Drykkjumenn „Shanghæaðir“ um borð

Sem barn og unglingur átti ég mér nokkra drauma. Held að bræður mínir hafi komið þeim inn hjá mér með lævíslegum hætti. Ég ætlaði að vera í sveit og kynnast almennum sveitastörfum. Það gerði ég er ég var ellefu eða tólf ára. Var þá eitt sumar hjá Júlíus og Guðrúnu á Mosfelli við Svínavatn í Austur-Húnavatnssýslu.

Svo ætlaði ég að fara á sjó. Það var mér sagt að væri líka göfug atvinnugrein. Árið 1972 fékk ég skipsrúm hjá miklum sómamanni, Sverri Erlendssyni, skipstjóra á síðutogaranum Úranusi. Skipið var gert út af því merka útgerðarfyrirtæki Júpíter og Mars hf. Arnljótur Björnsson, mágur minn, lagði inn gott orð fyrir mig hjá fyrirtækinu. Hann var sonur Þórdísar Ófeigsdóttur, sem var systir Tryggva Ófeigssonar, forstjóra fyrirtækisins. Sverrir var að því er mig minnir uppeldissonur þeirra hjóna, Þórdísar og Björns Snæbjörnssonar, heildsala.

Fyrir sextán ára gamlan ungling var aldeilis makalaust að fara á sjó. Úranus hafði ekkert sérstaklega gott orð á sér. Erfitt var að manna hann á þessum árum og var stór hluti áhafnarinnar ákafir drykkjumenn.

Fyrsti túrinn byrjaði seint um kvöld. Við lögðum af stað, sigldum út úr Reykjavíkurhöfn, og svo gerðist hreinlega ekki neitt. Ég og aðrir nýliðar vorum steinhissa þegar seint um nóttina var siglt inn til Keflavíkur. Þar var lögreglubifreið á bryggjunni og í henni biðu nokkrir dauðadrukknir menn sem voru hreinlega „Shanghæaðir“ um borð.

Svo var stímt á miðin, hvar sem þau voru. Þeir sem seinast komu um borð voru það sem flestir myndu hafa kallað róna. Þeir voru til einskis gagns fyrstu tvo til þrjá dagana. Loks tíndust þeir fram, einn af öðrum, og tóku til hendinni, hægt í fyrstu en svo æ öflugar.

Duglegir og ósérhlífnari menn en þessa „róna“ hef ég ekki þekkt. Loks þegar rann almennilega af þeim voru þeir hamhleypur til allra verka og við ungir og frískir strákar áttum ekki roð við þeim.

Hei, hefurðu fengið að ríða, ha? áttu þeir til að segja. Og svo komu mergjaðar kvennafarssögur í bland við brennivín, slagmál og oftast kom löggan eitthvað við sögu.

Einu sinni var ég með tveim sömu helgina, sagði einn, og strauk yfirlætislega yfir hárið. Við unglingarnir sátum grænir við kvöldverðarborðið, hálfsjóveikir og slappir, og vorum ekkert nema augu og eyra. Þetta hföðum við áreiðanlega aldrei heyrt fyrr.

Hafiði aldrei farið í Þórskaffi? En Röðul? Þið eruð nú meiri aumingjarnir, fullyrtu fleiri en sögumaður.

Þetta var stórkostlegur tími. Þarna kynntist maður kjarna sjómannastéttarinnar, dugnaðar mönnum og einnig nokkrum ógæfusömum. Ég var samtímis á vakt með tveimur mönnum sem síðar áttu eftir að verða öðrum að bana. Þeir voru svona frekar aggresívir karekterar, ef svo má að orðið komast.

Nokkrum árum síðar var ég ráðinn í lögreglunna í Reykjavík, sem sumarmaður. Þá endurnýjuðust „kynni“ mín við nokkra af þessum ágætum mönnum.

Heyrðu, sagði einn við mig, þegar ég leiddi hann úr lögreglubíl og inn að lyftunni við fangageymslurnar í lögreglustöðinni við Hverfisgötu. Hef ég ekki séð þig einhvern tímann áður, ha?

Ég viðurkenndi það og sagði honum frá því hvernig okkar fundum hefði áður borið að.

Já, ég vissi það, sagði karlinn, og síðan kallaði hann mig alltaf vin sinn.

Björgvin Sigurjónsson heiðraður

Athugasemdir

[Óskar Arnórsson, 5.7.2010 kl. 09:59]

Gaman af þessum pistli.