Óökuhæfur - tímapunktur - að sjá aukningu eftirspurnar

Orðlof

Lög eða skilningur

Það verður að beita öðrum rökum en lögfræðilegum við skilgreiningu á fullveldinu nú á tímum. Eins og áður verða þjóðir að sækja styrk í menningararf sinn og uppruna til að skapa sér það svigrúm sem þær vilja njóta. Lögin eru aðeins umgjörð. 

Það þýðir lítið að setja ákvæði um íslenska tungu í lög eða stjórnarskrá sé ekki lögð rækt við að efla skilning á gildi hennar.

Björn Bjarnason. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„13 hafa greinst í Portúgal …“

Frétt á ruv.is.                                      

Athugasemd: Blaðamaður Ríkisútvarpsins er ósamkvæmur sjálfum sér. Ýmist byrjar hann málsgrein á tölustaf eða bókstöfum.

Af hverju heldur hann sig ekki bara við bókstafina. Það er svo auðvelt.

Tillaga: Þrettán hafa greinst í Portúgal …

2.

„73 þingmenn Moderaterna …“

Frétt á visir.is.                                     

Athugasemd: Blaðamaður á Vísi heldur, líkt og margir aðrir blaðamenn, að ekkert sé að því að byrja málsgrein á tölustaf. Enginn leiðréttir hann og stjórnendur fjölmiðilsins vita líklega ekki betur.

Tillaga: Sjötíu og þrír þingmenn Moderaterna …

3.

„Óökuhæfur sökum veikinda.“

Fyrirsögn á mbl.is.                                      

Athugasemd: Varla er manninum ekið. Er ekki venjan sú að segja að bíll sé óökuhæfur? Er sagt að bilaður bíll sé „veikur“? 

Á málið.is segir um orðið óökuhæfur:

sem er ekki hægt að aka
ekki í ástandi til að aka bíl

Þar höfum við það. Hvort tveggja má nota, um bíl og ökumann. Dreg nú samt í efa að orðin ökuhæfur eða óökuhæfur séu mikið notuð um fólk. Þess vegnar er tillagan skárri

Tillaga: Gat ekki ekið bíl vegna veikinda

4.

„Flest þarf að hreinsa á einhverjum tímapunkti, jafnvel tjörnina norðan við Ráðhús Reykjavíkur eins og hér er gert.“

Frétt á blaðsíðu 2 í Morgunblaðinu 3.12.21.                                     

Athugasemd: Orðið „tímapunktur“ er orðleysa sem hingað til hefur ekki þurft í íslensku. Líklega komið út ensku, „point of time“.

Prófið að sleppa orðinu og merking málsgreinarinnar mun ekkert breytast.

Ef þörf þykir má nota orðalagið ’einhvern tímann’ og það dugar vel.

Tillaga: Flest þarf að hreinsa jafnvel tjörnina norðan við Ráðhús Reykjavíkur eins og hér er gert.

5.

„Við sjáum mikla aukningu eftirspurnar hjá viðskiptavinum okkar, við sjáum met í því …“

Frétt á blaðsíðu 4 í Morgunblaðinu 3.12.21.                                     

Athugasemd: Þetta er haft eftir fjölmiðlafulltrúa Landsvirkjunar. Svona orðavaðall er afar algengur en með dálítilli hugsun hefði verið hægt að sleppa kansellístílnum og orða þetta eins og alþýða manna talar.

Tillaga: Eftirspurn hefur aldrei verið meiri.