Fjölgun göngufólks mun valda enn frekari landskemmdum

Það stórsér á Esjunni vegna átroðnings ferðamanna. Fimmvörðuháls liggur undir skemmdum, gönguleiðin milli Landmannalauga og Þórsmerkur, fjöldi gönguleiða í Þórsmörk og á svæðin sunnan Krossár eru skemmd og svona má lengi telja.

Ritstjórnargrein Morgunblaðsins í dag, 17. júlí 2007 fjalla um landið og ferðamennsku. Þar er fjallað um átroðning ferðamanna og bent á að vinsælir ferðamannastaðir séu takmarkaðar auðlindir og hvatt til umræðu um vandamálið.

Er ástæða til að taka það fram sem liggur í augum uppi? Jú, ekki gera sér allir grein fyrir þeirri staðreyns að það eyðist sem af er tekið. Sama er með gönguleiðir á hálendinu. Svo „óvistvæn“ er ferðamennska göngufólks að hún slítur landinu, göngustígar myndast, þeir grafast niður, vatn tekur að renna í þeim, þeir verða ófærir, göngumenn færa sig til hliðar og þar byrjar sama vandamálið aftur. Allt þetta getur síðan valdið uppblæstri og frekari gróðureyðingu.

Efri myndin var tekin nýlega og er frá Foldum sem tilheyrir gönguleiðinni yfir Fimmvörðuháls. Hin var tekin í vor á gönguleiðinni upp á Þverfellshorn í Esju.

Er hér verið að vara við ferðalögum göngufólks um landið? Nei, ég er sjálfur göngumaður en mér svíður hins vegar sárt að sjá hverjar eru afleiðingar átroðnings okkar göngumanna.

Hvað er þá til ráða? Því er til að svara að akvegir eru allflestir undirbúnir, enginn fær lengur að aka að vild utan vega. Vegum er viðhaldið, stöðugt er reynt að bæta fyrir það slit sem verður. Sama hugsun þarf að verða á gönguleiðum landsins.

Til að koma í veg fyrir að gönguleiðir slíti landinu og skemmi út frá sér þarf að fyrst og fremst að undirbyggja göngustíga sem standa í halla. Þar er hættan á skemmdum gríðarlega mikil eins og sjá má t.d. undir Þverfellshorni í Esju og á Foldum í Goðalandi á gönguleiðinni yfir Fimmvörðuháls.

Þetta nefnir Morgunblaðið því miður ekki í forystugrein sinni í dag. Blaðið hefur mikil áhrif og tekur afstöðu til þjóðþrifamála og hvetur til umræðu. Þessi grein mín og aðrar eru til að vekja upp umræðuna. Sjá nánar fleiri greinar á þessari bloggsíðu, t.d. greinarnar „Esjan er stórskemmd“, „Hvernig á að bæta skemmdir vegna ferðamanna?“, „Er Esjan ónýt?“ og „Landskemmdir vegna umferðar“.

 

Hér hefur ekki verið rætt neitt um þá ábyrgð þeirra sem taka að sér að leggja nýja gönguleiðir. Hún er mikil og víst að sumir þeirra eru ekkert skárri en sauðféð sem á „sök“ á mörgum stígum hér og þar. Það er einfaldlega háttur göngumanna að reyna að fara sem skemmsta leið á milli staða. Allir krókar verða þannig til vandræða eins og sést t.d. á gönguleiðinni á Þverfellshorn. Þar var reynt að fá fólk til að ganga eftir fínum stíg að tröppum, en fáir létu sér segjast heldur styttu sér leið og skemmdu fallega græna brekku og þar er nú fjöldi göngustíga eins og neðri myndin ber með sér.

Spáð er um sex hundruð þúsund ferðamönnum hér á landi eftir nokkur ár. Verði ekkert að gert spái ég stórkostlegum landskemmdum vegna göngufólks, íslenskra sem útlendra.