Skýringarmynd og kort af Eyjafjallajökli

Nýjustu fréttir benda til þess að gosið sé í aðalgíg Eyjafjallajökuls. Ég hef lagað til skýringarkortið og birti það á á ný með þessari færslu.

 

Á kortinu má sjá hina vinsælu gönguleið yfir Eyjafjallajökul sem nefnd er Skerjaleiðin vegna þess að hún liggur meðfram Skerjum. Þau eru leyfa af gossprungu sem einhvern tímann í fyrndinni gaus þarna norðvestan í jöklinum.

 

Rauða stjarnan er sem sagt líklegasti gosstaðurinn.

 

Gula stjarnan er sá staður sem mestu jarðhræringarnar voru síðustu vikur og mánuði og margir héldu að þar myndi gjósa. Þess má geta að enn skelfur nákvæmlega á þessum stað 

 

Loks má sjá stjörnu á fimmvörðuhálsi og hún merki gosstaðinn þar. 

 

Enn birti ég mynd Eyjólfs Magnússonar sem ég tók ófrjálsri hendi af vef Jarðvísindastofnunar og aftur biðst ég velvirðingar á hnuplinu. Inn á myndina hef ég merkt sömu eða svipuð örnefni og stjörnurnar sem ég gat um.

Inn á myndina hef ég merkt helstu staðhætti sem getið er um á kortinu.

Svo skulum við hafa það á hreinu að gríðarstór gígur er efst í Eyjafjallajökli og er hann fullur af ís eða jökli. Skarð er í gígnum og fellur skriðjökull bratt niður úr gígnum og á láglendi. Hann fellur á milli tveggja skolta, Ytri-Skolts og Innri-Skolts. Bratti jökulsins er svo mikill að hann hefur verið nendur Falljökull.

Fyrir neðan hefur Gígjökull rutt upp landinu og síðan hann tók að hörfa hefur myndast lón.

Sé gos hafið í Gígjökli og mælingar sýna vaxandi vatn í Jökullóninu þá hafa vatnavextirnir gerst mjög hratt, slíkt er fallið 

 

Rennsli eykst undir Gígjökli

Skýringamynd og kort af Eyjafjallajökli

Mjög brýnt er að lesendur átti sig á því hvernig staðhættir eru á Eyjafjallajökli og Fimmvörðuhálsi.

 

Kortið hér til hliðar er fengið af ja.is og ég hef bætt inn á það örnefnum og gönguleiðunum yfir Fimmvörðuháls og þeirri gönguleið yfir Eyjafjallajökul sem er vinsælust, Skerjaleiðina.

 

Einnig hef ég sett inn rauða stjörnu á þeim stað þar sem jarðskjálftavirknin hefur verið mest.

 

Gul stjarna er á þeim stað þar sem langflestir jarðskjálftar hafa átt upptök sín síðustu vikur og mánuði. Það er skammt fyrir ofan Steinsholtsjökul. Sem leikmaður hélt maður að þarna myndi nú gjósa en hver veit nema bergið hleypi kvikunni upp á þessum stað.

Litla stjarnan er svo á þeim stað þar sem gaus á Fimmvörðuhálsi frá 20. mars til 12. apríl. Varla er gert ráð fyrir að þar hefjist gos aftur. 

Loks birti ég aftur myndina hans Eyjólfs Magnússonar sem ég tók ófrjálsri hendi af vef Jarðvísindastofnunar. Á hana hef ég sett nokkur örnefni til að fólk geti nú áttað sig á staðháttum.

Þarna sjáum við litlu stjörnuna sem merkir gosstaðinn á Fimmvörðuhálsi. Einnig gulu stjörnuna sem ég nefndi hér á undan en hún er á þeim stað þar sem flestir jarðskjálftar hafa verið undanfarna mánuði.

Hugsanlegur gosstaður í suðvestanverðum jöklinum sést ekki frá þessu sjónarhorni. Hann er þó handan við Hámund, hæsta tindinn.  

Á Eyjafjallajökli er nú, kl. 5:20, þoka og sést ekki upp fyrir ca. 1.000 m hæð. Þessa ályktun má draga af vefmyndavélum Mílu og Vodafone. Af Þórólfsfelli sést ekkert, þar er þoka. Úr vefmyndavél Mílu á Valahnúk sést til gosstöðvanna á Fimmvörðuhálsi. Þær eru í rétt rúmlega 900 m hæð. Sjálfur er hæsti tindur Eyjafjallajökuls 1.666 m hár. 

Um 700 yfirgefa heimili sín

Mynd af staðháttum á Eyjafjallajökli

Nauðsynlegt er að lesendur geri sér grein fyrir staðháttum á Fimmvörðuhálsi og Eyjafjallajökli.

 

Meðfylgjandi mynd tók ég traustataki á vef Jarðvísindastofnunar. Eyjólfur Magnússon tók hana á flugi yfir Fimmvörðuhálsi nokkrum dögum fyrir gosið og sést á henni afstaðan. Bið Eyjólf velvirðingar á hnupli myndarinnar.

Á myndina hef ég merkt gosstaðinn á Fimmvörðuhálsi. Hann er rétt vestan við gönguleiðina sem ég hef merkt með punktalínu.

Um tíu kílómetrar eru af Fimmvörðuhálsi upp að Hámundi, sem er hæsti hluti jökulsins. Hann er hluti gígrimans. Það er líka Innri-Skolti, Ytri-Skotli (ekki merktur á myndinni) og Guðnasteinn.

Sjálfur er gígurinn gríðarlega stór og skarð er í hann milli Innra-Skolts og Ytra-Skolts og fellur þar niður Gígjökull eða Falljökull. Fyrir neðan hann er Jökulsárlónið sem margir kannast við enda liggur vegurinn inn í Þórsmörk og Bása fram hjá því og raunar yfir ánna sem úr því rennur. 

Samkvæmt jarðskjálftakorti Veðurstofunnar eru jarðskjálftarnir undir Hámundi. Áður höfðu jarðskjálftarnir verið ofan við Steinsholtsjökul. Hann sést illa á myndinni en er aðeins austan við Gígjökul.

Rýming gengur vel

Skyndilegt lífsmark undir jöklinum

Samkvæmt jarðskjálftagrafi Veðurstofunnar á vedur.is er að sjá sem upptök jarðskjálftanna séu í toppgígnum sunnanverðum. Jafnvel sunnan við hann, sunnan Hámundar, sem er hæsti tindur jökulsins.

Undanfarnar vikur og jafnvel mánuði hafa jarðskjálftarnir verið ofan Steinsholtsjökuls sem eru í jöklinum norðaustanverðum. Þetta kemur því nokkuð á óvart.

Þegar þetta er skrifað, um 02:30, er ekki að sjá að gos sé byrjað né heldur eru merki um gos nema á óróamælum Veðurstofunnar. Mælarnir á Goðabungu, Mörk og Skógum hafa verið hundflatir en allt í einu má sjá hviður. 

Sunnanverður Eyjafjallajökull er mjög brattur. Jökullinn er þykkur þarna efst en mestur er jökullinn í gígnum sjálfum.

Sé kvikuhlaup undir Eyjafjallajökli er alls óvíst hvar það kemur 

upp, komist það á annað borð upp á yfirborðið.

Síðast hljóp kvikan langar leiðir og náði yfirborði fyrir einskæra tilviljun á Fimmvörðuhálsi. Ekkert bendir enn til þess að það gerist núna.

Sem sagt, alls ótímabært að lýsa því yfir að Eyjafjallajökull sé til hvílu lagstur. 

 

Rýming við Eyjafjallajökul

Hvað með girðinguna við gosstöðvarnar?

Getur lögreglan á Hvolsvelli upplýst hvort henni hafi tekist að koma upp girðingunni fyrir goslok. Uppi voru miklar hugmyndir um að girða af eldgosið til að koma í veg fyrir að fólk gæti nálgast gosstöðvarnar og farið sér að voða.

Kannski var þetta hótun eins og margt annað. Man eftir að lögreglan sagði nær því ófært væri fyrir jeppa á 35 tommu dekkjum inn í Bása. Lögreglan sagði að mikið væri í ám. Lögreglan lét loka akleiðum út úr Goðalandi. Allt var þetta tómt bull og vitleysa og átti sér einga stoð í raunveruleikanum.

Málið var einfaldlega það að með röngum upplýsingum átti að letja fólk til ferðalaga. Það gekk ekki eftir vegna þess að fólk er ekki fífl. Mætti segja mér að það hafi komið löggunni á óvart. 

Eiturgufur og brennisteinsmengun við hraunið

Engin prisipp, engar hugsjónir

Fjölmargt athyglisvert hefur kom fram í skýrslu rannsóknarnefnarinnar. Ég staldra við tvö sláandi atriði varðandi bankana. Eftirfarandi hef ég úr um bjöllun Morgunblaðsins:

• Eignir stóru bankanna þriggja voru endurmetnar í nóvember 2008. Fyrir endurmat voru þær sagðar vera 11.764 milljarðar króna, en eftir endurmat 4.427 milljarðar króna. Lækkun nam því 7.337 milljörðum króna, eða 60%. Til samanburðar var þjóðarframleiðsla Íslands fyrir árið 2008 um 1.476 milljarðar króna og því svarar niðurfærsla eigna fjármálafyrirtækjanna til þjóðarframleiðslu Íslands í fimm ár. 
• Sigurjón Árnason, fyrrverandi bankastjóri Landsbankans: „Ég hef alltaf haft þá trú að það væru, að það væru allt aðrir aðilar sem hefðu átt bankann heldur […] allt aðrir aðilar keypt bankann heldur en menn hafa sagt. Og mig hefur oft grunað að það væru einhverjir aðrir sem raunverulega ættu hann.“

Hvort tveggja, þótt ólíkt sé, er hrikalegt ef satt er. Þá er í raun ekkert eftir nema að taka undir það sem Styrmir Gunnarsson, fyrrverandi ritstjóri Morgunblaðsins segir:

[É]g er búinn að fylgjast með þessu í 50 ár. Þetta er ógeðslegt þjóðfélag, þetta er allt ógeðslegt. Það eru engin prinsipp, það eru engar hugsjónir, það er ekki neitt. Það er bara tækifærismennska, valdabarátta. 

 

„Skynjuðu að dansinum var að ljúka“

Flöt lína á Fimmvörðuhálsi

Eftir tuttugu og tvo eða þrjá daga er eldgosinu á Fimmvörðuhálsi líklega endanlega lokið.

Ekki er ég jarðfræðingur og enga þekkingu hef ég á línuritum eins og hér er birt og fengið af óróleikavef Veðurstofunnar. Hins vegar get ég sagt eins og maðurinn: Ég hef séð nógu marga sjúkrahúsaþætti í sjónvarpinu til að vita hvað „flat line“ merkir. 

Auðvitað er ekkert að gerast á óróamælinum við Goðabungu. Hann er flatari en gígsvæðið var fyrir gos. Mælir ekki einu sinni bílaumferð. Og það þýðir að eldgosið er búið.

En til að sýnast nú sennilegur verður maður að hafa borð fyrir báru. Því segi ég háalvarlegur; en það er aldrei að vita hverju náttúran tekur upp á enda geta eldgos geta tekið sig upp aftur. Og nú er ég farinn að líkjast Haraldi Sigurðssyni óþarflega mikið. 

Nú ætlar Umhverfismálastofnun að laga göngustíga norðan megin við Fimmvörðuháls. Ég hef það sterkt á tilfinningunni að stofnunin mun klúðra þessu mikilvæga verkefni. Hún ætlar líklega að hella möl ofan í hnédjúpa troðningana og láta þar við sitja.

Ágætu lesendur, í fæstum tilviku er það nein lagfæring, í besta falli einungis frestun á umhverfisslysi. 

Vakti litla athygli á sínum tíma

Muna einhverjir hverskona útreið Inga Jóna Þórðardóttir fékk fyrir að makka ekki með í stjórn Icelandair? Nei, eflaust nær minni fólks ekki svona langt. Enginn fjölmiðill reyndi að komast að því hvað konunni gekk eiginlega til og hvers vegna hún sagði af sér. Ekki heldur virtust fjölmiðlar hafa áhuga á því að skoða hvers vegna afsögn Ingu Jón hafði engin áhrif á næsta aðalfundi Icelandair.

Þá var ljóst og allir vissu sem vildu vita að peningar höfðu horfið út af bankareikningum Kaupþings til þess að kaupa hlut í American Airlines og einhverju fleira. Ragnhildi var sagt upp störfum og hún fékk feitan starfslokasamning fyrir að halda sig á mottunni.

Ekki neitt af þessu þótti annað á sínum tíma en einhverjar ómerkilegar kritur á milli manna. Enginn annar en Inga Jóna setti þetta í samhengi við siðferðileg efni. Ekki fyrr en núna að athygli vaknar á einstökum þáttum í hegðun og verkefnum útrásarvíkinga.

Hótaði lögreglurannsókn

Þjófnaður er ekki tilraun

Þetta er mikill misskilningur hjá forsætisráðherra. Hér var aldrei um tilraun að ræða. Ljóst má vera að fólk sem gat misfarið með fé sem því var trúað fyrir gerði það. Og þeir sem átti að gæta að lögum og reglu gerðu það ekki eða mistókst.

Þetta tal um  tilraun er runnið frá vinstri mönnum sem endilega vilja halda því fram að kapítalisminn sé dauður og frjálshyggjan líka. Þetta fólk horfir ekki til annarra landa né þekkir þar til í andlátsbænum sínum.

Bankahrun var út um allan heim en fáir nema íslenskir vinstrimenn hafa kveðið upp dánarorð yfir kapítalismanum. 

Dýrkeypt samfélagstilraun

Jafnvel samflokksmenn vildu ekki Björgvin með

Munum að hreinlega allir reyndu sem þeir gátu að halda Björgvin G. Sigurðssyni, þáverandi viðskiptaráðherra fyrir utan öll mál sem einhverju skiptu.

Hvernig stendur til dæmis á því að þáverandi utanríkisráðherra og formaður Samfylkingarinnar vildi ekki að Björgvin kæmi að málum?

Þetta eru hreint ótrúlgar fréttir og sá grunur læðist að manni að jafnvel samflokksmenn Björgvins hafi ekki talið að hann ætti neitt erindi í bankamál. Staða hans sem ráðherra hafi aðeins verið svona upp á formlegheitin. Hafði hann ekkert vit á þeim málaflokki sem hann átti að sjá um?

Nei nei, ekkert að gerast