Žaš ... hinn merkingasnauši leišindaleppur

  • Žaš er ekki glępur aš verša gjaldžrota. Žaš kann aš vera aš glępsamlegt athęfi [...]
  • Žaš aš taka śt vörur ķ reikning hjį birgja og selja [...]
  • Žaš aš lįna félagi sem er lķtt gjaldfęrt [...], žaš er aš bregšast žeim er veitir lįniš.
  • Žaš aš gera ekki skil į vörslusköttum [...]

Žannig skrifar alžingismašurinn Vilhjįlmur Bjarnason ķ grein ķ Morgunblaši dagsins, įgęt grein efnislega en um žaš fjallar ekki pistillinn. Greinin er hins vegar frekar kaušsleg af įstęšum sem hér verša rakin.

Vilhjįlmur notar fornafniš žaš ķ tķma og ótķma, engu er lķkar en aš hann sé į launum viš išjuna. Žetta segi ég vegna žess aš mér hefur lengi veriš illa viš misnotkun į fornafninu žaš.  Hef žį skošun aš hófstillt notkun žess ķ upphafi setningar bęti flest skrif ... og oft talmįl.

Oršiš er mikiš til óžurftar. Varla er hęgt aš segja annaš vegna žess aš oft hefur žaš einstaklega óskżra meiningu, er nęstum žvķ merkingarsnautt. Meš žvķ aš setja žaš fyrst ķ setningu eša mįlsgrein tapar höfundur yfirsżn, gerir mįl sitt lakara, veršur nęstum barnalegur og nęr ekki neinu flugi ķ skrifum sķnum. Um leiš og höfundur reynir aš skrifa framhjį oršinu batnar textinn og meiri tilfinning kemur fram.

Ķslenskufręšingar hafa skrifaš mikiš um žaš sem ķ mįli žeirra nefnist aukafrumlag. Mér sżnist aš flestum sé ekkert sérstaklega vel viš oršiš žannig notaš enda hefur žaš fengiš uppnefniš leppur

Rannsóknir hafa sżnt aš sem aukafrumlag hefur notkun žess aukist grķšarlega į sķšustu įratugum. Žó žekkist žaš lķka ķ fornu mįli en er žar ekki mjög įberandi. Eirķkur Rögnvaldsson, prófessor ķ ķslenskri mįlfręši rekur ķ grein sem nefnist „ŽAŠ ķ fornu mįli - og sķšar“ fjölda dęma um žaš setningar:

Ég held žvķ fram aš žau dęmi, ž.e. setningar eins og ķ (22), verši aš tślka svo aš merkingarsnautt žaš komi fyrir ķ fornu mįli žrįtt fyrir allt, ansętt žvķ sem venjulega hefur veriš haldiš fram. Hitt er vissulega rétt aš notkun žess er mjög takmörkuš, og sem įšur segir viršast eingin formįlsdęmi finnast um ašrar setningageršir meš žaš sem algengar eru ķ nśtķmamįli (nįttśrufarssetningar, žolmyndarsetningar, tilvistarsetningar [...])

Žetta er nokkuš merkilegt og bendir til aš leppurinn hafi sķšar smįm saman tekiš yfir sem „višurkenndur“ rithįttur aš einhverju leyti. En ķ nišurlagi greinar sinnar segir Eirķkur:

Notkun žaš er nefnilega mjög stķlbundin, og margfalt meiri ķ talmįl og óformlegu ritmįli, s.s. einkabréfum, en ķ formlegri textum. Oft hefur lķka veriš amast viš notkun žess. Žannig segir Jakob Jóh. Smįir (1920:19): „Fallegast er aš nota žetta aukafrumlag sem minst“; og Björn Gušfinnsson (1943:8) tekur ķ sama streng: „Bezt fer į aš nota žetta aukafrumlag sem minnst“. Margir kannast lķka viš žaš aš svipušum sjónarmišum hafi veriš haldiš aš žeim ķ skóla.

Ekki minnist ég žess aš ķslenskukennarar ķ MR hafi amast viš žessu, samt hef ég bitiš ķ mig aš notkun į žaš sé frekar aumleg mįlnotkun. Įstęšan er lķklega sś sem Eirķkur Rögnvaldsson nefnir ķ ofangreindri grein og kallar merkingarsnaušan lepp. Lįtum vera žó einhver segi: Žaš er nś meiri blķšan eša įlķka. Verra er aš hnošast į oršinu eins og Vilhjįlmur Bjarnason gerir ķ grein sinni ķ morgun. Viš liggur aš lesandinn drepist hreinlega viš lesturinn vegna nįstöšunnar. Žar į ég hvort tveggja viš nįlęgš sömu orša og einnig nįfżluna sem leggur misnotkuninni. Tek žaš fram aš ég er aš fjalla um oršfęri og oršalag, ekki efnislega um grein Vilhjįlms.

Hér eru merkingalausu lepparnir ķ grein Vilhjįlms:

  1. Žaš hefur veriš kallaš kennitöluflakk aš stofna til višskipta ...
  2. Žaš er mjög til efs hvort efni frumvarpsins breyti nokkru ...
  3. Žaš er ekki nóg aš gert aš stofna hlutafélag ...
  4. ..., žaš er aš afla gagna um traust į viškomandi ...
  5. Žaš er ekki glępur aš taka lįn ef blekkingum er ekki beitt.
  6. Žaš er glępur aš veita lįn ef upplżsinga er ekki aflaš.
  7. Žaš er ekki hnżsni og glępur aš afla upplżsinga um gagnašila ...
  8. Žaš aš koma veršmętum undan gjaldžroti ...
  9. Žaš er glępur aš birta upplżsingar meš ...
  10. Žaš er verkefni efnahags- og višskiptanefndar ...
  11. Žaš kann aš vera nokkuš vel ķ lagt aš ...
  12. Žaš er lżšskrum į Alžingi aš bera fram frumvörp ...
  13. Žaš kann aš vera aš til séu śrręši til aš taka ...
  14. Žaš er mun fremur višfangsefni aš athuga hvķ ...

Įtjįn tilvik meš žeim sem tilgreind eru ķ upphafi pistilsins. Vilhjįlmur byrjar stundum eina mįlsgrein meš hinum merkingalausa lepp og skrifar svo punkt og byrja žį nęstu į honum lķka. Hver eša hvaš er žetta žaš sem Vilhjįlmur heldur svo mikiš ķ hįvegum? Žetta er nęrri žvķ glępsamlegst. Lesandi minn gęti kannski leikiš sér aš žvķ aš setja eitthvaš annaš orš ķ stašinn fyrir žaš og hlegiš og hlegiš svo af öllu saman til aš halda gešheilsunni; hesthśs, helgarfrķ, föstudagur, guš, mamma, hįsin ...

Ég hef ķ mörg įr reynt aš skrifa mig framhjį hinum merkingarsnauša lepp og finnst ég hafa eitthvaš žroskast ķ skrifum viš žęr tilraunir. Aftur į mót verš ég aš višurkenna aš stundum žarf aš nota hann, sérstaklega nśna. Žaš rignir nefnilega ķ Reykjavķk.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband