Allir eiga rétt samkvæmt lögum, líka skíthælar

Harlem Désir, fulltrúi Öryggis- og samvinnustofnunar Evrópu, Öse, hefur fengið rangar upplýsingar frá vinum sínum hér á landi. Íslensk stjórnvöld hafa ekki lagt neinar hömlur á umfjöllun fjölmiðla um viðskipti forsætisráðherra í aðdraganda efnahagshrunsins.

Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu mat það svo að ástæða sé að leggja lögbann á birtingu upplýsinga sem koma úr þrotabúi Glitnis. Menn geta deilt um það og gera. Hins vegar geta önnur stjórnvöld ekki gripið fram fyrir hendurnar á embætti sýslumannsins. Sem betur fer.

Lögbann er vissulega ákveðið inngrip í daglegt líf en það virkar á báða vegu. Grundvallaratriðið er að ósk um það sé rökstutt með tilvísun í lög. Teljist rökin sannfærandi er eðlilega orðið við því.

Hins vegar má líka deila um það hvort þrotabú Glitnis geti verið formlegur aðili málsins. Lögbrot hefur ekki enn verið framið. Þegar það hefur gerst er spurningin sú hvort Glitnir geti þá verið lögformlegur aðili að málinu umfram aðra. Veigamikil rök benda til þess að svo sé ekki. Aðalatriðið eru þeir sem eru nafngreindir í umfjöllun fjölmiðilsins sem birtir þau.

Forsætisráðherra hefur tjáð sig mjög skýrt um stöðu sína. Hann leggst gegn lögbanninu.

Hvaða stjórnvöld eiga síðan að fara að vilja fulltrúans hjá ÖSE? Á Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu að afturkalla lögbannið? Nei, það getur hann ekki, málið er bókað og frágengið, því verður ekki breytt eftir á.

Á ríkisstjórnin að skerast í leikinn og banna lögbannið? Nei, það getur hún sem betur fer ekki, til þess eru ekki lögformlegar leiðir jafnvel þó hún vilji.

Fulltrúi ÖSE verður að gera sér grein fyrir því að nú er komið í gang formlegt ferli sem krefst þess að þrotabú Glitnis þarf að höfða mál innan viku til að fá lögbannið staðfest. Þetta er hin lýðræðislega leið sem er farin hér á landi sem og í þeim löndum sem við köllum vestræn.

Vissulega er málfrelsi og frelsi einstaklinga hornsteinn lýðræðisins. Þar með geta einstaklingar og fyrirtæki þeirra varið sig gegn fjölmiðlum rétt eins og fjölmiðlar geta varið sig gegn þeim sem að þeim sækja. Takmarkanir á lögbanni í því skyni að upphefja einn á kostnað annarra getur aldrei gengið upp. Fjölmiðill hefur engan rétt umfram einhvern einstakling í þjóðfélaginu

Jafnvel skíthælar eiga sinn rétt og hann er nákvæmlega jafn mikilvægur og réttur „góða fólksins“. Þess vegna getur fyrirbæri eins og Stundin þrifist því enginn lög banna skítlegt eðli.

Vill að stjórnvöld afturkalli lögbannið