Fórnarlamb eigin texta eða höfundur hans

Þeim sem fást við rannsóknir á íslensku máli er það jafnan nokkur ráðgáta hvernig stendur á því að tunga okkar er jafnheildstæð og raunin ber okkur vitni, allt frá elstu heimildum til vorra daga. Við þurfum ekki að fara lengra í samanburði en til frænda okkar í Noregi til að reka okkur á það sem er hið venjulega ástand, mállýskukraðaki, og þetta gengur jafnvel svo langt að á bæjum í sömu sveit talar hver sína mállýsku.

Hér á landi er þessu allt öðru vísi varið eða hefur verið það til þessa að minnsta kosti. Íslenskan er alveg ótrúlega heildstæð, bæði á langveginn og þverveginn ef svo má orða það. Hún er lítt breytileg á hinn landfræðilega þverveg og líka á hinn sögulega langveg.

Mál okkar er afspyrnuíhaldsamt og stundum er sagt að það sé elsta lifandi klassísk bókmenntatunga. Og þetta eru ekki orðin tóm því segja má að íslensk bókmenntasaga sé ein og óslitin frá Snorra Sturlusyni til Halldórs Laxness og Gyrðis Elíassonar. 

Þetta skrifar Kristján Árnason, prófessor í íslensku við Háskóla Íslands og flutti sem erindi þann 20. desember 2016 á fundi með dómurum og lögmönnum undir heitinu „Hugleiðingar um íslenskt lagamál“. Ritgerðin er svo vel skrifuð að ég velti fyrir mér frásagnarhæfileikum fólks. Svo virðist sem æ færri kunni að segja skilmerkilega frá. Það háir ekki bara lögfræðingum heldur líka fjölmiðlafólki og mörgum öðrum þeim sem vinna með texta.

Er þetta annars meðfæddur hæfileiki eða er hægt að tileinka sér hann?

Sagnamenn og konur hafa allt frá örófi alda verið þótt öfundsverðir. Áður en sagnaarfur Íslendinga var ritaður á skinn var til stétt fólks sem sagði sögur, gekk á milli bæja og héraða og sumir voru eftirsóttari en aðrir. Löngu síðar voru sögurnar ritaðar eftir það prentaðar. Bækur voru hins vegar fágætar og því héldu sagnaþulir velli langt frá á nítjándu öld.

Sagnamenn dagsins í dag er fjölbreyttur hópur. Þorri þeirra ritar í fjölmiðla eða kemur fram í útvarpi og sjónvarpi og segir frá.

Sumir segja að sagnagáfan sé meðfædd. Ég tel það rangt. Hún verður meðal annars til fyrir áhrif umhverfis, uppeldis, lestur bóka, félagsskapar og fjölmargs annars. Nokkur munur er á sagnamönnum sem skrifa og þeirra sem mæla sögur sína af munni fram. Sjaldgæft er að einn maður kunni hvort tveggja. Æfingu og tilsögn þarf til að ná tökum á listinni að segja frá. Hlustum bara á ræður þingmanna og um leið skilst að sumir eru betri en aðrir jafnvel þó þeir hafi lítil tök á rituðu máli. 

Þetta dettur mér stundum í hug við lestur dagblaða, tímarita, bóka og skýrslna. Í gær las ég nokkrar greinar á íslenskum vefmiðlum og ég var litlu nær um efni máls vegna þess að öllu er grautað saman án upphafs og endis. 

Svo er það þetta með skýrslurnar. Um þær má skrifa langt mál enda of margar langar og leiðinlegar. Fyrir kemur að höfundum skýrslna tekst ekki að móta efnið fyrir sér, það mótar hann og frásögnin verður leiðinleg og jafnvel illskiljanleg. Þetta þekki ég eftir að hafa skrifað nokkrar og sífellt lent í sama vandanum, að gera þær leshæfar og áhugverðar. Stundum tekst manni illa upp og þá veltir maður því fyrir sér hvort sagnagáfan sé meðfædd.

Fyrir kemur er ég fenginn til að lesa yfir skýrslur og frásagnir annarra vegna þess að margir halda að ég hafi eitthvað vit á framsögn, textagerð, málfræði og stafsetningu. Um það má deila.

Mér er það minnisstætt að fyrir nokkrum árum bað laganemi mig að lesa yfir ritgerðir sem hann samdi í námi sínu. Eftir stuttan tíma hætti hann að bera í mig ritgerðirnar. Honum fannst leiðréttingarnar ekki nógu lögfræðilegar. Skýringin blasti við mér.

Við upphaf laganáms virðist fólk breytast vegna þess að sá texti sem það les er oft ekki nógu góður. Í þeim mörgum eru málsgreinar óhóflega langar, ofvöxtur hefur hlaupið í aukasetningar  og flækjustigið eykst. Nafnorðastíllinn tekur yfir og málskrúðið flæðir eins og arfi yfir kartöflugarð. Er nema skiljanlegt að blessaðir laganemarnir haldi að þannig eigi að skrifa lögfræðilega? Hratt og vel aðlaga þeir sig að þessum ósköpum.

Þegar ég var að leita að heimildum fyrir þessi litlu skrif rakst ég á ofangreint erindi eftir Kristján Árnason, prófessor, og varð óskaplega hrifinn. Kristján segir á einum stað:

Oft er sagt að nafnorðastíllinn sé kominn úr ensku en svo er ekki. Ég hygg að hann sé enskri tungu alveg jafnframandi og íslenskunni. Ég er viss um að allir sannir vinir enskunnar myndu telja það illa meðferð á tungu sinni þegar utanríkisráðherra Bandaríkjanna talaði eitt sinn um að það yrði það sem hann kallaði an increase in our presence in the Gulf sem útleggst aukning á nærveru okkar í Flóanum (þ.e.a.s. Persaflóanum) þegar rétt einu sinni hafði skapast hættuástand þar og átti hann þá væntanlega við að Bandaríkjamenn ætluðu að auka herstyrk sinn á svæðinu vegna hins svokallaða hættuástands.

En hvaðan kemur þá nafnorðastíllinn? Ég hygg að að hluta til megi rekja hann til eins konar misskilinnar trúar á skýrleik hans eða tilfinningar um að nafnorðastíllinn sé á einhvern hátt hlutlægari eða vísindalegri. [...] 

Hagfræðingar segja að aukning eða minnkun á kaupgetu fólks hafi áhrif til hækkunar eða lækkunar á íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu í stað þess að segja að verð á húsnæði fylgi kaupgetunni. Þarna er búið til það sem stærðfræðingar kalla fall eða fúnksjón milli kaupgetunnar og íbúðarverðsins og þeir sem tala um samband milli hækkunar og lækkunar á íbúðaverði og hækkunar og lækkunar á kaupgetu ímynda sér kannski að þetta sé eitthvað vísindalegra ef það er sett svona upp. Ég held að það sé misskilningur og það virðist vera alveg jafnskýrt að segja einfaldlega að íbúðarverð fylgi kaupgetunni.

Í lok ritgerðarinnar segir Kristján:

Ef ég ætti að reyna að koma með einhverjar ábendingar þá er það helst að reyna að forðast óþarflega formlegt orðalag og reyna, eftir því sem hægt er, að gera textann skiljanlegan sem flestum. Það er að mínu mati alveg jafnskýrt og gott að segja þess vegna eins og af þeim sökum. Oft má komast af með fornöfn í stað síðastgreindur, fyrrgreindur og ofangreindur o.s.frv.

Mér finnst einhvern veginn að fjölmiðlungar og aðrir sem hnoða texta þekki margir ekki til þessara einföldu reglna og séu þar af leiðandi orðin fórnalömb textans en ekki höfundar hans. Um leið ætti að vera ljóst að nokkur munur er á því að vera bakari eða bakaður.

Dauðaleit að manni ofan í svefnpoka ...

Í gær var mér starsýnt á fyrirsögn á mbl.is. „Fannst ofan í svefnpoka sínum“ sagði þar blákalt eins og maðurinn hafi ekki fundist fyrr en gerð var dauðaleit í öllum afkimum svefnpokans.

Systir mín sem var kennari hefur þá kenningu að málskilningur og góður orðaforði komi af lestri bóka.

Held að það sé heilmikið til í því vegna þess að málskilningur skiptir þann sem skrifar miklu máli ekki síður en orðaforðinn. Vandinn er hins vegar sá að sá sem byggir á rýrum orðaforða veit af skorti sínum.

Vissulega er stundum bráðskemmtilegt að lesa eftir þann sem ekki hefur skilning á málinu. Þá kemur eitthvað eins og „þruma úr heiðskírum læk“, einhver „skellir skallaaurum“ við einhverju og sumir eru hressir „eins og nýsleginn túnfiskur“ svo eitthvað sé nefnt.

Í fréttinni á mbl.is virðist sem að skilningur blaðamannsins sé sá að fólk sé ofan í svefnpoka og má það til sannsvegar færa. Venjan er þó sú að leggjast til hvílu í svefnpoka eða vera í svefnpoka. Sumir segja að munurinn skipti ekki máli enda hvort tveggja rétt, að eitthvað sé í pokanum og eitthvað sé ofan í pokanum. Á þessu er þó blæbrigðamunur.

Hér er gott ráð fyrir þann sem vill vera blaða- eða fréttamaður. Byrja að lesa bækur við fimm ára aldur og halda því áfram út ævina. Sá sem er orðinn tvítugur eða meira og er ekki enn farinn að stunda bóklestur ætti að leggja eitthvað annað fyrir sig, jafnvel þó hann sé blaðamaður. Lágmarkið eru sjötíu og fimm bækur á ári sem þó er ekki vísindalega sannað.

Þetta á við fjölmarga blaða- og fréttamenn á Ríkisútvarpinu, Stöð2/Bylgjunni, DV, allir á pressan.is og reitingur á fólki á Mogganum, mbl.is, Fréttablaðinu og visir.is.

Sá sem ekki trúir þessari fullyrðingu ætti að venja sig á að lesa pistlana hjá Eiði Guðnasyni. Þar má sjá hvernig málfarinu hjá fjölmiðlastéttinni hnignar. Sorglegast er að útgefendur gera hins vegar ekkert í málinu og fyrir vikið er þeir og blaða- og fréttamenn rasskelltir nokkrum sinnum í viku, ekki þó bókstaflega. Menn eins og Eiður eru hins vegar kallaðir kverúlantar meðal fjölmiðlafólks.

„Og þú, helvítið þitt, þú ert ekkert betri sjálfur,“ hrekkur ábyggilega upp úr einhverjum sárum skrifara á ofangreindum miðlum. Má vera. Þessu er þó varla hægt að svara nema á svona:

Hið eina sem er verra en að lesa slæmt mál og lélegar frásagnir í íslenskum fjölmiðlum er að vera staðinn að slíku sjálfur.

Vorið kemur að venju sumardaginn fyrsta

Nú er að byrja sá tími er nokkrir fjölmiðlaglaðir íbúar á suðvesturhorni landsins og jafnvel víðar halda því fram að vorið sé að koma. Vissulega er það rétt, vorið nálgast.

Hins vegar er enn langt í vor. Segja má með réttu að sumardagurinn fyrsti sé upphafsdagur vorsins enda er vor og sumar nátengd misseri. 

Þeir sem hafa hætt sér út fyrir hússins dyr á undanförnum vikum sjá greinileg merki þess að vorið er í nánd. Birtan er önnur og meir en hún var, sólin hækkar á lofti og þegar hún nær að skína má finna fyrir heitum geislum hennar.

Daglega geng ég í og úr vinnu og finn á ferð minni hvernig veðurlagið hefur breyst. Snjó hefur tekið af göngustígum þó víða sé enn hált og gæsirnar rífa stólpakjaft við hjólreiðamenn og göngumenn enda telja þær sig eiga fyrsta veðrétt og notkunarrétt á umhverfinu. 

Hitt eiga allir að vita að þó birti og hlýni má búast við snjókomu og frosti næstu vikurnar. Fastur liður er að þessir fjölmiðlaglöðu lýsi yfir vonbrigðum sínum yfir veðráttunni og krefjist jafnvel þess að veðrið batni. Þetta er gagnslaust tuð. Ef við erum heppin kemur vorið eitthvað fyrr en sumardaginn fyrsta. 

Enginn finnur þó fyrir veðráttunni nema reyna hana á eigin skinni. Þess vegna á fólk að fara út og hætta að væla fyrir innan stofugluggann.

Jón Baldvin fagnar því að Ísland gekk ekki í ESB

Hér talar maður [Jón Baldvin Hannibalsson um sjálfan sig] sem var harvítugasti talsmaður þess að við eftir hrun gengjum í samfélag lýðræðisríkja, Evrópusambandið.

Ég hef endurskoðað þá afstöðu. Einfaldlega vegna þess að þegar ég horfi á Evrópu, þá sé ég Evrópusamband sem er nánast í sjálfsmorðsleiðangri vegna þess að pólitíska forystan hefur algjörlega brugðist - og það er kreppa eftir kreppu eftir kreppu. Peningasamstarfið er byggt á röngum grunni og stenst ekki. Það mun ekki standast nýtt áhlaup

Jón Baldvin Hannibalsson, fyrrum þingmaður, ráðherra og formaður Alþýðuflokksins, var einn af skelleggustu fylgismönnum aðildar Íslands að Evrópusambandinu og sparaði þá hvorki stór orð né smá. Sem betur fer var þjóðin ekki sammála honum og ríkisstjórnin sem ætlaði inn í ESB fékk maklega ráðningu í kosningunum 2013. Í viðtali við morgunútvarp Ríkisútvarpsins lét hann ofangreind orð falla.

Hugsum okkur nú að Jóhönnu, Steingrími, Össurri og Katrínu (meintur forsetaframbjóðandi 2016) og fylgismönnum þeirra hefðu tekist að koma Íslandi inn í ESB. Hvernig væri þá staðan núna fyrir þjóðina í sambandinu sem Jón Baldvin líkir við brennandi hús og markmiðin séu bókstaflega sjálfsmorðsleiðangur og forystan hafi brugðist? Í stað þess stendur þjóðin betur en nokkru sinni fyrr.

Sú stefna sem Evrópusambandið hefur rekið undir forystu Merkel gagnvart þeim þjóðum sem fóru verst út úr hruninu (þá er ég að tala um Grikkland, Kýpur, Íberíuskagann og Írland) er rugl! Tómt efnahagslegt rugl! Og ekki boðleg.

Frammistaða Evrópusambandsins gagnvart þeirri áraun sem fylgja flóttamannahræringum um allan heim sýnir algjört pólitískt forystuleysi, alltaf viðbrögð við atburðum eftir á, og skammarlega lítilmennsku

Honum Jóni Baldvin er greinilega stórlega létt að við skulum ekki vera í ESB.

Annars spái ég því að Jón Baldvin muni á næstunni sá sig tilknúinn að hitta formann Sjálfstæðisflokksins og þakka honum fyrir að hafa barist gegn aðildinni að ESB. Síðan ber honum að þakka Framsóknarflokknum, Jóni Bjarnasyni fyrrum þingmanni og ráðherra VG í ríkisstjórn Jóhönnu og fleira góðu fólki sem lögðu hönd á plógu og komu í veg fyrir að Íslandi hefði verið þröngvað inn í ESB, án þess að heimild væri fengin hjá þjóðinni.

Annað væri ekki kurteisi.

 

Reykjavíkurborg sópar gúmmíkurlinu undir teppið ...

Tökum eftir hvernig bæjaryfirvöld á Seltjarnarnesi taka á gúmmíkurli á íþróttasvæðum bæjarins. Jú, allt kurl á að fara í burtu og völlurinn endurnýjaður um leið.

Hvernig fer Reykjavíkurborg að. Jú, Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri, fer í viðtal í sjónvarpinu og hvetur til þess að ríkið stofni sjóð til að leysa fjárhagslega úr þessum vanda fyrir sveitarfélög.

Nei, nei, Reykjavíkurborg ætlar ekki að borga krónu í þennan sjóð enda er hún nær gjaldþrota eftir langan, langan stjórnartíma Samfylkingarinnar og annarra vinstri flokka.

Stór munur er á viðhorfum og framkvæmdum Seltjarnarnesbæjar og Reykjavíkurborgar. Meirihlutinn í borgarstjórn hreinlega sópar gúmmíkurlinu undir teppið.

Dekkjakurl fjarlægt á Seltjarnarnesi

Fyndnar fyrirsagnir í fjölmiðlum

Sunnudagsblað Morgunblaðsins er með nýju móti í dag. Það er skemmtilegt. Yfirleitt er leiðarinn og Reykjavíkurbréfið það áhugaverðasta í Mogganum en í þetta sinn slepptu blaðamenn fram af sér beislinu og skrifuðu greinaflokk sem nefnist „Skemmtilegar misritanir“. Sumt af því er alveg óskaplega fyndið.

Ég ætla að líka að reyna að vera fyndinn. Stundum hef ég klippt út fyrirsagnir í dagblöðum sem eru stórskemmtilegar ýmissa hluta vegna. Sumar eru hreinlega heimskulegar, aðrar tvíræðar, til eru þær sem lýsa slökum skilningi á mæltu máli og svo er þær sem eru eitthvað annað. Læt lesandanum eftir að meta um skemmtilegheitin.

1. Látnir tína upp plastpoka, mbl.is
2. Leoncie reið Landsbankanum, dv.is
3. Sólarkísill þarf ekki að fara í mat, mbl.is
4. Sigraði dómsmál vegna læknamistaka, visir.is (dómsmálið lét líklega í lægra haldi)
5. Dr. Gunni um vændi: „Markhópur mellna er graðkarlar“
6. Frumvarp ráðherra breyttist í þingnefnd, visir.is
7. Ölvaður ökumaður ók út í grýtt hraun, visir.is
8. Salmann fær alvarlegar líflátshótanir, dv.is 
9. Eldfjöll af braut um jörðu, mbl.is
10. Flestar íslenskar konur í háskólanámi á Norðurlöndunum, vísir.is
11. Friðarhlaupið syndir yfir Hvalfjörðinn, mbl.is
12. Óli Geir horfði á hnefaleika með dvergum, dv.is
13. Grikkland glímir við mikinn vitsmunaflótta, mbl.is
14. Látnir vinna á gólfinu, Viðskiptablaðið
15. Gunni Helga hætt kominn í reisugilli á Mýrunum: Kjötbiti festist og fékk morfín, dv.is
16. Glaður dreginn vélarvana í land, mbl.is
17. Þunguð nektardansmær í endaþarmsleit, mbl.is
18. Lögreglan stöðvaði par með þvottavél, visir.is
19. Kim Kardashian reið sjónvarpsstjörnu, dv.is
20. Dönsk skýrsla: „hyldir barnavagnar eru dauðagildrur“, dv.is
21. Einhleypingar valda heilabrotum á Fljótsdalshéraði, mbl.is

Mér þyka þó blaðamennirnir sem ortu þessar fyrirsagnir eigi að fá blaðamennskuverðlaun:

1. Snjóaði í fjöll í höfuðborginni, ruv.is
2. Peningaþvætti gæti hafa farið fram hjá lögreglu, mbl.is
3. Gunnar Bragi með duglegustu konum landsins, mbl.is

Dagur þorir ekki og sendir embættismenn í viðtöl

Þegar gagnrýni eykst á meirihlutann í borgarstjórn fer hann í felur. Í staðinn er embættismönnum att í viðtöl við fjölmiðla. En bíðum við, þegar meirihlutinn getur ekki lengur falið sig semur hann leikrit og heldur sig við fáránlegt handrit.

Munið þegar Jón Gnarr þurfti að svara fyrir niðurskurð í umhirðu grænna svæða. Hvað sagði hann? Jú, njólinn er fallegur og gaman að sjá gróðurinn vaxa á nattúrlegan hátt. Fyrir vikið var hrikalegt að sjá borgina en enginn sagði neitt. Jón Gnarr er svo skemmtilegur og fyndinn. Vinstri menn hefðu orgað af vandlætingu og heift hefði borgarstjóri Sjálfstæðisflokksins látið þetta út úr sér.

Nú kvarta Reykvíkingar hástöfum yfir lélegum götum, holunum sem geta stórskemmt meðalbílinn. Og hvar er Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri? Hann lætur ekki ná í sig heldur sendir Ámunda Brynj­ólfs­son­ar, skrif­stofu­stjóra fram­kvæmda og viðhalds hjá Reykja­vík­ur­borg til fjölmiðla.

Ágætis maður hann, Ámundi, en hann virðist múlbundinn og þorir ekki að tjá sig eðlilega, starfið hans er í húfi. Í viðtali við Ríkissjónvarpið í vikunni viðurkenndi hann með semingi að þörf væri á miklu meira fjármagni í viðhald gatna, meira en þessar 700 milljónir sem áætlaðar eru á þessu ári. Samt eru til 200 milljónir sem leggja á í Grensásveg. Fyrir rúmu ári voru lagðar 80 milljónir í breytingar á Hofsvallagötu sem urðu bara til þess að gatan versnaði.

Hvað myndi svo Dagur segja þegar loksins næst í hann. Jú, eflaust myndi hann gnarrast eitthvað á þá leið að holur borgarinnar væru bara laglegar og sem listaverk. Þar að auki vissi hann um fjölda gatna með fáar eða engar holur.

Allur þessi feluleikur byggir á einfaldri staðreynd. Eftir langt valdaskeið vinstri flokka er Reykjavíkurborg nær gjaldþrota. Skuldastaðan hefur aldrei verið verri og ástæðan er einfaldlega sú og stór hluti framkvæmda hefur verið fjármagnaður með lánum. Peningar eru ekki til í borgarsjóði. Skuldastaðan óbærileg og samdráttur á öllum sviðum.

Gjaldþrota borgarstjórnarmeirihluti þorir auðvitað ekki að svara fyrir gjörðir sínar enda yrði málflutingur hans holóttur eins og götur borgarinnar.

Teikningin var tekin ófrjálsri hendi úr Morgunblaðinu í dag, höfundur er Helgi Sigurðsson.

 

Telja ástand gatna viðunandi

Hugsunarlaus akstur á vinstri akrein

Umferðin í Reykjavík er óskipulögð og erfið. Að mestu leyti er það vegna þess að ökumenn eru hugsunarlausir og jafnvel kærulausir. Dæmi um það er vinstri akreina akstur á tveggja akreina götum.

Líkur benda til að umferðin gæti verið miklu greiðari ef ökumenn héldu sig almennt á hægri akgrein en nýttu þá vinsti einungis til framúraksturs. Þess í stað virðast ökumenn nota báðar akreinar á sama hátt án tillits til annarra. 

Framnúrakstur er því vonlítill og umferðin silast á svipuðum hraða á báðum akreinum og langar raðir myndast. Eða þá að ökumenn taka að stunda stórsvig, þræða sig á milli akreina til að komast framhjá kjánum sem skilja fátt og ætla ef til vill að beygja til vinstri eftir fimm kílómetra, og aka samt yfir fjölda gatnamóta.

Raunar ætti reglurnar að vera þessar og eru það raunar að hluta:

1. Ökumenn eiga að halda sig almennt á hægri akrein.
2. Vinstri akrein er fyrst og fremst til framúraksturs eða þegar ætlunin er að beygja fljótlega af götunni og til vinstri.
3. Sá sem er á vinstri akgrein og ekur jafnhratt eða hægar og bílar á þeirri hægri á að færa sig yfir á þá akrein.

Einfaldara getur þetta ekki verið.

Hér eru tvær myndir. Þær eru teknar á brúnni þar sem Bústaðavegur liggur yfir Hringbraut. Þar geng ég oft yfir á leið í vinnu og sé alltaf það sama. Bílar eru á vinstri akgrein, jafnvel þegar sú hægri er auð, og hraðinn er nákvæmlega hinn sami á báðum akreinum.

Hvernig getur umferðin verið skilvirk þegar ökumenn vanda sig ekki í umferðinni.

Lögreglunni er mikið niðri fyrir vegna þess að ökumenn tala í síma á meðan þeir eiga að vera að stjórna bíl sínum, hún sektar fólk fyrir of hraðan akstur, fyrir að virða ekki umferðaljós eða álíka. Ekki einn einast lögreglumaður gefur „vinstri sinnum“ í umferðinni tiltal. Stundum sér maður jafnvel lögreglubíla silast áfram á vinstri akrein, enginn þorir framúr og langar biðraðir myndast fyrir aftan.

Verst er þó að engin umferðamerki eru til að benda ökumönnum á að nota hægri akrein og sú vinstri sé fyrir frammúrakstur.

Árni Páll Árnason hefur reynst almenningi dýr

Gott að Árni Páll geti borið gerðir núverandi ríkisstjórnar við eitthvað sem honum þykir ógurlegt úr sinni fortíð sem ráðherra. Mig langar hins vegar að benda á tvö mál úr einmitt hans fortíð sem ráðherra, sem hann og þjóðin ættu aldrei að gleyma.

Annað málið er lög nr. 107/2009 um aðgerðir í þágu einstaklinga, heimila og fyrirtækja vegna banka- og gjaldeyrishruns og hitt eru lögin sem við hann eru kennd, þ.e. Árna Páls-lögin nr. 151/2010.

Þessi tvenn lög hafa kostað almenning og atvinnulífið (utan nokkurra fjármálafyrirtækja) stóran hluta þeirra 485 ma.kr. sem bankarnir þrír hafa hagnast frá hruni. Þar erum við ekki að tala um 170 ma.kr. á 10 árum heldur kannski nær því að vera 350 ma.kr. á 7 árum. Geri aðrir betur.

Já, mér finnst rétt að Árni Páll gagnrýni Sigurð Inga Jónsson og Bjarna Benediktsson fyrir skort á samráði, en hann var bara ekkert skárri sjálfur og þó menn hafi reynt að vara hann við bæði áður en lög nr. 107/2009 voru samþykkt og þegar frumvarp að lögum nr. 151/2010 var í meðförum þingsins.

Þá stakk hann hausnum inn um dyragættina hjá Samtökum fjármálafyrirtækja og bað þau um að koma í veg fyrir að þessir leiðinlegu lántakar næðu eyrum hans. Menn hafa viljað kenna Steingrími J um ofurhagnað bankanna, en reyndin er að Árni Páll á stærsta heiðurinn af honum.

Þessi orð er úr færslu Marinós G. Njálssonar, ráðgjafa, á Facbook í gær (greinaskil og feitletranir eru ritstjóra). Honum er mikið niðri fyrir og var greinilega ofboðið í gær þegar Árni Páll Árnason, formaður Samfylkingarinnar, rauk upp á Alþingi og bar saman nýgerða búvörusamninga við Icesave.

Fólk og fjölmiðlar gleyma alltof fljótt en menn eins og Marinó eru með fílsmynni, að minnsta kosti er varðar hrunið og afleiðingar þess fyrir skuldastöðu heimila.

Já, við ættum aldrei að gleyma þeirri árás sem Árni Páll Árnason, ráðherra í ríkisstjórn Jóhönnu og Steingríms gerði á almenning og fyrirtækinu á þeim tíma sem fólk þurfti aðstoð til að lifa af. Þess í stað hrundi allt og ótrúlegur fjöldi heimila missti eignir sínar í íbúðum að hluta eða öllu leyti og eftir fylgdu yfirleitt gríðarleg sorg og jafnvel harmleikir. Sama er með fjölda fyrirtækja sem var gert ómögulegt að ráða við skuldir sína rétt eins og „dauðalisti“ bankanna er gott vitni um.

Ávirðingar á Árna Pál Árnason eru gríðarlegar og hann þvær sig ekki af þeim með því að gera sig breiðan vegna búvörusamninganna. Skiptir engu þó gagnrýni hans kunni að einhverju leyti að vera réttmæt. 

Þegar loksins kom leiðrétting á skuldavanda heimilanna vegna hrunsins stóð Árni Páll Árnason fremstur í hópi gagnrýnenda. Vógu þó þessar leiðréttingar dálítið upp þann skaða sem fólk hafði orðið fyrir vegna ÁrnaPálslaganna.

Enn er hann formaður Samfylkingarinnar og enn er hann þingmaður. Hann nýtur hins vegar hvorki trausts almennings né eigin flokksmanna.

Annar hlaupaársdagur eftir 5.000 ár?

Í fréttum Ríkissjónvarpsins sagði að eftir um 5.000 ár gæti þurft að bæta við öðrum hlaupaársdegi til að samræma klukkuna við snúning jarðar og ferðalag hennar í kringum sólina.

Mér skilst að þingmenn Bjartrar framtíðar séu að leggja lokahönd á frumvarp til laga þess efnis að sá hlaupaársdagur verði annað hvort föstudagur eða mánudagur. Miklu skipti fyrir launafólk að helgin verði lengri en nú er.

Mér skilst að Píratar styðji frumvarpið en aðrir flokkar ætla að gefa sér góðan tíma til umhugsunar.

Hennar var hugurinn frammi á Melum ...

Stjórnmálamenn leita sér að málum til að vekja athygli á sér. Þeir eru ekki allir sem þeir eru séðir, að minnsta kosti hvað umhyggjuna varðar. Athyglin maður, athyglin, hún er eins og krónur og aurar fyrir marga, stjórnmálamennirnir þrífast á athyglinni. 

Í einhverjum fjölmiðlinum um daginn var gert lítið úr þeim þingmönnum sem minnst tala á Alþingi. Þeir voru taldir upp og getið um þær mínútur og sekúndur sem þeir stóðu í ræðustól. Ekki virtist þetta gert til að upphefja þingmennina.

Aðrir fjölmiðlar hneykslast á þeim alþingismönnum sem mest tala. Þeir eru líka taldir upp og getið um „málæði“ í klukkustundum, mínútum og jafnvel sekúndum.

Eins og alltaf er meðalhófið vandfundið og sjaldnast verða menn á eitt sáttir um frammistöðu stjórnmálamanna.

Einn þeirra, formaður Vinstri grænna, fann sér mál til að vekja á sér athygli. Hún fann „holu íslenskra fræða“. Átt er við húsgrunninn sem á að vera fyrir byggingu undir Hús íslenskra fræða. Mikill og sár vandlætingartónn var í rödd Katrínar Jakobsdóttur, alþingismanns, þegar hún krafði forsætisráðherra um efndir á því verkefni sem hún hóf en gat ekki staðið við. Katrín hefði ábyggilega komið til greina sem leikkona í aðalhlutverki en Óskarsverðlaunaafhendingunni er því miður lokið. 

Látum nú þetta væl um Melaholuna vera, margir hafa meiri áhyggjur af verkleysi vina Katrínar í borgarstjórn Reykjavíkur. Götur borgarinnar er þannig að það kostar ábyggilega andvirði margra húsa íslenskra fræða að fylla upp í þær. Enginn ekur ofan í húsgrunninn úti á Melum en margir skemma og eyðileggja dekk ökutækja sinna þegar þeir lenda ofan í þessum andsk... holum í götum borgarinnar.

Hugur formanns Vinstri grænna var frammi á Melum meðan götur borgarinnar drabbast niður vegna getuleysis borgarstjórnarmeirihlutans. Í hinum gjaldþrota borgarstjórnarmeirihlutanum er líka allt gert í felum eins og segir í kvæði Davíðs Stefánssonar um Brúðarskóna.

Katrín formaður myndi ábyggilega afla sér nokkurra atkvæða ef hún vekti athygli á holunum í götunum með sömu leikrænu tjáningunni og hún brúkaði við Melaholuna.

Veðurspár Veðurstofunnar og Belgings ekki samhljóða

Regnið barði rúðurnar í stofugluggunum um það bil er ég var að leggja af stað gangandi þessa rétt tæpu fimm km í vinnuna.

Mér kom þetta á óvart því kvöldið áður hafði ég farið inn á vef Veðurstofunnar og þar var bókstaflega engin rigning í kortunum. Er ég kom út dró úr rigningunni og alla leiðina rigndi lítið. „Úrkoma mældist ekki ...“ svo notað sé algengt orðalag í veðurlýsingum frá Veðurstofunni.

Fjörtíu og fimm mínútum síðar opnaði ég tölvuna í vinnunni og kíkti á kortið og enn var „spáð“ þurru um morguninn þegar hafði hellirignt. Að vísu sást „úrkoma í nánd“ eins og fræg ummæli herma í áðurnefndum veðurlýsingum.

Veðurstofan hefur engan einkarétt á að „búa til“ veður og þess vegna kíkti ég á belging.is sem er afar góð veðurspásíða. Einn stjórnendum hennar er Haraldur Ólafsson, veðurfræðingur, sem margir muna úr veðurfréttum sjónvarps. „Hins geðþekka veðurfræðings ...“, eins og blaðamenn með skoðun myndu orða það.

Ég bar saman veðurspá þessara tveggja vefsíðna fyrir klukkan tólf í dag.

Til að gera langa sögu stutta virðist spá Belgings miklu ítarlegri og úrkoma svo nálæg höfuðborginni klukkan tólf að hún er í „ítarnánd“ ef svo má að orði komast.

Veðurstofan er ekki á þessum buxunum og spáir þurru eins og sést á efra kortinu. Þar er úrkoman aðeins í „hefðbundinni nánd“. Gult þýðir rigning en á Belgingskortinu er úrkoman græn.

Eflaust eru góðar og gildar skýringar á þessum mismun og engin ástæða til að fara í einhverja samkeppni um réttar og réttari veðurspár.

Græni liturinn hjá Belgingi gæti merkt skýjafar með rigningu jafnvel þó ekki fylgi úrkoma. Hugsanlega gerir Veðurstofan ekki ráð fyrir slíku.

Samt er leikmaðurinn fullur forvitni og skilur fátt.

Merkilegt er þó að Veðurstofan fullyrti í gær og í dag að vera ætti þurrt þegar regnið barði rúðurnar í stofugluggunum hjá mér um átta leytið í morgun. Jafnvel núna segir hún að það hafi verið þurrt.

Misskilningurinn er þá líklega minn enda er mér nokk sama þó rigni. Veðrið er nefnilega spurning um hugarfar ekki óáran eins og sumir halda.

Samt fylgist ég með veðurfréttum eins og þær séu hinn stóri sannleikur lífsins.

Gengur 60 km yfir hálendið ... geri aðrir betur

He will walk up to 10 hours a day, and then pitch his own tent at night. Iceland's volatile volcanoes can erupt without notice, and Robbie group could have to run for their lives in an emergency. The 26 strong group will wade through mountain rivers and weave through vast steaming lava fields, trek across icy trails surrounded by jaw dropping sheer drops and scalding thermal springs.

Margir vilja láta gott af sér leiða og auðvitað ber að fagna því. Hitt er svo annað mál hvernig að málum er staðið. Í frétt mbl.is segir frá manni nokkrum af Englandi, Robbie, sem ætlar að ganga um 60 kílómetra yfir íslenskt hálendi og safna áheitum til góðra mála. Ekki er vitað hvar hann muni hefja göngu sína né hvar hann muni enda.

Sumsé, hann ætlar að ganga 60 kílómetra og ganga í allt að 10 klukkustundir á dag. Setjum þetta í kunnuglegt samhengi.

Oft er miðað við að hægt sé að ganga allt að 5 km á klukkustund. Miðað við það er hægt að ganga þrjátíu og fimm km á dag, það er með matarstoppum og hléum. Í þokkalegu formi getur áhugasamur göngumaður gengið 60 km á tveimur dögum og það þekkja flestir göngumenn.

 

Á milli Landmannalauga og Þórsmerkur eru 54 km. Göngumenn fara þessa leið sumir hverjir á einum til tveimur dögum, flestir á þremur til fjórum. Á leiðinni þarf að vaða ár og læki. Sumir hlaupa þessa leið, flestir svona á milli 6 og 8 klst.

Frá Hveravöllum og að skála Ferðafélags Íslands í Þverbrekknamúla eru 26 km, um tíu klukkustunda gangur og er þó ekki hratt farið yfir. Miðað er við stopp í Þjófadölum og svo skrölt áfram eftir hentugleikum

Um 30 km eru frá Hólaskjóli að Strútsskála Útivistar rétt norðan við Mælifellssand. Á leiðinni er vaðið yfir ár en kostur er að geta farið í heitt fótabað í Strútslaug nokkru áður en komið er í skála.

Þegar vel liggur á mér geng ég 4,7 km í vinnuna á 45 mínútum og svo til baka aftur. Að vísu á malbikuðum göngustígum eða steyptum gangstéttum og ég er ekki með 15-20 kg byrði á bakinu eins og í hálendisferðum.

Með fullri virðingu fyrir honum Robbí ætlar hann sér síst af öllu um of. Á móti kemur sú hætta sem segir frá í upphafi að eldfjöll kunni að gjósa án nokkurs fyrirvara og Robbí gæti þá átt fótum sínum fjör sitt að launa. Þetta er því mikil hetjuför og aflar hann vonandi mikils fjár fyrir verðug góðgerðamál.

Gengur 60 km yfir hálendi Íslands

Ég ligg undir feldi og íhuga ...

Vegna fjölmargra áskorana hef ég ákveðið að leggjast undir feld og íhuga mín mál. Í lífi hvers manns kemur sú stund að hann þarf að taka ákvarðanir um framtíð sína.

Ég er afar þakklátur þeim fjölda fólks sem tekið hefur eftir því að mikilvægi mitt í jarðlífinu byggist ekki aðeins á einkahagsmunum mínum heldur heldur þurfi ég að hugsa til samfélagsins alls og hvað því er fyrir bestu.

Þetta er nú ástæðan fyrir því að ég hef nú lagst undir feld og mun ekki birtast aftur fyrr en helv... flensan hefur rjátlast af mér.

Þakka þeim sem hafa bent mér á einkenni flensunnar. Sérstaklega þeim sem fullyrða að ekki sé hægt að hafa mig á vappi um borg og bý, smitandi annað og merkilegra fólk sem leggur jafnvel sumt hvert mun dýpri merkingu í undirfeldarskriðið en við hin grunnhyggnu.

Aðeins örlítill angi af risastórum byggðavanda

Hversu auðvelt er ekki að loka einhverjum hluta reksturs úti á landi og færa hann til Reykjavíkur? Háskóli Íslands er dæmi um stofnun sem meðvitað leggst gegn byggðinni í landinu en felur hana undir einhverjum rekstrarlegum forsendum. Sama gerir Landsbankinn, Íslandsbanki, Arion banki, Fréttablaðið og Íslandspóstur svo dæmi séu tekin.

Markaðssvæðin

Þessi fyrirtæki miða starfsemi sína við það sem kalla má hagkvæmni stóra markaðarins eða með öðrum orðum „eigin hagsmunir gegn annarra“. Með því að skipta landinu upp í ákveðin svæði eftir rekstrarlegir hagkvæmni er ekki hægt að taka tillit til lítilla markaðssvæða hvað á örsvæða eins og Laugarvatns. Þar hefur Háskólinn nú verið ákveðið að hætta með íþrótta- og heilsufræðinám.

Hér áður fyrr var rekstri yfirleitt þannig háttað þannig að kostnaður var miðað við allt landið. Í mörgum tilvikum er það enn svo. nefna má sem dæmi vöruverð sem yfirleitt er hið sama víðast hvar um landið. Spurningin er bara sú hversu lengi það heldur.

Excel spekingarnir

Svo komu einhverjir spekingar úr hundrað og einum Reykjavík sem þekkja ekkert til landafræði utan Elliðaár, hafa líklega aldrei farið út á land nema ef til vill í sumarhús með heitum potti í Grímsnesi. Þessir spekingar skilja ekki hvers vegna fólk býr annars staðar en á suðvesturhorni landsins en þeir eru aftur á mót afar færir í Excel-kúnstum.

Staðreyndin er þó sú þrátt fyrir allt er ansi lífvænlegt út um allt land og fær má fyrir því rök að víðast sé betra að búa en í á höfuðborgarsvæðinu. Ég þekki það af eigin raun og er þó ekkert að draga út ágæti þéttbýlisins hérna í króki Faxaflóa. Hins vegar er ekkert um þetta í þeim Excel-formúlum sem ég þekki.

Sleppa landsbyggðinni

Reyndar má finna út að rekstrarkostnaður er miklu minni miðað við einstakling þar sem markaðurinn er stærri. Líklegast er hægt að reikna sig til þess að hann sé hagkvæmastur þar sem flestir búa með hæstar tekjur. Þar af leiðandi er eflaust rétt hjá útgefanda Fréttablaðsins að dreifa blaðinu aðeins á höfuðborgarsvæðinu en sendi það í bunkum á bensínstöðvar annars staðar á landinu bnog þangað geti áhugasamir lesendur druslast til að sækja sér eintak.

Sama er með Íslandspóst, þeir sem þar stjórna málum geta svo sem sent póst út á land með bréfdúfum eða þá gert það sama og útgefandi Fréttablaðsins gerir. Og kallað aðferðina þjónustu.

Það er nefnilega svo miklu einfaldara að reikna rekstrarkostnaðinn bara á fjölmennu markaðssvæðunum en ekki víðast um landið. Öll önnur svæði verða þar með óhagkvæmari og dýrari. 

Reiknaður hagnaður

Ekki tíðkast lengur að gera eins og áður að líta á allt landið allt sem eitt markaðssvæði og reikna kostnaðinn þannig pr haus. Nei, þá kann hagnaðurinn að vera minni. Betra að gera eins og bankarnir, loka bara útibúum á landsbyggðinni, benda fólki á að nota einkabankann í tölvunni. Fyrir vikið skilar bankarnir tugum milljarða króna í hagnað - hver og einn.

Nú er svo komið að ástandið fer að verða afar slæmt víða um land. Þegar bankinn og pósturinn er farinn kemst óhjákvæmilega los á íbúa samfélagsins. Víðast er atvinnuástandið í jafnvægi það er að segja allir sem vilja eru með atvinnu. Hinir, sem ekki fá atvinnu við hæfi, jú þeir flytjast á brott. Jafnvægið í atvinnulífinu er þar með óbreytt.

Aðalvíkurvandinn

Vandinn er hins vegar sá að þegar Gunna missir vinnuna verður til efnahagsvandamál á heimilinu. Jón hugsar þá sína stöðu og saman velta þau fyrir sér hvort ekki sé betra að þau flytjist suður, þar sem auðveldara er að fá vinnu. Dóttirin er hvort eð þar í menntaskóla, yngri sonurinn að klára tíunda bekk. Flestir sjá hvert þetta leiðir.

Fyrir miðja síðustu öld gerðist það að fólki tók að fækka í Aðalvík á Hornströndum. Vandinn jókst þegar læknirinn fluttist í burtu og ekki síður er presturinn fór skömmu síðar. Eftir það hnignaði byggðinni uns enginn var eftir. Þetta er nokkuð einfölduð mynd en breytir engu í þessu sambandi sem hér um ræðir.

Landsbyggðin eldist

Litlu markaðssvæðinu á landsbyggðinni eru verulega viðkvæm en það er ekki allt. Stóru svæðin eiga líka talsvert undir högg að sækja. Síðast þegar ég kannaði hvernig samfélagið á Akureyri var saman sett kom í ljós að fátt hafði breyst. Fjölgun íbúa á Akureyri var fyrst og fremst meðal fólks sem var eldra en fjörtíu og fimm ára, það er fólk sem yfirleitt er hætt barneignum. Víðast hvar á landsbyggðinni er þetta einkennið á íbúasamsetningu sveitarfélaga. Jafnvel framtíð Akureyrar er ekki tryggð.

Hvort sem það er orsök eða afleiðing er það staðreynd að meðvituð fækkun starfa á landsbyggðinni hefur þær afleiðingar að fólki fækkar, ungu fólki snarfækkar og allt bendir til að mörg byggðalög muni innan skamms tíma leggjast í eyði.

Pólitísk spurning

Þjóðin stendur þá frammi fyrir þeirri spurningu hvort þetta sé sú framtíð sem hún sé sátt við.

Sé svo ekki verður til sú pólitíska spurning hvernig þjóðin ætli að koma í veg fyrir það sem óhjákvæmilega stefnir sé haldið áfram á vegferð sem meðal annars Háskóli Íslands hefur markað með ákvörðun sinni um íþrótta- og heilsufræðinám á Laugarvatni.

Í hnotskurn má líka vandamálinu við stöðu íslenskunnar, tungumálsins okkar. Því meir sem gefið er eftir þeim mun alvarlegri verða afleiðingarnar.

 

Klofna Píratar í afstöðu til manna og málefna?

Ef Píratar eru mátaðir við fyrirferðamikil deilumál í samfélaginu, s.s. ESB-umræðuna, verðtryggingu, byggðastefnu, fiskveiðistjórnun, heilbrigðismál og fleiri slík er lítið um píratískar áherslur sem skapa flokknum sérstöðu.

Þetta er án efa rétt hjá Páli Vilhjálmssyni sem hann ritar á blogg sitt, „Tilfallandi athugasemdir“. 

Til viðbótar við það sem Páll nefnir má geta um það sem kalla má hið mannlega viðhorf. Hér er átt við að fólk hefur mismunandi skoðanir hvert á öðru og deilur eru eðlilegar, ekki síst innan stjórnmálaflokks. Píratar eru annars stjórnmálaflokkur hvort sem þeim líkar það vel eða ekki. 

Fólk í stjórnmálaflokki sem hefur ákveðið skipulag lærir félagsstörf. Tekur mark á lýðræðislegum ákvörðunum, sættir sig við að hafa ekki náð meirihluta eða þeim frama sem á var stefnt. Ella verður ástandið eins og hjá Pírötum þar sem hver gáfumaðurinn á fætur öðrum þykist geta meir og betur en þeir sem eru í forsvari.

Og þingmenn Pírata eru vissulega ekki steyptir í sama mót. Einn grætur af því að fólk hefur skoðanir á henni og því sem hún stendur fyrir. Annar hikar ekki við að minna meintan „kaptein“ á því hvernig hún komst til valda og sú aðferð er ekki lagleg.

Allt er þetta svo yfirmáta mannlegt en um leið afar vanþroskað.

Kjósendur standa svo hjá og horfa með undrunaraugum að flokkinn sem virðist einhverra hluta vegna hafa náð mestum hæðum í skoðanakönnunum.

Er þá ekki kominn tími til að spyrja hver stefna flokksins er í verðtryggingunni, ESB málinu, byggðastefnu, fiskveiðistjórnun, heilbrigðismálum og öðrum mikilvægum málaflokkum? Eða er flokkurinn klofinn bæði um menn og málefni?

 

Nes listamiðstöð á Skagaströnd

Ástæða er til að óska Verksmiðjunni á Hjalteyri til hamingju með Eyrarrósina. Engu að síður er um leið tilefni til að nefna annað og alls ekki síðra menningarverkefni á landsbyggðinni.

Á Skagaströnd hefur í átta ár verið starfrækt Nes listamiðstöð. Þessi látlausa en stórmerkilega starfsemi hófst vorið 2008 og er í gömlu frystihús sem stendur við sjóinn á afar fallegum stað.

Líklega hafa yfir eitt þúsund manns komið í Nes listamiðstöð frá því hún tók til starfa og langflestir listmannanna eru útlendir. Fyrir lítið bæjarfélag skiptir talsverðu að fá um tvöhundruð gesti á hverju ári og allir dvelja þar að lágmarki í einn mánuð.

Listamennirnir gista hingað og þangað um bæinn, í húsnæði sem Listamiðstöðin leigir af einstaklingum og sveitarfélaginu.

Mestu máli skiptir að listamennirnir og bæjarbúar blanda geði saman. Listamiðstöðin stendur mánaðarlega fyrir sýningum á starfi listamannanna og boðið er upp á námskeið í margvíslegri listsköpun.

Á þessum átta árum hefur Skagaströnd komist víða í umræðuna. Þegar heim er komið segja listamennirnir frá dvöl sinni í litla listabænum nyrst á Íslandi. Spurnir hafa borist af þeim í fjölmiðlaviðtölum, þeir hafa skrifað um dvöl sína í bækur, haldið sýningar á verkum sínum og fengið birtar myndir í bókum og blöðum. Þetta hefur meðal annars gerst í fjarlægum löndum eins og Ástralíu, Singapore, Suður-Kóreu, Kína, Argentínu og einnig um alla Evrópu og Norður-Ameríku.

Margir koma grunlausir um það sem bíður þeirra, setjast bara upp í rútu í Reykjavík og eftir fjögurra tíma akstur eru þeir komnir í allt annað umhverfi, gjörólíku því sem þeir eru vanir.

Listamaður nokkur kom frá New York. Hann kvartaði óskaplega undan þessari þögn sem ríkti á Skagaströnd, hann gat hreinlega ekki sofið. Rúmum mánuði síðar var hann kominn til síns heima og sendi bréf til vina sinna á Skagastrand og kvartaði undan helv... hávaðanum í New York, honum kom varla blundur á brá.

Áströlsk kona skapaði list sína á Skagaströnd í nokkra mánuði að vetralagi. Þar sá hún snjó í fyrsta sinn á ævinni. Snjórinn var stórmerkilegur að hennar mati en það var sérstaklega eitt sem vakti athygli hennar og gleði. Engum tókst að giska á það og þú munt ekki heldur geta það, lesandi góður. Málið er að henni þótti mikil undur og stórmerki að heyra hvernig brakaði í snjónum á gönguferðum sínum. Fæstir leiða hugann að hljóðinu í snjónum.

Svo voru það listamennirnir sem dásömuðu langar, bjartar nætur, en gátu illa sofið nema gluggar væru vel byrgðir. Og þeir sem gátu aldrei haldið aftur af tárunum þegar þeir sáu sólarlagið, sólarupprisuna, skýjafarið og norðurljósin. Og ekki síður þeir sem sáu ekkert fegurra en íslenska hestinn eða kindurnar svo ekki sé talað um litlu lömbin.

Ef einhver á skilið að fá Eyrarrósina á næsta ári þá er það Nes listamiðstöðin á Skagaströnd.

Verksmiðjan hlýtur Eyrarrósina

Fréttablaðið í herferð gegn Bjarna Benediktssyni?

Á talsmáta Svandísar Svavarsdóttur, alþingismanns og fyrrum ráðherra Vinstri grænna, heitir það „klúður“ að Bjarni Benediktsson, efnahags- og fjármálaráðherra, skuli ekki hafa hlutast til um „eitthvað“ þegar Landsbankinn seldi hlut sinn í Borgun.

Engu að síður hafði Svandís staðið að því ásamt félögum sínum og öðrum þingmönnum að stofna og setja lög um Bankasýslu ríkisins. Stofnunin er með sérstaka stjórn, framkvæmdastjóra og starfsmenn sem hafa þann starfa að sinna eignarhaldi ríkisins á fjármálastofnunum, þar með talið Landsbankanum. Markmiðið var að færa bankamálin í burtu frá stjórnmálunum. Það veit Svandís en skiptir hana engu máli.

Enginn efast um að æðsta takmark Svandísar Svavarsdóttur er að koma upp um „spillingu“ Bjarna Benediktsson, formanns Sjálfstæðisflokksins, og því talar hún um „klúður“ Bjarna vegna þess að hann aðhafðist „ekkert“ í þessu Borgunarmáli. Svo óforskömmuð er þessi stjórnmálamaður að hún svífst einskis í pólitík sinni, lætur að því liggja að þar sé spilling sem engin er. 

Verri og leiðari virðist Fréttablaðið vera í sínum leik. Á forsíðu blaðsins í dag forsíðan lög undir frétt með þessari fyrirsögn, sem er á stærð við það þegar hamfarir verða eða stríð brjótast út:

Einar ræddi Borgunarmálið ekki við Bjarna frænda sinn.

Sem sagt, einn þeirra sem keyptu hlut Landsbankans í Borgun ræddi ekki við bróðurson sinn um málið. Hver er þá fréttin? Jú, hún er á sama meiði og talsmáti Svandísar Svavarsdóttur, alþingismanns Vinstri grænna, að láta að einhverju liggja, ekki segja það beinum orðum heldur eftirláta öðrum túlkunina.

Og þannig segir meðal annars í forsíðufréttinni í Fréttablaðinu og síðan endurtekið með smávægilegum orðalagsbreytingum í innfrétt:

Það hefur vakið tortryggni í tengslum við umrædd viðskipti að Einar og Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, eru frændur. En Einar segist ekki hafa látið frænda sinn vita af því að hann hygðist taka þátt í þessum viðskiptum. „Nei, ég hef aldrei rætt þetta mál við hann,“ segir Einar.

Aðspurður segist Einar ekki hafa haft áhyggjur af því að skyldleiki sinn við Bjarna Benediktsson yrði til þess að gera málið tortryggilegt. „Nei, það hvarflaði ekki að mér.“ Einar segist hafa fengið fyrstu upplýsingar um viðskiptin í nóvember 2014, í sama mánuði og viðskiptunum lauk.

Flestir sjá að „fréttin er dauð“, ekkert nýtt er í henni. Hvers vegna er búin til frétt um þetta? Jú, ábyggilega vegna þess að „lesendur okkar þurfa að vita hvað er að gerast“ verða ábyggilega viðbrögð ritstjóra blaðsins. Þá dugar ekki bara forsíðan heldur þarf að endurtaka sömu „frétt“ inni í blaðinu. Hver er tilgangurinn ef ekki að gera Bjarna Benediktsson tortryggilegan?

Þetta sjá allir og skilja enda framsetningin nokkuð umbúðalaus. 

Landsbankinn ber ábyrgð

Sumir sakna Katrínar miklu mest ... eða þannig

Deilur innan Samfylkingarinnar taka á sig margvíslegar myndir. Varaformaður flokksins hefur ákveðið að hætta sem þingmaður og nú upphefst grátkór og keppni um mestan söknuð.

Þannig var það líka um árið er „alþýða“ manna í Norður-Kóreu grét, hágrét og stórgrét í þjóðlegri grátkeppni vegna dauða Kim Jong Il eða hvað réttborinn kóngurinn í þvísa landi hét nú.

Sem betur fer er Katrín Júlíusdóttir, varaformaður flokksins, enn í fullu fjöri og kát eins og vera ber með skynsamlega ákvörðun.

Aðrir eru ekki líkt því eins kátir. Ólína Þorvarðardóttir, þingmaður Samfylkingarinnar er „mjög slegin yfir þessu“. Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri Samfylkingarinnar (!) er ekki sammála Ólínu og toppar hana með þessu: „Ég sakna hennar nánast nú þegar.“ Viðbúið er að einhver skjótist nú fram á sviðið og segist „sakna Katrínar miklu meira en allir aðir til samans og hvað svo sem þið segið ...“. Sá næsti mun ábyggilega segjast sakna hennar „tíuþúsund milljóntrilljón sinnum meira“ en einhver annar.

Í fjölmiðlum má búast við fjölda viðtala við samfylkingarfólk sem hefur svo margt að segja um þingmanninn og varaformanni, fréttatímar Ríkisútvarpsins munu fyllast af tárakveðjum og líklega verður leikin sorgartónlist eftir Tomaso Albinoni daginn út og inn.

Og að lokum mun allt fara í háaloft innan Samfylkingarinnar vegna þess að sumir sakna ekki Katrínar eins og aðrir sem sakna hennar miklu mest.

Til að fyrirbyggja misskilning er myndin hér fyrir ofan tekin í Norður-Kóreu er „alþýðan“ sannarlega grét látinn leiðtoga.

„Sakna hennar nánast nú þegar“

Skilja Vinstri grænir Borgunarmálið eða giska þeir bara?

Líklega er það bara mannlegt að reyna að finna blóraböggul til að taka alla þá sök sem hægt er. Hins vegar er það aldrei stórmannlegt að kalla eftir blóði, síst af öllu áður en öll kurl eru komin til grafar.

Vinstri grænir eru þannig innbyggðir að þeir þykjast vita meira en allir aðrir og skilja allt betur. Þess vegna eru þeir svo fljótir að kalla eftir afsögn, en aðeins þegar þeir eru í stjórnarandstöðu. Þegar þeir eru í stjórn skipuleggja þeir skjaldborg um alþýðu manna og heimilin eins og gerðist á síðara kjörtímabili. Vegna aðgerðarleysis og jafnvel skilningsleysis þjáðist fólk innan þessarar skjaldborgar og fjöldi dæma sannar að Vinstri grænir tóku afstöðu með fjámagnseigendum frekar en alþýðu manna.

Auðvitað má taka ofan fyrir Bjarkey Olsen Gunnarsdóttur, þingmanni Vinstri grænna, fyrir að skilja út á hvað Borgunarmálið snýst.

Að vísu var hún og aðrir þingmenn Vinstri græna svo grænir að reyna að draga Bjarna Benediktsson, efnahags- og fjármálaráðherra til ábyrgðar í því máli og kröfðust afsagnar hans. Að vísu rann á þá réttur litur er þeir skildu að Bankasýslan fer með málefni bankans en ekki ráðherrann og þeir roðnuðu lítilsháttar vegna skilninsleysisins.

Og nú halda Vinstri grænir að þeir hafi áttað sig á eðli Borgunarmálsins og vilja að blóðið renni. Öll yfirstjórn Landsbankans á að víkja.

Hver í ósköpunum getur tekið mark á skilningi Vinstri grænna hvort heldur þeir eru grænir eða rauðir í framan? Ekki áttuðu þeir sig á Icesave og gera ekki enn. Þeir halda fram að með Svavarssamningnum hefði þjóðin engu tapað og væri í dag í betri stöðu en án þeirra. Aðrir þakka þó sínum sæla fyrir því að þjóðin var ekki gerð ábyrg fyrir skuldum óreiðumanna og tók ekki á sig vexti sem hlotist hefðu af samningum Svavars Gestssonar.

Og hvorki Vinstri grænir né aðrir skilja hvers vegna Kaupþing og Glitnir voru afhentir kröfuhöfum án nokkurrar greiðslu. Það mál vekur nú ekki traust á þessum minnihlutahópi í íslenskum stjórnmálum.

Vinstri grænir skildu ekki heldur klyfjar gengislána og gerðu ekkert á stjórnartíma sínum en að styrkja bankana þegar Hæstiréttur dæmdi þau ógild.

Þeir skildu ekki áhrif hrunsins á eignir heimila og fjölskyldna og neituðu að koma til móts við þá sem áttu í vanda.

Lái manni hver sem vill en ég hef þá trú á skilningi Vinstri grænna hvort þeir eru í ríkisstjórn eða utan. Það kjaftar á þeim hver tuska í dag fyrir hönd alþýðu landsins en það er bara ekkert að marka.

Ég held að þeir séu að notfæra sér þetta Borgunarmálið til að sýnast klárari en þeir í raun og veru eru, þekir eru bara að giska sem er mun verra en að vera illa að sér.

Stjórn Landsbankans víki