Alvarleg rökvilla á kjörseðli

Setjum sem svo að ég væri í heimsókn hjá vinafólki og mér verði boðið eitthvað að drekka. Ég svara ef til vill nei takk. Þá væri það dálítið sérstakt, svo ekki sé meira sagt, ef þessir vinir mínir myndu halda áfram og spyrja hvort ég vilji ekki kaffi, te, vatn, mjólk, gosdrykk og svo framvegis. 

Í vel saminni grein í Morgunblaðinu í morgun ritar Kristján Ingvarsson verkfræðingur og fyrrum frambjóðandi til stjórnlagaþings um fyrirhugaða kosningu um stjórnarskrá. Hann segir:

Það er rökvilla á kjörseðlinum sem notaður verður við þjóðaratkvæðagreiðsluna í október en fáir hafa komið auga á hana eða a.m.k. haft orð á henni. Þetta er gildra sem mun leiða til þess að nýju drögin að stjórnarskrá verða að öllum líkindum samþykkt.

Á kjörseðlinum eru sex spurningar. Fyrsta spurningin er: „Viltu að tillögur stjórnlagaráðs verði lagðar til grundvallar frumvarpi að nýrri stjórnarskrá?“ Næstu spurningarnar eru um einstök atriði í framtíðarstjórnarskrá. Þeim sem svarar fyrstu spurningu neitandi ber vitaskuld ekki að svara hinum, en í leiðbeiningunum á kjörseðlinum stendur einungis: „Kjósandi getur sleppt því að svara einstökum spurningum.“ En hvort sem kjósandinn segir já eða nei við seinni spurningunum, verður litið svo á að hann hafi samþykkt drögin.

Og svo segir Kristján að þessari rökvillu hefði verið hægt að kippa í lag með því að bæta við eftirfarandi setningu á eftir fyrstu spurningunni.

„Svarir þú „Já“ við fyrstu spurningu, máttu svara hinum fimm.“ En þessa setningu vantar á kjörseðilinn. Það verður því á valdi stjórnvalda að túlka kjörseðilinn að eigin vild.

Nú er líklega of seint að breyta kjörseðlinum en Kristján kemur með lausn sem allir ættu að geta samþykkt. Hann segir í grein sinni:

Niðurstaðan er þessi: Ef þú vilt að drögin að nýrri stjórnarskrá verði notuð af Alþingi, svararðu fyrstu spurningu játandi og einnig hinum, að vild. Ef þú ert hins vegar andvígur tillögunum, þá svararðu fyrstu spurningu neitandi en sleppir algerlega að svara hinum. Með því móti geturðu forðast gildruna.

Svo er það líka kostur að mæta ekki á kjörstað. Í því er fólgin afstaða sem kom svo skýrt fram við kosningar um stjórnlagaþing. Þá var kjörsóknin aðeins 36%.

Hins vegar mun ég mæta á kjörstað og segja nei við spurningunni á kjörseðlinum vegna þess að ég er ósammála mörgu því sem fram kemur í tillögum stjórnlagaráðs. Þar af leiðandi mun ég fara að ráðum Krisjáns og láta öðrum spurningum á kjörseðlinum ósvarað.

Athugasemdir

[Gunnar Heiðarsson, 18.9.2012 kl. 12:41]

Sæll Sigurður. Nokkuð merkileg ábending, hafði ekki tekið eftir henni.

Að mæta á kjörstað er ekki kostur að mínu mati. Vanþroski stjórnvalda mun líta heimasetu sem samþykkt.

Það er ljóst að þeir sem eru tillögum ráðsins samþykkir, munu mæta á kjörstað. Því er nauðsynlegt að þeir sem andvígir eru þessu ólöglega brölti að mæta einnig og svara fyrstu spurningunni með NEI. Einungis þannig verður þessu rugli afstýrt og málið fært til þess lögbundna ferlis sem ber. Þeir sem eru efins geta svo svarað með auðum seðli.

Það er allt við þetta ferli sem er virkilega gagnrýnivert, allt frá samþykkt Alþingis um stjórnlagaþing til þess er spurningar á kjörseðilinn voru samdar.

Hvenig staðið skal að breytingu stjórarskrár er skýrt kveðið á í gildandi stjórnarskrá. Því er þetta mál allt í andstöðu við hana og í raun stjórnarskrárbrot. Þeir sem ekki einu sinni geta eða vilja halda þá stjórnarskrá sem er í gildi, geta vart verið færir til að standa að breytingu hennar!

[S i g u r ð u r S i g u r ð a r s o n, 18.9.2012 kl. 12:47]

Sammála, Gunnar.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 18.9.2012 kl. 17:14]

Guðni Karl Harðarson hefur bent á þetta á bloggi sínu, sjá hér:http://hreinn23.blog.is/blog/hreinn23/entry/1254740/

Hann hefur líka skorað á stjórnvöld sjá hér:http://hreinn23.blog.is/blog/hreinn23/entry/1255565/

Og hefur gert skipulag að nýju þjóðarmanufesto sem er allrar athygli verð, sjá hér:http://hreinn23.blog.is/blog/hreinn23/

Og ég er alveg að komast á þá skoðun að segja nei við fyrsta lið.  Vegna þess að ég treysti ekki þessum stjórnvöldum.

[Heimir Lárusson Fjeldsted, 18.9.2012 kl. 20:59]

Kallast þetta ekki nauðgun?

[S i g u r ð u r S i g u r ð a r s o n, 18.9.2012 kl. 21:02]

Heimir, með þessu er verið að plata kjósendur. Til að það sé hægt þarf einlægan vilja og mikla þekkingu í pólitískum blekkingaleik. Hverjir kunna það best?

[Heimir Lárusson Fjeldsted, 18.9.2012 kl. 21:41]

Hvernig má mótmæla blekkingunni?

[Skeggi Skaftason, 18.9.2012 kl. 23:15]

Það er alveg til í dæminu að maður vilji ekki að tillögur stjórnlagaráðs verði lagðar til grundvallar nýrri stjórnarskrá, en að maður vilji samt gera einhverjar aðrar breytingar á stjórnarskrá.

Þannig að það er vel mögulegt og ekkert endilega órökrétt að svara fyrstu spurningunni neitandi og svara svo hinum líka.