Fjölþreifinn Bárður skekur landið

Hann Bárður með bungu sinni virðist vera fjölþreifinn og er nú að reyna við hana Öskju. Hvað gerist veit enginn en mikið óskaplega getur verið áhugavert að sjá hvernig fer ef berggangur Bárðar nær undir Öskju ...

Ég tók eftir því að Páll Einarsson, jarðeðlisfræðingur, sagði eftirfarandi í viðtali sem finna má á vef Ríkisútvarpsins: 

Hingað til hafa jarðvísindamenn talið að lítil tenging sé á milli þessara tveggja jarðstöðvakerfa [Öskju og Bárðarbungu], en atburðir síðustu daga sýna fram á að endurskoða þarf myndina sem menn hafa gert sér af Bárðarbungukerfinu,“ segir Páll.

„Sprungusveimur út frá Bárðarbungu til norðurs hefur til þessa verið teiknaður upp á Dyngjuhálsi, en nú sjáum við fram á að innskot frá Bárðarbungu er að stefna í átt að Holuhrauni og gígnum þar.“

Holuhraun er talið hafa runnið árið 1797 ... og kom úr gíg sem er á sprungu sem liggur í norðaustur nálægt jaðri Dyngjujökuls. „Þetta hraun hefur verið talið til eldstöðvakerfis Öskju, en efnasamsetning þess svipar hins vegar til Bárðarbungukerfisins,“ segir Páll. „Þetta gæti sýnt fram á að eldstöðvakerfi Bárðarbungu nær lengra til austurs - er breiðara en við töldum áður og það er alls ekki útilokað að til staðar sé tenging milli Bárðarbungukerfisins og Öskjukerfisins. 

Þetta eru merkileg orð hjá Páli, að skil milli eldstöðvakerfa séu ekki eins glögg eins og áður var haldið. Það breytir því ekki að nokkur spenna er meðal vísindamanna og almennings yfir því hvað geti gerst ef berggangurinn sem myndast hefur austan við Bárðarbungu nær inn í Öskju í Dyngjufjöllum. Þangað á hann aðeins eftir rúma fimmtán kílómetra.

Berggangurinn hefur lítið hreyft sig til norðurs frá því í gær en engu að síður eru talsverðir skjálftar framarlega í honum. Sú kenning hefur verið viðruð að hægt og hægt rísi gígtappinn í Bráðarbungu og svo skyndilega er eins og lofti sé hleypt út. Þá verður mikill jarðskjálfti og hann sígur aftur niður. Um leið þrýstist bergkvika inn í ganginn og hann þrýstist áfram í norður. Þetta er eins og þegar pumpað er í vindsæng, stigið ofan á pumpuna sem leggst saman og sendir loft eftir slöngunni inn í sængina.

Á miðmyndinni sjáum við að mikil hreyfing er á landinu umhverfis Bárðarbungu. Athygli vekja snarpir jarðskjálftar í Tungnafellsjökli, jökullinn vinstra (hægra) megin við Vatnajökul. Einnig eru skjálftar í Kverkfjöllum þar fyrir norðan og allt austur að Hálslóni. Sterkir skjálftar eru út um allan Vatnajökul og jafnvel í nágrenni Hafnar í Hornafirði varð einn stór í gær. Skjálftar í Bárðarbungu og bergganginum hreyfa þannig við sprungum eftir einhverju neðanjarðarkerfi sem okkur leikmönnum er hulið en jarðvísindamenn kunnar meiri skil á.

Þó maður hafi nú ekki lært mikið í menntaskóla fyrir þrjátíu árum man ég þó að ágætur jarðfræðingur sem kenndi þar hafði orð á því að hugsanlega væri tengin milli eldgoss í Heimaey og Surtsey og þeirri staðreynd að gos í Kötlu léti bíða eftir sér. Þetta þóttu nú heldur glannalegar yfirlýsingar en eru nú að ég held viðurkenndar. Tengingar á milli eldstöðvakerfa eru meiri en margir halda og hræringar á einum stað geta komið gosi af stað í fjarlægri eldsstöð.

Neðsta myndin sýnir jarðskjálfta á öllu landinu um hádegi í dag. Furðulega kyrt er víðast um landið nema þar sem tengingar eru við Bárðarbungu. Vitað er að Lakagígar tengjast Bárði augljósum böndum og þau má rekja allt suður í Kötlu. Áðurnefnd fjölþreifni Bárðar er því staðreynd. Hann kitlar ekki aðeins Öskju heldur jafnvel líka Kötlu. Með nokkrum sanni má fullyrða að Bárður sé svo fjölþreyfinn að hann hann skeki stóran hluta landsins.

 

 

Athugasemdir

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir, 25.8.2014 kl. 20:37]

Kúlu-Kóngur hálendisins fer létt með að finna sér leiðir, sem ekki eru merktar með mælum og spám.

Veldissprotar hálendis-kóngakrabbans geta teygt sig í allar áttir.

Vegir liggja til allra átta, og núna ræður enginn mannlegur máttur för náttúruaflanna.

Flóðahættu-þensla víðar en á norðurhlið Íslands er kannski vanmetin, í þessu sónarmælda bóluástandi?

M.b.kv.