Pólitíska aðförin fyrir landsdómi og hálfsannleikurinn

Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur og Steingríms J. Sigfússonar misnotaði landsdóm til að koma höggi á pólitíska andstæðinga. Það mistókst algjörlega og hafði þær afleiðingar að Samfylkingin og Vinstri grænir fengu herfilega ráðningu í þingkosningunum 2013. Samfylkingin hefur ekki borið sitt barr síðan og mun eflaust leggjast af. Vinstri græn eru markaðslega sinnaður flokkur og skipti um formann. Steingrímur þótti ekki kosningavænn en það er núverandi formaður sem þó hafði engan fyrirvara á pólitískri misnotkun á landsdómi.

Forvitnilegt er að skoða fréttaflutning af málarekstrinum fyrir landsdómi. Þar var Steingrímur J. Sigfússon kallaður til vitnis. Fáir hafa lent í öðru eins hrakviðri eins og hann varð fyrir  í vitnaleiðslum fyrir dóminum.

Hér er hluti af pistli sem ég skrifaði um málið 14. mars 2012:

Sjaldnast hefur einn maður runni jafn illilega á rassinn í vitnaleiðslum og þessi Steingrímur J. Sigfússon, ráðherra ótal ráðuneyta. Vitnisburður hans fyrir Landsdómi í gær var pólitískur og var ætlað að koma höggi fá Geir en honum mistókst það gjörsamlega. Í Mogganum í morgun [14. mars 2012] er frétt um framgöngu hans. Hún er grátbrosleg eins og alltaf þegar pólitísk atlaga snýst í höndum gerandans og hann stórskaðar sjálfan sig. Í fréttinni er eftirfarandi:

Og það var skrautlegt er Andri Árnason, verjandi Geirs, spurði út í orð Steingríms um „samning“ sem gerður hefði verið samhliða gjaldmiðlaskiptasamningnum og „stungið ofan í skúffu“, eins og Steingrímur lýsti því. Þegar Andri spurði Steingrím hvar orðið samningur hefði komið fyrir á skjalinu svaraði Steingrímur: „Formið á þessu er samningur ... samkomulag ... yfirlýsing.“ 

Ráðherrann er gerður afturreka með orð sín, kemst að því að ekki er gleypt við öllu sem hann segir. Þess er krafist að hann sé nákvæmur í máli sínu, nokkuð sem hann hefur hins vegar aldrei vanið sig á. Og áfram var maðurinn krafinn sagna:

Samtalið hélt áfram og Andri spurði hvar Steingrímur hefði heyrt að yfirlýsingunni hefði verið „stungið ofan í skúffu“. [...] „Það eru mín orð,“ svaraði Steingrímur. „Það endurspeglar þá tilfinningu sem ég fékk. Líklega á fundi mínum með Stefan Ingves [sænska seðlabankastjóranum].“ 

Sem sagt engu var stungið ofan í skúffu, allra síst samningi, og því ekkert að marka þessi orð Steingríms. Svona pólitískt orðahnoð og skrök verður ekki Geir til sakfellingar.

Andri spurði þá hvort ítarleg svör Seðlabanka Íslands 8. júlí og 16. september árið 2008 hefðu ekki þótt fullnægjandi.

„Annaðhvort það eða þeir voru ósáttir við að ekki væru meiri efndir,“ svaraði Steingrímur.

„Var talað um efndir?“ spurði Andri og lét færa Steingrími yfirlýsingu stjórnvalda og spurði hvað af atriðunum hefði ekki verið efnt. Steingrímur las stuttlega og svaraði:

„Eins og ég segi, það var ekki farið út í þetta þannig. Ekki farið út í svör. Þetta bar almennt á góma og það var lýst óánægju.“

Bara svona, ekki svör, bar bara almennt á góma, líklega í samræðum við leigubílstjórann á leiðinni til baka á hótelið.

Þvílíkt bull ... Aftur skrökvar Steingrímur og svo reynir hann að kjafta sig út úr horninu sem hann hafði málað sig út í. Ekki verður þetta til sakfellingar Geirs. En þetta var ekki nóg því hinn skilmerki blaðamaður sem skrifar fréttina, Pétur Blöndal, lætur eftirfarandi fylgja með ofangreindum orðum ráðherrans:

Skömmu áður hafði Árni Mathiesen sagt fyrir Landsdómi að eitt atriði yfirlýsingarinnar hefði snúið að starfsemi Íbúðalánasjóðs og þess vegna heyrt undir Jóhönnu Sigurðardóttur sem þá var félagsmálaráðherra. „Það var kannski það atriði af þeim sem þarna voru sem ekki gekk eftir,“ sagði Árni.

Steingrímur lét vera að minnast á það.

Auðvitað er það þannig með Steingrím, þann vana stjórnmálamann, að hann reynir að komast hjá því að skrökva. Hálfsannleikurinn nægir honum til að koma boðskap sínum á framfæri.

Með hálfsannleikann að vopni var stokkið til og efnt til pólitískra réttarhalda yfir Geir H. Haarde.

Nú hefur hins vegar komið í ljós að aðalhvatamaðurinn að þessum málaferlum hefur ekkert markvert að segja, getur ekki veitt neinar upplýsingar sem geta sakfellt Geir af þeirri ástæðu einni að sökin er ekki fyrir hendi. Fengi hann hins vegar sama „málfrelsi“ og á þingi yrðu honum ekki skotaskuld úr því að bera vitni um að Jón Bjarnason bæri ábyrgð á hruninu.

Þetta breytir þó því ekki að Steingrímur heldur því statt og stöðugt fram að hann hafi varað við hruninu. Hvað hann á við veit enginn. Að minnsta kosti mætti hann ekki á fund hjá ríkisstjórninni og „fór hamförum“ eins sagt er um Davíð Oddsson.

Ekki heldur stóð hann upp á Alþingi og messaði yfir þingheimi. Í hvert skipti hefði hann þó átt að brjóta ræðupúltið. Það hefði verið hið eina rétta miðað við boðskap um fyrirsjáanlegt efnahagshrun haustið 2008. En nei, nei. Steingrímur bjó ekkert yfir neinni spádómsgáfu, hann var jafngrandalaus eins og við hin ... og þagði um þessi mál.

Vill leggja landsdóm af