Ekki náttúrulögmál að menn farist á sjó

Greinin í Morgunblaðinu í morgun um banaslys á sjó eftir Helga Bjarnason, blaðamann, er sláandi. Sérstaklega vekur athygli súluritið sem ég birti hér (biðst velvirðingar á að hafa ekki beðið um leyfi).

Ég man eftir því sem barn og unglingur að oft var sagt frá slysförum á sjó. Svo algengar voru þessar fréttir að líklegast hafa fleiri en barnið talið það náttúrulögmál að sjómenn skilir sér ekki heim. Súluritið sýnir að þetta er rangt. Eflaust hefur margt komið breyst og átt þátt í því að gera starf sjómannsins öruggara. 

Á súluritinu er auðkennt hvenær Slysavarnarskóli sjómanna var stofnaður en það var árið 1985. Skólinn hefur breytt gríðarlega miklu í viðhorfi sjómanna til öryggismála. Að minnsta kosti segja sjómenn manni það, sérstaklega þá yngri menn. Lög um rannsóknir sjóslysa hafa án efa haft mikið að segja enda hefur á grundvelli þeirra verið skylt að rannsaka öll sjóslys og kanna eftir því sem hægt er hvað hafi farið úrskeiðis. Síðan má nefna að tækninni hefur fleygt fram. Skip eru orðin traustari og mikið lagt upp úr öryggismálum um borð. 

Sem betur fer voru og eru þeir til sem telja það ekkert náttúrulögmál að menn láti lífið við vinnu sína á sjó. Ekki frekar en á vegum landsins eða í flugi. 

Sextán og sautján ára var ég á togurum á sumrin sem var mér dýrmæt lífsreynsla. Minnir að ég hafi verið á þremur skipum í allt. Aldrei man ég nokkurn tímann eftir því að rætt hafi verið um öryggismál á þessum skipum hvað þá að haldin hafi verið æfing. Engu að síður var mikið rætt um hin og þessi skip, óhöpp, slys og mannskaða. Og sumir félaga minna höfðu lent í margvíslegum hrakningum á sjó. Þetta var á árunum 1972 og 1973 þegar samtals 121 maður fórst á sjó ...

Athugasemdir

[Kristján Sigurður Kristjánsson, 27.1.2012 kl. 11:44]

Rannsóknarnefndir sjó-bíl og flugslysa hafa það hlutverk að ljúga upp sennilegustu ástæðuni sem kemur stjórnmálaflokkunum best. Þetta kom einkar skýrt fram í viðtali vegna síðasta sjóslyss formaður "sjóslysanefndar" vissi allt.

[Sindri Karl Sigurðsson, 27.1.2012 kl. 19:22]

Ekki efast ég hið minnsta um að betri þekking afstýri slysum. Ég hefði nú samt viljað sjá þessa tölfræði sýnda sem hlutfall af sjómönnum, sem stunda sjó hverju sinni, en ekki fjölda slysa.

Það hefur fækkað gríðarlega í sjómannastéttinni síðan árið 1970 og því beinlínis rangt að setja þetta upp eins og gert er í súluritinu með þessari frétt.

[Sindri Karl Sigurðsson, 27.1.2012 kl. 19:23]

Betri mælikvarði á þetta væri fjöldi slysa á heildarfjölda úthaldsdaga (manntíma á sjó).

[Gunnar Heiðarsson, 27.1.2012 kl. 19:46]

Kristján, vanþekking þín er mikil.

Sindri, vissulega hefði komið réttari mynd á súluritið ef það væri byggt upp á upplýsingum um fjölda manntíma á sjó, en það gefur engu að síður góða hugmynd um þróunina.

Þekking er alltaf af hinu góða og tilkoma Slysavarnarskólans er eitt af því besta sem til sjómanna hefur komið. Sá sem þekkir hættuna, lærir að forðast hana og ef henni verður ekki forðað eru rétt viðbrögð oft það sem skilur á milli lífs og dauða. Hef sjálfur farið á námskeið í Slysavarnarskólanum og veit að þar er farið vel í alla hluti sem máli skipta og varða öryggi á sjó. Það er ljóst að tilvist þessa skóla og sú menntun sem sjómenn hafa fengið þar, hefur forðað mörgu slysi og bjargað mannslífum.

Varðandi rannsóknir á sjóslysum, þá hlýtur sú þekking sem af þeim hlýst, koma til góða. Hvort heldur er í þróun á smíði skipa eða þeim starfsaðferðum sem um borð eru viðhöfð.

[Sindri Karl Sigurðsson, 27.1.2012 kl. 21:32]

Þessi krítík mín (ef krítík skyldi kalla) er engan vegin beint gegn Slysavarnarskóla sjómanna, langt í frá. Eingöngu að benda á betri, eða kannski réttara að segja staðlaðari leið til að skoða þróunina.

[H.T. Bjarnason (IP-tala skráð) 27.1.2012 kl. 21:35]

Þessi ummæli Kristjáns eru, vægt til orða tekið, fyrir neðan allar hellur.

[Kristján Sigurður Kristjánsson, 27.1.2012 kl. 22:46]

Já, ég hefði líka átt að taka það fram að þetta ætti við um allar slysanefndir það er "fyrir neðan allar hellur" að taka þessar útúr og ganga alveg framhjá "rannsókninni" á snjóflóðunum fyrir Vestan 1995.