Stórkostlegt afrek, fordæmalaust

Líklega gera fæstir sér grein fyrir því hversu mikið afrek það er að ganga einn á Suðurskautið líkt og Vilborg Arna Gissurardóttir er nú að klára. Íslendingar eru orðnir of góðu vanir. Mörgum óar við slagveðursrigningu, fjölmiðlavíkingar draga upp þá mynd að þá aðeins að sól skíni sé veðrið gott. Þoka er vont veður, einnig hvassviðri (sem oftast er nefnt vindur og þá lítill eða mikill eftir atvikum). 

Það var svo rétt sem Guðmundur Einarsson frá Miðdal sagði í bók sinni Fjallamenn:

Íslendingar eru skyldugir til að leggja stund á göngur og skíðaíþrótt, þá vaxa þeim ekki fjarlægðir í augum. Sund, leikfimi og fleiri íþróttir eru ágætur undirbúningur fyrir fjallgöngumann jafnframt því, að hann beri virðingu fyrir líkama sínum. Ég veit, að fyrstu tilraunum fylgir nokkur hætta, ef ekki er reynt fólk með í för. En það aftrar mér ekki frá að hvetja fólk til að ganga á fjöll. Fleiri og voðalegri slys hljótast af hreyfingarleysi en fjallgöngum. Ég hef séð kunningja minn hrapa til dauða í Alpafjöllunum, en það fékk mér ekki eins mikillar sorgar og að sjá fjölda fólks, sem ég þekki, grotna niður af fitu, leti og óreglu. 

Ég vitna oft í þessa hugsun Guðmundar þegar fólk tekur andköf yfir meintum afrekum fólk í gönguferðum, fjallaferðum eða skíðaferðum hér innanlands og eru þó þau miklu minni og „ómerkilegri“ en afrek Vilborgar Örnu.

Og hvers vegna skyldi fólk ekki takast á við náttúruöflin? Í fyrsta lagi veitir sú reynsla afar mikla ánægju og gleði. Í öðru lagi fylgir því holl og góð líkamsrækt ekki síður fyrir heilabúið en skrokkinn. Í þriðja lagi sameinar útivist og ferðalög fólk, þetta er félagsleg íþrótt, einstaklega heillandi að því leyti. Fólk á ekki að taka mark á linnulausum aumingjaáróðri fjölmiðla um veðurfar. Með reynslu og þekkingu í bakgrunni og góðan klæðnað verður manni fátt að fjörtjóni.

En Vilborg Arna er ekki enginn aukvisi. Ekki er laust við að maður kannist aðeins við tilfinninguna sem hlýtur að grípa hana á síðustu metrunum. Oft er það þannig í skíðagönguferðum hér innanlands að nokkrar vegalengdir séu á milli göngumanna þegar veður er gott. Stundum ganga menn þannig tímunum saman. Yfirleitt hef ég alltaf verið síðastur í hópi. Flestir fullyrða að ég sé miklu síðri fjallamaður en aðrir. Ég kenni hins vegar myndavélinni um. Á jöklum er maður oft einn svolitla dagsstund en sextíu daga einvera. Ég egi nú bara Ómægod ...

Ég veit sem er að allir sem stundað hafa skíðagönguferðir fagna þessum stórkostlega áfanga Vilborgar Örnu og um leið veit ég að það örlar örugglega fyrir pínulítilli öfund hjá flestum. Öll viljum við ganga á Everest, fara á bæði skautin og njóta náttúrunnar. En það eru aðeins hörkutólin sem láta þetta eftir sér.

Guðmundur Einarsson frá Miðdal orðaði hugsun sína svona: 

Mikið er talað um jafnrétti og frelsi, en niðurstaðan er samt sú, að sumir eru ofþjakaðir af vinnu, aðrir eyðilagðir af iðjuleysi. Báðir tveir, iðjuleysinginn og tímaleysinginn, eru afsprengi þjóðar, sem ekki kann að lifa, eða eins og Indíánar segja: „Hvítir menn, sem hafa ekki tíma til að lifa.“  

Líklega eru um fimmtíu ár síðan bókin Fjallamenn kom út og allt breyst í íslensku samfélagi, væntanlega til góðs. Þó eru ofangreind orð Guðmundar eins sönn í dag og er hann ritaði þau.

Ég óska Vilborgu Örnu Gissurardóttur til hamingju með afrekið. 

Takmarkinu væntanlega náð í dag