrmi á þann hátt sem honum hentaði, dró þær ályktanir sem áttu að vera réttar, og færði rök fyrir því að meintar skoðanir Styrmis séu rangar: 

Veikasti hlekkurinn í óskhyggju Styrmis sú von hans að ESB líði undir lok. Þar deilir hann ósk sinni með bæði  Trump og Pútín.   

En „óskhyggja Styrmis“ er aðeins til í höfðinu á Þresti og sá fyrrnefndi segir:

Það er líka misskilningur hjá Þresti að ég vilji Evrópusambandið feigt. Svo er ekki, þótt ég telji aðild Íslands að því ekki koma til greina.

Hættu þessu bulli um mig og skoðanir mínar, gæti Styrmir verið að segja, en hann er of kurteis og lífsreyndur til að segja öðru fólki til syndanna. Samt hljóta orð hans að vera sem svipuhögg á beran afturenda Þrastar ... eða þannig.

Þröstur Ólafsson hefur marga fjöruna sopið í stjórnmálum og gert víðreist. Hann var í Alþýðbandalanginu forðum daga, barðist meðal annars gegn inngöngu í EFTA. Hann sagði til dæmis á fundi um EFTA sem Alþýðubandalagið hélt 22. nóvember 1969:

Innganga Íslands í EFTA er tilraun afturhaldsafla í þjóðfélaginu til að frysta tíu ára gamla viðreisn í landinu til frambúðar á kostnað almennings. Gera á seinustu tilraun til að bjarga ráð- og dáðlausri valdastétt og fá um leið framtíðarábúð fyrir efnahagsstefnu, sem er launafólki og öllum almenningi afar óhappadrjúg og fjandsamlega.

Kannast einhver við orðfærið? Ansi nærri því sem Vinstri grænir og Samfylkingin notar í dag.

Nærri fimmtíu árum eftir þessi orð Þrastar segir hann í áðurnefndri Morgunblaðsgrein:

Okkur hefur sannarlega farnast vel bæði í NATO og í EES, sem er megin farvegur samninga okkar við Evrópu. Við ættum því að leggja þeim lið sem vilja halda í og styrkja báðar stofnanirnar. Hann gleymir því hins vegar að án ESB er ekkert EES. Samningurinn um EES er við ESB, þ.e. Brussel, ekki við Berlín.

Já, EFTA og NATO var áður tilraun valdastéttarinnar til að berja á almenningi landsins. Allt hefur breyst hjá Þresti. Hann hætti fyrir löngu í Alþýðubandalaginu og fór í Alþýðuflokkinn og þaðan í Samfylkinguna og situr þar í rústum hennar og mærir Nató og ESB. 

Styrmir Gunnarsson lýkur pistli sínum á sinn hógværa máta:

Kynslóð okkar Þrastar verður að horfast í augu við það að tímarnir eru að breytast. Smáþjóð norður í höfum verður að laga sig að þeim breytingum og tryggja sjálfstæði sitt og öryggi við breyttar aðstæður.

Hversu rétt er ekki þetta mat?

Raus í ræðustól Alþingis og gagnslausar upplýsingar

Frú forseti. Það voru áhöld um hvort ég ætti yfir höfuð að vera í þessum ræðustól.

Í morgun, skömmu eftir átta, barst mér tilkynning um það að ég hefði verið númer 27 í röð háttvirtra þingmanna að komast hér á mælendaskrá. Síðan fóru nú einhverjir vísir menn að skoða málið nánar og þá kom í ljós að allmargir af þeim sem á undan mér voru á skránni höfðu tilkynnt sig inn laust fyrir klukkan átta.

Var gerð við þetta athugasemd sem endaði með því að öllu var raðað upp á nýtt og ég þurfti að fara að undirbúa að nýju hvað ég ætlaði að tala um.

Þetta sagði Jón Steindór Valdimarsson, þingmaður, í ræðustól Alþingis í vikunni.

Í Staksteinum Morgunblaðs dagsins er vakin athygli á þessum orðum og eftirfarandi sagt:

Jón Steindór hafði sem sagt pantað púltið án þess að hafa nokkuð að segja. Niðurstaða hans eftir vangaveltur um hvað hann ætti að tala um var „að tala um þetta, um störf þingsins“.

Jón Steindór hagaði sér kjánalega í ræðustólnum. Hann hefði betur sleppt því að taka til máls og blaðra um ekki neitt. Hann er hins vegar ábyggilega ekki síðri þingmaður en margir aðrir en því miður virðist meðaltalið frekar í lægri kantinum.

Kjarni málsins á þinginu er þessi: Æ fleiri þingmenn sitja á þingi án nokkurrar stefnu, hugsjónar eða eldmóðs. Tilgangurinn er einhvers konar leikur, vekja athygli fjölmiðla á sjálfum sér og flokknum sínum, láta um leið liggja að því að spilling ráði eða hreinlega óvild gagnvart ákveðnum málaflokkum eða hópum í landinu. Minna fer fyrir skilningi þessara þingmanna á hlutverki löggjafans.

Kapphlaupið um að fá númer í ræðustóli er aðalatriðið en á eftir er pælt í því hvað á að segja.

Dæmi um leikræna tilburði er fyrirspurnartími á þinginu. Fyrir stuttu vildi þingmaður vita hversu mörg vínveitingaleyfi eru í gildi og hvað mörg leyfi hafi verið gefin út á árunum 2010 til 2916. 

Þingmanninum var svarað og hann þakkaði án efa fyrir fyrir sig, sté úr ræðustól og málið hvarf út í tómið eins og svo ótal önnur mál. En hvers vegna varð þessi fyrirspurn til, hversu mikið kostaði að svara henni og hver var tilgangurinn?

Upplýsingar um leyfisveitingar liggja ekki á lausu og því hefur stjórnsýslan þurft að fela starfsmanni að leita í skjölum og telja saman. Það kann að hafa tekið einn dag og allt upp í þrjá til fjóra daga. Þessi starfsmaður gerði ekkert annað á meðan, sinnti ekki hefðbundnum störfum sínum og tafir urðu á afgreiðslu.

Samtals getur kosnaður við að svala forvitni þingmannsins verið hátt í eina milljón króna.

Við þessu er ekkert að gera. Þingið á rétt á að fá þær upplýsingar frá framkvæmdavaldinu sem það vill. Það sem hins vegar vekur athygli er að ekkert var gert með upplýsingarnar. Fyrirspurnin var bara hluti af kynningarmálum málum viðkomandi þingmanns, tilraun hans til að vekja athygli á sér.

Þegar ég var í skóla í útlandinu var afar mikil áhersla lögð á að safna upplýsingum en um leið var lögð áhersla á að upplýsingar væru í eðli sínu gagnslausar nema þær væru settar í rétt samhengi.

Tilgangurinn með upplýsingasöfnun er byggja einhvers konar mynd sem getur verið lýsandi fyrir viðfangsefnið, hjálpað til við úrlausn máls. Í sannleika sagt skiptir litlu máli hversu margir naglar eru í timburhúsi, hversu margir lítrar af málningu fóru á inn- og útviði eða hvort plast eða timbur eru í gluggafögum, nema verið sé að gera úttekt á kostnaði við byggingu húss.

Mikilvægast er að vita nokkurn veginn svarið við fyrirspurn. Geri fyrirspyrjandi sér ekki grein fyrir því hvernig svarið kemur að gagni er gagnslaust að spyrja.

Hvaða ályktun má draga að því að 1154 vínveitingaleyfi eru gild á landinu og 1273 leyfi voru samþykkt frá 2010 til 2016? Eru þessar tölu litlar eða miklar? Sannast sagna hef ég ekki hugmynd um það og dreg þá ályktun að ekkert gagn hafi verið að fyrirspurninni, hvorki fyrir þingmanninn né okkur hin.

Niðurstaðan af ofangreindu er því sú að sáralítill munur er á því að þingmaður standi og gapi um allt og ekkert í ræðustól Alþingis eða hann af vanþekkingu óskar eftir gagnslausum upplýsingum.

Af tvennu illu er þó ódýrara að þingmenn rausi í ræðustól.

 

Samfélagsleg aðkoma er skrautyrði fyrir einokun

Ef samfélagsleg aðkoma tryggir eftirfarandi umfram einkaaðila:

a) betra utanumhald og minni ágang markaðsafla,
b) er betri fyrir ríkissjóð og þar af leiðandi okkur sem skattgreiðendur,
c) færir okkur hagstæðara verðlag (hátt útsöluverð stjórnast af álagningu),
d) tryggir meira úrval,
e) dregur úr aðstöðumun þéttbýlis og dreifbýlis;

ef þetta er svo, er þá ekki sjálfsagt að halda í það fyrirkomulag sem við búum við?
Í þessum röksemdum sameinast þeir sem vilja takmarka aðgengi af lýðheilsuástæðum og hinir sem neyta áfengis og vilja hafa ríka valmöguleika, tryggja hagstætt verðlag og hagsmuni sína sem skattgreiðendur.

Allt eru þetta efnislegar röksemdir gegn staðhæfingum þeirra sem segja það vera rangt að ríkið hafi áfengisdreifinguna á sinni hendi af þeirri einföldu ástæðu að það sé rangt! Með öðrum orðum: Af því bara. Ég held að varla sé hægt að komast að annarri niðurstöðu en þeirri að hugmyndafræði sé þarna orðin stjórnmálamönnum fjötur um fót.

Þetta segir Ögmundur Jónasson, fyrrum alþingismaður og ráðherra, á heimsíðu sinni. Gamli sósíalistinn hefur engu gleymt, reynir enn að villa um fyrir fólki.

Ríkisrekstur heitir á máli hans „samfélagsleg aðkoma“. Sé svo má fullyrða að „samfélagsleg aðkoma“ sé ástæðan fyrir einokun Mjólkursamsölunnar. Á hreinni og tærri íslensku er „samfélagsleg aðkoma“ skrautyrði fyrir einokun.

Setjum sem svo að einkaaðilar eigi allar þær áfengisbúðir sem ÁTVR rekur í dag, ekki færri, ekki fleiri, og auglýsingar á áfengi væru bannaðar, rétt eins og þær eru í raunveruleikanum.

1. Engin rök eru fyrir því að áfengisneysla væri meiri eða minni ef verslanirnar væru í einkaeigu.
2. Myndi verðlag áfengis hækka? Nei, varla í samkeppni við aðrar áfengisverslanir. Nú, ef það hækkaði myndi þá ekki draga úr neyslu?
3. Er hægt að halda því fram að starfsfólk Vínbúða ÁTVR séu með sérþekkingu í áfengisforvörnum umfram það fólk sem myndi starfa í áfengisverslunum í einkaeigu?
4. Er rekstur ÁTVR á einhvern hátt „samfélagslegur“ eða ber hann einkenni kapítalísks rekstrar? 
5. Hverjir eru birgjar ÁTVR? Jú, þeir sömu og myndu skaffa áfengisverslunum í einkarekstri vörur til endursölu! Sama fyrirkomulag er í flest allri smásöluverslun hér á landi. Ekkert samfélagslegt við það að innflytjendur selji til smásala eða kannski er það greinilegasta dæmið um samfélagslegt eðli viðskipta.

Sé þetta rétt er ekki nokkur ástæða til að halda því fram að einhverjar „samfélagslegar“ ástæður séu að baki ÁTVR. Einungis gamaldags bannárátta sem rekja má aftur til bannáranna, banns við neyslu bjórs ... Gjörsamlega úrelt fyrirkomulag. Seljum þessar verslanir, látum ríkið hætta í smásölu.

Lýðheilsuástæður koma málinu ekkert við. Heilsa almennings verður hvorki betri né verri við það að ÁTVR sé lögð niður og verslanir þeirra seldar. Ekkert yfirnáttúrulegt fylgir starfsemi ÁTVR, bara ágætt starfsfólk sem myndi sinna sínum störfum á sama hátt í áfengisverslunum í eigu einkaaðila, jafnvel þeirra sjálfra.

Rök Ögmundar Jónassonar eru út í hött, standast ekki skoðun og byggjast á gamaldags kenningum um að ríkið eigi að vasast í sem flestu.

Nær algjört jarðskjálftahlé ...

Frá því á miðnætti og fram til klukkan þrettán í dag, föstudag, hafa orðið fimm jarðskjálftar á landinu. Fimm, 5, allir litlir, sá stærsti 1,1 stig.

Samkvæmt vef Veðurstofu Íslands hefur enginn skjálfti mælst til klukkan hálf fimm í dag, þegar þessar línur eru slegnar inn. Í gær mældust fimmtíu og fimm skjálftar, tífalt fleiri

Sem sagt tíðindalaust í jarðskjálftum. Ef til mætti orða þetta á annan hátt: Þau tíðindi hafa orðið að nær augnvir jarðskjálftar skekja landið.

Um leið og ég skrifa þetta velti ég því fyrir mér hvort skjálftar geti stafað af utanaðkomandi aðstæðum. Nefni lægðagang yfir landinu, tunglstöðu, frost eða jafnvel af siðferðilegum breyskleika þjóðarinnar ... Ég veit ekki til að verið sé að rannsaka ástæðu fárra jarðskjálfta en get mér til um að margar kenningar kunni að vera á lofti.

Hitt er pottþétt að kyrrstaða á þessu sviði er algjörlega gegn eðli landsins. Fyrr eða síðar verður innibyrgð spenna til þess að einhver skjálfti leysist úr læðingi og hann veldur öðrum og svo koll af kolli þangað til stórskjálfti verður eða eldgos hefst.

Datt nú inn sá sjötti ... Sér einhver gosmökk?

 

Fölsk frétt um Bjarna Benediktsson

Sé það meining Bjarna að geðlyf séu gerviþörf og tilgangslaus, rétt eins og að reyna að vökva líflaust blóm, biðlum við til forsætisráðherra að kynna sér málið til hlýtar og draga þessi ummæli til baka.

Þessi ummæli er að finna á vefritinu pressan.is og eru þar sögð frá „Samtökunum Geðsjúk“. Sá Bjarni sem um er rætt er Benediktsson og er forsætisráðherra Íslands.

Bjarni mun hafa verið boðið í heimsókn í stjórnmálafræðitíma í Verzlunarskóla Íslands. Þar ræddi hann við nemendur og var fullyrt að hann hefði sagt að „geðlyf virki ekki eða haf líkt lyfjagjöf við að vökva dáið blóm“ eins og segir á pressan.is.

Bjarni Benediktsson, forsætisráðherra, neitaði að hafa sagt þetta.

Að gefnu tilefni. Ég hef hvergi sagt að geðlyf virki ekki eða að lyfjagjöf sé líkt og að vökva dáið blóm. Afar dapurleg umræða.

Katrín Guðjónsdóttir, nemandi í VÍ, brá skjótt við og sagði í athugasemdum með fréttinni:

Ég var í þessum tíma, get staðfest það að hann sagði þetta ekki. Hann teiknaði mynd af 2 blómum, annað þeirra var upprétt en hitt var hnignandi og þurfti að vökva. Hann teiknaði rætur undir bæði blómin og benti svo á rætur þess hnignandi og meinti með því að það þyrfti að finna rót vandans. Þriðjungur landsins fæðist ekki með geðræn vandamál heldur mótast það líka af samfélaginu og þarf því að ráðast á rót vandans frekar en að láta alla á geðlyf. Hann sagði aldrei að geðlyf virkuðu ekki. Þau ummæli komu frá einum nemanda sem misskildi myndlíkinguna en ekki öllum bekknum.

Isabel Guðrún Gomez undir það sem Katrín sagði:

Var líka í tímanum og get staðfest þetta líka, myndbandið er líka tekið algjörlega úr samhengi þar sem að við ræddum þetta mikið lengur en nokkrar sekúndur.

Þetta er skýrt dæmi um falska frétt sem dreift er á netinu til þess eins að koma höggi á Bjarna. Eða eins og orðtakið hermir: Bera er að sveifla röngu tré en öngvu.

Og fyrr en varir er falska fréttin komin út um allt og ekki síst með stuðningi þeirra sem stunda þá iðju sem Gróa á Leiti sérhæfði sig í samkvæmt sögunni.

Óðinn Þórisson, sagði með fréttinni:

Þetta er hluti af þeirri ósanngjörnu umræðu sem Bjarni Ben. fær á sig.

Um leið grípur óvandað fólk og reynir að halda áfram sögunni án þess þó að vita hætishót um sannleiksgildi hennar, sagan ætti bara að vera sönn. Líklega er það ástæðan fyrir því að Ásthildur Cecil Thordardottir segir með fréttinni:

Þú vilt sem sagt meina að hann hafi ekki sagt þetta? Hvaðan hefur þú það?

Og skítadreifingin heldur áfram.

Hvorki Áshildur né „Samtökin Geðsjúk“ hafa beðist afsökunar á frumhlaupi sínu.

 

Skítugt bílastæðahús og ógreinileg afmörkun bílastæða

Tillitsleysi ökumanna sem leggja bílum sínum í bílastæðahúsið Traðarkot við Hverfisgötu er slæmt. Fyrir nokkrum misserum var ég með skrifstofuaðstöðu á Laugaveginum og lagði bílnum reglulega í Traðarkot. Þá komst ég að því mér til mikillar furðu að það voru ekki aðeins eigendur stórra jeppa og sendibíla sem kunnu ekki að leggja í stæði heldur líka eigendur litlu bílanna.

Framkvæmdastjóra Bílastæðasjóðs virðist aldrei koma í húsið. Að minnsta kosti hefur hún ekki séð að málningin á bílastæðunum er máð og ógreinileg. Þessi staðreynd er að minnsta kosti lítilsháttar afsökun fyrir ökumenn.

Traðarkot er sóðalegt hús að innan. Þar hafa óvandaðir unglingar vaðið inn og krotað á veggi óásjáleg tákn, ryk er mikið í húsinu og einnig rusl.

Fyrir nokkrum misserum var mér eiginlega nóg boðið og skrifaði nokkuð um bílastæðahúsið á þessu vettvangi. Hér er tilvísun í einn pistilinn og fylgja honum myndir sem sýna hversu illa margir ökumenn leggja bílum sínum. Þeim og öðrum til skilnings eiga ökumenn að sýna öðrum þá háttvísi að leggja nákvæmlega í mitt stæðið.

Svo virðist sem að margir telji það einhverja minnkun að þurfa að gera tvær eða þrjár tilraunir til að leggja hárrétt í stæði áður en það tekst. Þetta er algjör misskilningur. Betra er að gera aðra tilraun heldur en að bjóða öðrum til dæmis upp á það að hann geti ekki opnað bíldyr eða loka af aðgangi að næsta stæði.

Bílum illa lagt og tillitsleysi algengt

Gullið í bílnum og snjóboltinn

Maður nokkur keypti ársgamlan Toyota Landcrusier bíl, upphækkaðan og á 38 tommu dekkjum. Verð bílsins var 8.400.000 krónur, áhvílandi veðskuld var jafnhá. Hann greiddi fjárhæðina út í hönd og skuldin var afskráð.

Efsti hluti gírstangarinnar í bílnum var máluð og farin að flagna af. Í ljós kom að hún var úr gulli. Kaupandi bílsins seldi hnúðinn og fékk fyrir hann 8.100.000 krónur í reiðufé.

Líkur benda til þess að maðurinn hafi vitað um gullið í bílnum og þess vegna keypt hann. Ástæðan er einfaldega sú að nokkrum vikum seinna seldi hann bílinn á 9.300.000 krónur. Enn ekur hann á Mercedes Benz bíl sem hann keypti fyrir lítið á uppboði fyrir nokkrum árum enda kaupir hann ekki neitt nema á opinberum uppboðum.

Margir velta fyrir sér hvort seljandinn hafi vitað af gullinu. Aðspurður neitaði hann því og sagðist fyrst og fremst ánægður yfir því að einhver hafi viljað kaupa bílinn sinn.

Þessi litla saga minnir á leik í útvarpsþætti á æskuárum þess sem þetta ritar. Þá var ekkert sjónvarp og afþreyingin á laugardagskvöldum voru spurningaþættir, leikþættir og annað álíka að viðstöddum áheyrendum í útvarpssal.

Eitt laugardagskvöldið fengu fjórir keppinautar það verkefni að fara út fyrir húsið, búa til snjóbolta og selja hann fyrir tíu krónur í votta viðurvist. Öllum nema einum mistókst þetta.

Fjórði maðurinn ákvað að fara óvenjulega leið í sölustarfi sínu. Hann stakk eitthundrað króna seðli í snjóboltann og bauðst til að selja hann á tíkall. Eftirspurnin var meiri en framboðið og hrósaði hann sigri.

Þessi saga minnir á að nú er banki fullur af peningum að selja sjálfan sig.

Salan losar milljarðatugi