Sumardagurinn fyrsti er formlega vorsins fyrsti dagur

Ég óska lesanda mínum gleðilegs sumars. Í tilefni sumarkomunnar langar mig til að endurtaka það sem ég hef áður sagt um þennan forna sið okkar að halda upp á hana.

Sumardagurinn fyrsti markar upphaf vors en margir átta sig ekki á því að vor og sumar eru af sama meiði, rétt eins og haust og vetur. Samkvæmt skilningi forfeðra okkar hefst sumarið á vori, rétt eins og veturinn á hausti.

Vorið kemur ekki á Íslandi í mars eða byrjun apríl. Þetta er óskaplega hvimleiður misskilningur þeirra sem komnir eru úr tengslum við veður landsins og láta sér duga að fylgjast með því út um stofu- eða bílglugga. Forfeður okkar fundu upp sumardeginum fyrsta og einhvern tímann var stungið upp á því að hann yrði fyrsti fimmtudagur eftir 18. apríl. Sem barn var ég látinn muna að þessi ágæti dagur væri alltaf fimmtudagur. 

Oft snjóar á vorin. Tilgangslaust er að væla út af snjó á sumardaginn fyrsta. Nafnið sem þessi dagur ber er tilbúningur og til þess að gera ófullkomin tímasetning miðað við gang náttúrunnar hverju sinni. Hann er aðeins viðmiðun.

Gerist það, sem svo iðulega hendir, að það snjói á sumardaginn fyrsta eða frost sé á þeim degi eða síðar er það einungis gangur náttúrunnar og skýr merki um að við ættum að skoða stöðu landsins á hnettinum áður en farið er að agnúast út í það sem við ráðum engu um.

Halli jarðar veldur því að smám saman nær sólin að losa um tök vetrarins og eftir því sem líður mun sólin ná að verma landið og gróðurinn tekur þá við sér. Skipir þó litlu þó lítt sjáist til sólar, hnötturinn hallar undir flatt og áhrif hennar eru óumdeilanleg.

Þeim sem eru óhressir með ofangreindar skýringar get ég gefið tvö ráð. Annað hvort er að flytja til annarra landa þar sem veðráttan hugnast fólki betur eða halda áfram tilverunni á skerinu okkar og hætta bölvaðri neikvæðni. Á Íslandi er hlýrra að sumarlagi en um vetur, en vonandi verður aldrei veðurfar hér eins og í Suður-Evrópu.

Fyrir þá sem aðhyllast seinni kostinn bendi ég á að veðrið er alltaf miklu skárra en það virðist þegar staðið er innan við stofugluggann.

Fjölmargir þeirra sem njóta útivistar halda því fram að veður sé fyrst og fremst huglægt ástand, síður raunverulegt. Um leið og fólk venst útiverunni kemur í ljós að veðrið á Íslandi er bara ágætt. Þetta heitir að lifa með því sem við höfum og getum ekki breytt. Það gerðu forfeður okkar og skyldum við ekki get gert það sama? Nema við séum svoddan bölvaðir aumingjar.

Og enn og aftur, gleðilegt sumar.

Athugasemdir

[Daníel Sigurðsson, 21.4.2016 kl. 00:24]

Þetta með skírskotun þína til forfeðranna og náttúrulögmálanna, þá liggur beinast við að leita lengra aftur í tímann en það mun hafa verið Snorri Sturluson (á 13. öld)sem tímasetti komu vorsins með jafndægri að vori eða í kringum 20. mars og komu haustsins við jafndægri að hausti eða í kringum 20. sept. Sumarið kemur svo skv. Snorra í byrjun júní og veturinn í byrjun nóvember en sem er legra mál að útskýra en Þessi árstíðaskipting öll fellur prýðilega að íslensku náttúrufari og ástæðulaust að breyta. 

[S i g u r ð u r S i g u r ð a r s o n, 21.4.2016 kl. 00:52]

Bestu þakkir fyrir þessa fróðleiksmola, Daníel. Sammála þér að þessi árstíðaskipting öll fellur vel að íslensku náttúrufari. Hvernig gæti það verið öðru vísi eftir árhundraða reynslu? Breytum aungvu.

[Már Elíson, 21.4.2016 kl. 10:00]

Takk fyrir þennan pistil, Sigurður og eins fróðleikinn, Daníel. - Þetta er uppáhalds umhugsunarefni mitt og skiftir alla máli á þessu skeri.

[Skúli Víkingsson, 21.4.2016 kl. 17:50]

Samkvæmt Veðurstofu Íslands eru apríl og maí vormánuðir, júní, júlí, ágúst og september sumarmánuðir, október og nóvember haustmánuðir og desember, janúar, febrúar og marz vetrarmánuðir. Sumardagurinn fyrsti markar upphaf sumars í tímatalinu gamla þar sem árið skiptist í vetur og sumar. Vikur taldar frá sumardeginum fyrsta og fyrsta vetrardag.

[S i g u r ð u r S i g u r ð a r s o n, 21.4.2016 kl. 18:09]

Bestu þakkir fyrir þennan vísdóm, frændi. Gott að vita að fleiri eru sömu skoðunar og fólkið sem sá um uppeldi mitt og uppfræðslu.