Þeir sem sjá inn í framtíðina

Sagt er að jólasveinarnir viti hvað hver og einn fær í jólagj. Um það deilir enginn. Veðurfræðingar búa ekki til veður en þeir hafa rökstuddan grun um hvernig það verður næstu daga. Þeir sem búa yfir skyggnigáfu eða eru draumspakir teljast vita eitthvað um ókomna tíð. Þá eru upptaldar þær stéttir sem eitthvað vita um framtíðina.

Stjórnmálafræðingar segjast ekkert vita um framtíðina en engu að síður giska þeir hver um annan þveran í fjölmiðlum. Það mega þeir svo sem gera en enginn 

Nú hefur það gerst að fjölmiðill, vefritið pressan.is hefur, vitnar í einhvern sem ekki er stjórnmálafræðingur, heldur leikmann sem raunar er einn þekktasti álitsgjafi landsins. Haft er eftir Agli Helgasyni, fjölmiðlamanni, að ekkert sé að gerast í stjórnarmyndunarviðræðum. Hann segir:

Nú er staðan svo treg í stjórnarmyndunum að engar fréttir hafa verið af þeim í marga daga, engum þreifingum eða hugmyndum um hvernig eigi að leysa stjórnarkreppuna.

Þessi málsgrein er tær snilld, hugsunin bráðskýr. Mætti halda að Egill væri stjórnmálafræðingur. Furðulegt að enginn skuli hafa fattað að ekki sé búið að mynda ríkisstjórn.

Svo versnar í því því Egill sér fram í tímann rétt eins og hann sé jólasveinn, veðurfræðingur eða skyggn:

Ég skrifaði um það strax í sumar að stefndi í stjórnarkreppu eftir kosningar – ég talaði líka um að haldnar yrðu kosningar en í þeim yrði í raun enginn sigurvegari.

Egill hefði átt að leggja vekja athygli á þessum spádómi sínum í sumar, þá hefðum við getað sleppt því að efna til kosninga.

Nú þarf Egill að svara þeirri knýjandi spurningu hvort það taki því að efna aftur til kosninga eða dugar að hafa landið áfram með meirihlutalausri minnihlutastjórn?

Þrír jarðskjálftar við Hjalteyri

Fyrstu upplýsingar af sjálfirkum vef Veðurstofunnar um jarðskjálfta í Eyjafirði bentu til þess að tveir stóri skjálftar hefðu orðið á miðri Hjalteyri. Síðar kemur í ljós að upptök þeirra eru aðeins sunnar, raunar um 12 km suðsuðvestan við Grenivík. Sjá meðfylgjandi kort

Skjálftarnir voru raunar þrír:

1. Kl. 9:41, vægur skjálfti, 1,1 stig, 11,6 km dýpi
2. Kl. 9:44, snarpur skjálfti 3,5 stig, 12,3 km dýpi
3. Kl. 9:49, nokkuð vægur skjálfti, 1,6 stig, 11,8 km dýi

Talið er mjög ólíklegt að skjálftar í Eyjafirði eigi upptök sín vegna eldvirkni. Fyrir utan er svokallaður Eyjafjarðarall sem er sigdalur og talið fráreksbelti sem einu sinni var virkt en er nú talið að sé dvínandi. Jarðskjálftarnir gætu einfaldlega verið tengdir því að jarðlög síga.

Stærstu skjálftar á þessu svæði hafa flestir verið á hafsbotni. Skemmst er þó að minnast svokallað Dalvíkurskjálfta sem varð í byrjun júní 1934 og er talinn hafa verið rétt rúmlega 6 stig. Upptök hans voru á hafsbotni, skammt utan við Dalvík en þar hrundu mörg hús og önnur skemmdust.

Bein loftlína milli Hjalteyrar og Dalvíkur er ekki meiri en 20 km.

 

Jörð skelfur fyrir norðan

Við sjáum nú til ...

Bjúgnakrækir telur líklegt að formenn stjórnmálaflokkanna gætu allir verið kallaðir til forseta Íslands og fengju þá allir eitt sameiginlegt stjórnarmyndunarumboð. Stakkjastaur telur allt eins líklegt að einn og einn formaður verði kallaður til forsetans. Kjetkrókur telur fullvíst að formenn stjórnmálaflokkanna haldi upp á jólin heima hjá sér.

Þá sagði Grýla: Hvernig í ósköpunum getið þið vitað eitthvað um það sem ekki hefur enn gerst?

Við sjáum nú til, sagði Bjúgnakrækir.

Lítil stúlka sagði síðasta sumar að jólasveinarnir kæmu til byggða fyrir jól.

Við sjáum nú til, sagði pabbi hennar. Hún reyndist sannspá.

Í sjónvarpinu sagði veðurfræðingurinn líkur á að nú fari kólnandi.

Við sjáum nú til með það.

Lítill drengur hélt því fram fyrir nokkrum árum að meiri líkur séu á því að það snjói að vetrarlagi en á sumrin.

Við sjáum nú til, sagði pabbi hans. Drengurinn hefur hingað til reynst sannspár.

Maður nokkur í kassaröðinni í Bónusinu sagði í símann sinn að nokkrar líkur væru á því að mynduð yrði ríkisstjórn fyrr eða síðar ...

Við sjáum nú til, sagði þingmaðurinn, sem ég lét vita af þessum ummælum.

Stjórnmálafræðingur við háskóla segist ekki viss um hvað forsetinn geri milli jóla og nýjárs.

Ég held að hann fari út að hlaupa ... en við sjáum nú til.

„Sigurður Ingi gæti fengið áheyrn“

Skop og fyndni ...

Man einhver eftir skopmyndinni sem hér birtist. Í stuttu máli varð allt (hjá örfáum) brjálað. Teiknaranum, Helga Sigurðssyni, var hótað, Morgunblaðinu var hótað, ritstjórinn var baktalaður (enn og aftur) og aumingja konan sem gert var grín að fékk ómælda samúð. Má vera að hún hafi rist grunnt, þetta hafi bara verið svona pólitísk samúð. Þá er einum strokið blíðlega meðan barið er á öðrum. Annars hefði síðarnefnda tækifærið ekki gefist.

Íslensk fyndni er ekki til. Hún er mismunandi eins og gerist og gengur. Það sem einum finnst fyndið telur annar vera ómerkilegt. Þess vegna er talað um fimmaurabrandara.

Ekki má gera grín að gyðingum, aröbum, flóttamönnum, sköllóttum, ljóshærðum konum, Hafnfirðingum, lesbíum, hommum eða fólki með gervitennur svo dæmi séu tekin. Ástæðan er sú að fólki sem verður fyrir gríninu gæti liðið illa. Dæmi um slíkt eru sköllóttir karlar en þeir þjást sem kunnugt er af hárfötlun og brandarar undir því orði fyrirfinnast ekki. Þar af leiðandi er ekki hægt að hlægja að brandaranum um sköllótta rakarann sem býður lyf eða meðferð gegn hárleysi því hann er orðinn hárfatlaður.

Prófessor einn í Háskóla Íslands heitir Stefán Ólafsson og er mælskur mjök og hefur ótrúlegt skopskyn. Þó hefur hann ábyggilega kunnað illa að meta skopmyndina hér fyrir ofan, því hann er „mannlegur“ og næmur á tilfinningar annarra (nema pólitískra andstæðinga).

Stefán segir í bloggi sínu:

Gárungarnir eru búnir að skýra nýja fangelsið á Hólmsheiði.

Þeir segja að á Hverfisgötu sé „Hverfissteinninn“ og á Hólmsheiði sé „Hólmsteinninn“.

Sagt er að í nýja fangelsinu verði sérstakur frjálshyggjugangur, þar sem fjárglæframenn nýfrjálshyggjunnar verði vistaðir.

Þeir verða þá settir inn í Hólmstein – sem gæti talist viðeigandi!

Það eru því margar góðar ástæður fyrir þessari nafngift.

Sel þetta þó ekki dýrar en keypti…

Auðvitað er þetta fyndið, en um leið enn einn leikur til að niðurlægja Hannes Hólmstein Gissurarson, en þeir kollegar virðast ekki eiga skap saman þarna í Háskólanum.

Berum nú saman þetta tvennt. Annars vegar skop um ónefnda, fyrrverandi alþingiskonu, og hins vegar um nafngreindan einstakling. Niðurstaðan er einfaldlega sú að andstæðingar hins nafngreinda virðast hafa á hann ótakmarkað skotleyfi. Þess vegna má gera endalaust hrekkja hann. Ég held hins vegar að þetta hafi engin áhrif á manninn, hann er vanur hælbítum.

Hitt er svo allt annað mál að nafngift Stefáns er bara ansi fyndin.

 

Birni Bjarnasyni gerðar upp skoðanir og svo ráðist á hann fyrir þær

Karlmaður sem kom hingað í annarlegum tilgangi, og ætlaði að lifa sældarlífi á kostnað skattgreiðenda í nokkra mánuði og njóta góðs af heilbrigðiskerfinu, endaði með því að bera eld að fötum sínum í yfirfullu gistiskýli Útlendingastofnunar með þeim afleiðingum að hann beið bana af sárum sínum.

Þetta virðist vera lærdómur gamals dómsmálaráðherra af harmleiknum sem varð nýlega í Víðinesi.

Sá sem skrifar svona er beinlínis óþverri, haldinn skítlegu eðli, svo gripið sé til kunnuglegs orðalags. Ástæðan er einfaldlega sú að höfundurinn gerir fyrrverandi dómsmálaráðherra upp ljóta og andstyggilega hugsun og leggur svo út frá þeim honum til hnjóðs.

Björn Bjarnason hefur aldrei látið svona orð frá sér fara og mun ábyggilega aldrei gera. Hann er vandaður maður og skrifar af viti og hugsun.

Höfundurinn, Þóra Kristín Ásgeirsdóttir, hefur lengi titlað sig sem blaðamann og raunar lengi starfaða sem slíkur. Oftar en ekki hefur hún verið talin hlutdrægur fréttamaður. Núna er hún titluð fréttastjóri á Fréttatímanum. 

Grein Þóru Kristínar er skrifuð í sama dúr og flestir mannorðsmorðingjar tileinka sér. Hún niðurlægir annan og upphefur sjálfa sig í leiðinni. Svona eru hugsunin:

Nú má þessi gamli ráðherra hafa þá skoðun fyrir mér að yfirvöld eigi að loka dyrunum á alla þá innflytjendur sem hrekjast um álfuna sökum fátæktar og misskiptingar sem hefur náð slíkum hæðum að það ógnar öryggi og heimsfriði meira en flest annað.

Þannig leyfir hún sér að niðurlægja mann með því að kalla hann gamlan, rétt eins og aldur hafi eitthvað með réttar eða rangar skoðanir að gera. Þar að auki er hún í þessum tilvitnuðu orðum að rökræða um það sem hún gerir Birni upp. Slík rökræða er ónýt hringrás, byrjar í hausnum og endar milli þjóhnappa sama aðila.

Hvernig yrðu nú umræðurnar í þjóðfélaginu ef orðræðan væri almennt eins og hjá Þóru Kristínu?

Já, eitthvurt hljóð myndi nú heyrast úr horni ef skoðanir hennar væru sagðar ómerkilegar af því að hún sé  feit kelling. Má vera að það síðarnefnda sé jafn rétt og þetta með aldur Björns Bjarnasonar. Hvorugt geta þó talist rök, eða skoðunum hans og hennar til hnekkis.

Nei, svona skrifar hugsandi fólk ekki. Samt gerir Þóra Kristín það. Ástæðan er einföld, tilgangurinn helgar meðalið. Hún er að ata Björn Bjarnason auri af því að hún er á pólitískur andstæðingur hans, vinstri maður. Svo einfalt er það.

Þóra Kristín mun engan sóma hafa af þessari árás á Björn. Flestir hljóta að sjá í gegnum svona orðræðu. 

Þorvaldur Gylfason notar gleraugu og ...

Margir af helstu glæpamönnum og mannorðsmorðingjum heims notuðu og nota gleraugu. Þorvaldur Gylfason notar líka gleraugu. Af þessu má draga ákveðna ályktun sem þó er út í hött en myndi ábyggilega þjóna ákveðnum tilgangi.

Þessi Þorvaldur Gylfason sem hér er nefndur er prófessor í hagfræði við Háskóla Íslands. Hann skrifar fastan dálk í Fréttablaðinu og er oft óvandaður í skrifum sínum og skepnuskapurinn ríður þar sjaldnast við einteyming.

Í blaði dagsins skrifar Þorvaldur grein undir fyrirsögninni „Segulbandasögur“. Þar er skrifar hann um lögbrot Richard Nixons, Bandaríkjaforseta. Hann þurfti að segja af sér embætti þegar upp komst um aðild hans að Watergat-málinu. Saga Nixons þykir sérstaklega merkileg vegna þess að hann misbeitti valdi sínu sem forseti og er eini forsetinn sem hefur verið knúinn til að segja af sér.

Hin sagan sem Þorvaldur rifjar upp og setur í beint samhengi við lögbrot og siðferði Nixons er af samtali Geirs H. Haarde, þáverandi forsætisráðherra, og Davíðs Oddssonar, þáverandi Seðlabankastjóra. Þeir tveir ræddu saman í síma þegar bankarnir hrundu þann 6. október 2008. Samtalið ku hafa verið tekið upp í símkerfi Seðlabankans og er þar varðveitt en efni þess hefur ekki verið opinberað.

Nú mega menn hafa þá skoðun sem þeir vilja á Nixon. Sömuleiðis getur Þorvaldur haft þá skoðun sem hann vill á ástæðum bankahrunsins og þeim aðgerðum sem þá var gripið til. Ljóst má þó vera að bæði forsætisráðherra og ekki síst Seðlabankastjóri unnu þá þrekvirki ásamt samstarfsfólki sínu og tryggðu að gjaldþrota bankarnir voru endurreistir og þjónuðu þjóðinni ágætlega á þessum erfiðu tímum.

Óvild Þorvaldar Gylfasonar á Sjálfstæðisflokknum er orðin svo megn að hann líkir uppbyggingarstarfi í bankahruninu við niðurrif bandarísk forseta. Hið eina sem þessar tvær sögur eiga sameiginlegt er upptökur af samtölum.

Þorvaldur Gylfason notar gleraugu. Fjöldi mannorðsmorðingja og glæpamanna nota gleraugu. Þar með er ekki sagt að maðurinn stundi glæpi né ráðist gegn æru fólks. Um hið síðarnefnda má vissulega deila. 

Önnur myndin er af fjöldamorðingjanum Denis Nilsen.

 

Innihaldslaust tal um framsýn í viðræðum

Hún seg­ir fjóra af fimm flokk­um vera mjög sam­stíga og fram­sýna í viðræðunum.

Hér er undarlega að orði komist hjá Björtu Ólafsdóttur, þingmanni Bjartrar framtíðar, í viðtali við mbl.is. Hún á væntanlega við að sá flokkur sem er ekki samstíg í viðræðunum sé þá ekki „framsýnn“, jafnvel bölvað afturhald.

Svona talsmáti er varla boðlegur. Fyrir nokkrum árum var talað um að bæta umræðuhefð í íslenskum stjórnmálum. Það hefur ekki gengið eftir vegna þess að nýir þingmenn gefast fljótt upp á rökum og taka þess í stað að stunda „blammeringar“ og leiðindi.

Björt reynir að niðurlægja annan flokk, ekki með rökum heldur sleggjudómi. Hann er ekki „framsýnn“ flokkur.

Hvað merkir það að vera framsýnn flokkur? Ekkert, að minnst kosti ekki á þessari stundu. Þetta er bara svona innihaldslaust tal sem hefur þá eina þýðingu að gera lítið úr öðrum.

Ef þú ætlar að gera lítið úr öðrum í stjórnmálum notaðu þá rök. Smá húmor saka hins vegar ekkert.

Fjórir af fimm flokkum samstíga

Er heilbrigðiskerfið í rusli vegna 6% skorts á rekstrarfé?

Heilbrigðiskerfi landsins er ekki þess megnugt að sinna hlutverki sínu vegna langvinns fjársveltis, sem eitt og út af fyrir sig hefði nægt til þess að lama það, en hefur líka getið af sér glundroða sem hefur bætt gráu ofan á svart og heimtar endurskipulagningu kerfisins.

Hrópandanum, mótmælandanum, gagnrýnandanum er oft svo mikið niðri fyrir að hann alhæfir. Þar af leiðir að skortur á röksemdum nýtist ekki málstaðnum og upphlaupið missir oft marks.

Heilbrigðiskerfið er í rusli ...

Velferðarkerfið hefur verið vanrækt ...

Úthald sumra svo mikið að síendurteknar voðayfirlýsingar gætu verið haft áhrif, svipað eins og að vatnið holar steininn. Þar með þarf það ekki að vera rétt sem í síbyljunni felst.

Hún gæti verið kolröng, hún gæti verið röng að hluta og hún gæti einfaldlega verið hálfsannleikur og þar af leiðandi ekkert að marka hana.

Einhvern veginn hlustar maður samt alltaf á Kára Stefánsson, forstjóra Íslenskrar erfðagreiningar. Hann er vel máli farinn, sannfærandi, röfastur of með ágætt skopskyn. Ég hallast oft að því að trúa manninum rétt eins og svo margir aðrir, ekki síst þegar hann birtist á sjónvarpsskjám. Ekki er þó allt satt þó hann tali eins og „besserwisser“.

Ofangreindar tilvitnanir eru úr grein eftir Kára í visir.is. Hann fer þar ekki með rétt mál, fjarri því.

Heilbrigðiskerfi landsmanna er í ágætu standi. Það kann að vanta fjármagn inn í það. Á móti kemur hins vegar krafa um að stjórnendur þess gæti aðhalds í rekstri. Um það ræðir Kári Stefánsson aldrei í greinum eða viðtölum. Hann, eins og svo margir aðrir, krefst alltaf meira fé úr ríkissjóði. Það er léttara en að gæta ítrasta aðhalds í rekstri eða benda á það sem mætti spara.

Aldrei nokkurn tímann heyrist sagt: Heyrið, kæru stjórnendur, hvernig væri nú að þið hélduð ykkur við fjárhagsrammann ...

Eða er rekstur heilbrigðiskerfisins svo ólíkur öðrum rekstri að þar séu öll útgjöld bráðnauðsynleg og ekkert megi lagfæra? Öll líkindi benda til að svo sé ekki.

Og hvers vegna segi ég að heilbrigðiskerfið sé í lagi? Jú, vegna þess að ég hef reynt það sjálfur. Það gagnaðist mér. Segjum sem svo, vegna rökræðunnar, að það hafi ekki gagnast einhverjum örðum. Hver gæti ástæðan verið? Varla sú að starfsfólkinu sé ekki greidd nógu há laun, ekki vegna þess að tæki vantar á spítalanum, heilbrigðisstofnuninni eða heilsugæslunni, ekki vegna þess að húsakynnin séu ekki nógu góð, þau séu ekki hituð upp, ekki vegna þess að aðkoman að húsinu sé slæm. 

Samkvæmt fjárlagafrumvarpi ríkissstjórnarinnar telur forstjóri Landsspítalans að tólf milljarða vanti upp á að starfsemi sé fjármögnuð að fullnægjandi hætti.

Ágæti lesandi, hvernig getur það verið að stofnun sem árlega veltir 200 milljörðum króna skuli vera í hrikalegum vanda vegna 12 milljarða?

Sé Landspítalinn ekki þess megnugur að sinna hlutverki sínu vegna þess að það vantar 6% upp á að rekstrarfé þess sé nægilegt þá er eitthvað að. Hér þarf einfaldlega að skoða rekstrarlega þætti Landspítalans.

Heilbrigðiskerfið er ekki í rusli. Það verður hins vegar að gera það sem það getur til að láta enda ná saman.

Þvert gegn heilbrigðri skynsemi

Pólitíkin er óútreiknanleg. Nefna má að í þjóðaratkvæðagreiðslu ákváðu Bretar að ganga úr Evrópusambandinu. Donald Trump var öllum að óvörum kjörinn forseti í Bandaríkjunum og nú virðist sem að ríkisstjórn fimm flokka verði sett á laggirnar á Íslandi.

Þrjú óvænt tilvik í stjórnmálum, þar af eitt þvert gegn heilbrigðri skynsemi. Lesandanum er hér með falið velja hvert þessara þriggja mál sem besta dæmið um hið síðastnefnda.

 

Viðræður ganga betur en síðast

Starfsstjórnin liðin og minnihlutastjórn er tekin við

Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins og Framsóknar tók við völdum í maí 2013. Í síðustu kosningum fjölgaði þingmönnum sjálfstæðisflokksins um tvo en Framsókn tapaði ellefu þingmönnum og er nú aðeins með átta. Þar af leiðir að ríkisstjórnin féll, vantar þrjá þingmenn til að ná meirihluta.

Frá kjördegi og fram að þingsetningu, þann 6. desember, var hin fallna ríkisstjórn við völd og nefndist að forminu til starfsstjórn. Engin lög gilda um slíka stjórn en samkvæmt hefðinni leyfist henni ekki að vinna að stórpólitískum málum nema hafa til þess meirihlutastuðning, að minnsta kosti loforð þingmanna fyrir honum. Þetta er þó ekki óumdeilt. Sumir segja að starfsstjórn geti gert allt það sem hún vill svo fremi sem þingið samþykki. Aðrir segja að eina verkefni starfsstjórnar sé daglegur rekstur og fjárlög.

Nú hefur þingið komið saman og við það hefur ýmislegt breyst. Engin ríkisstjórn hefur verið mynduð eins og venjan er að gert sé frá kosningum og fram að þingsetningu. Þar með hefur tími starfsstjórnar liðið og nú situr minnihlutastjórn Sjálfstæðisflokksins og Framsóknar.

Minnihlutastjórn getur gert það sem hún vill, en ... verður, að sjálfsögðu, að hafa meirihlutastuðning löggjafarþingsins fyrir lögum og öðrum verkum sem byggjast á lögum.

Víkur nú sögunni að forseta Íslands. Hann ætti að vera þess meðvitaður að nú situr minnihlutastjórn sem að vísu hefur ekki beinlínis meirihlutastuðning á þingi en að minnsta kosti hefur þingið ekki lagst gegn henni, hvorki málefnum hennar né tilvist hennar að öðru leyti.

Þar með hlýtur forsetinn að draga úr þrýstingi sínum á þingið um að mynduð verði meirihlutastjórn þar sem minnihlutastjórn stendur við stýrið á þjóðarskútunni.

Á sama hátt geta formenn stjórnmálaflokkanna og þingmenn tekið hlutunum rólega, einbeitt sér að fjárlagafrumvarpinu, afgreitt það fyrir jól og farið svo í jólafrí eins og venjan er. Þing kemur síðan væntanlega saman um upp úr miðjum janúar. Í millitíðinni, ef forustumenn í pólitík nenna, geta þeir reynt að spjalla saman yfir hátíðarnar.

Hins vegar er nú starfandi minnihlutastjórn með hendur á öllum þeim pólitísku stjórntækjum sem hún þarf á að halda.