Ófróðir, ótalandi og óstafsetjandi ...

Fæstir af þeim sem ég hef hitt á lífsleiðinni hafa haft fyrir því að tjá sig í fjölmiðlum um málefni líðandi stundar. Margt af þessu fólki hefur haft afar ákveðnar skoðanir, sumum hef ég verið sammála, öðrum ekki. Það skiptir þó minnstu máli. Ég ber barnslega virðingu fyrir þeim sem standa fast á sinni skoðun og geta rökstutt hana.

Stundum virðist hendir að fólk af þessu tagi skrifar grein eða bréf til dagblaða. Einn þeirra sem talar hreint út á ómengaðri íslensku nefnir sig „Lúinn borgara“ og skrifar í dag, föstudag, bréf í dagskrárliðinn Velvakanda í Morgunblaðinu. Hann segir í upphafi greinarinnar:

Þeir sögðu frá því í fréttum, og voru með neyðarástandssvipinn á sér á meðan, að tölvur í reykvískum grunnskólum hefðu ekki verið endurnýjaðar svo og svo lengi. Þetta var víst alveg ómögulegt ástand. Mætti ég hins vegar láta í ljós þá skoðun, að skólarnir ættu hið snarasta að draga úr tölvukennslu sinni en reyna fremur að kenna börnum og unglingum að gera sig skiljanleg á íslensku.

Í sjálfu sér er það ákaflega forneskjulegt viðhorf að amast við tölvunotkun en hitt er þó aldeilis satt að börnum og unglingum hefur farið stórlega aftur í ræðu og riti. Ef til vill er þetta bara sama gamla bullið sem hrjáð hefur eldra fólk allt frá tímum Rómverja og jafnvel forngrikkja, að tímarnir fari versnandi.

O tempora o mores ... Þvílíkir tímar, þvílíkir siðir, er haft eftir Cicero sem réðst í ræðu sinni á spillingu samtíðar sinnar. Þetta er auðvitað háttur gamals fólks sem skilur ekki nútímann, skilur til dæmis ekki tölvunotkun og kennir henni um lélegan skilning ungmenna á íslensku.

En hinn „Lúni borgari“ er ekki svo vitlaus sem hann virðist. Margt er til í ræðu hans.

Almenn grunnþekking, af því tagi sem áður þótti nauðsynleg hverjum þeim sem vildi teljast menntaður maður, finnst nú varla hjá ungu fólki. En það er afar lipurt á tölvu, getur hlaðið niður stolinni tónlist á leifturhraða og telur sig eiga kröfu til þess að hvergi sé kennt neitt „erfitt“ en allir fái háar einkunnir. Allt kennsluefni skal vera á einföldu máli, með mörgum myndum og aðgengilegt á netinu. Aldrei má þurfa að fletta upp í bók. Orðabækur vill þetta fólk ekki sjá, alfræðibækur enn síður. Wikipedia er þessu fólki bæði marktæk og nægileg heimild. En eftir því sem fleiri og fleiri kunna minna og minna eykst skyldusöngurinn um hve skólakerfið sé „frábært“ og „fagmennskan“ ógurleg. 

Lovísa, elsta systir mín, var lengi kennari en hefur nú hætt störfum vegna aldurs, þó hún sé miklu yngri í anda en árfjöldinn segir til um. Eitt sinn ræddum saman um uppeldi mitt á börnum mínum. Mér er það minnistætt að hún hélt því mjög fast fram að bóklestur skipti sköpum fyrir börn, þau sem næðu tökum á honum stæðu sig að jafnaði betur í skóla. 

Ég held að hún hafi rétt fyrir sér. Við sjáum það til dæmis núna, svart á hvítu, hversu lestrarkunnáttu unga fólksins hefur hnignað. Fullyrt er að um 23% 15 ára drengja og 9% stúlkna geta ekki lesið sér til gagns. Ef til vill hefur sá „Lúni borgari“ eitthvað til síns máls þegar hann segir:

Vandamálið í íslensku skólakerfi er ekki að grunnskólarnir séu ekki með allra nýjustu tölvurnar. Vandamálið er fremur að menn koma út ófróðir, ótalandi og óstafsetjandi.   

Athugasemdir

[Jenný Stefanía Jensdóttir, 30.9.2011 kl. 18:56]

Æ hvað ég er sammála þessum lúna borgara.  Það örvast klárlega einhverjir heilahvatar við það eitt að fletta orði upp í orðabók.  T.d. að geta sér til um þýðingu eða merkingu orðs, á meðan flett er og finna spennuna magnast þegar maður finnur orðið.

Kannski verður helsta þekking næstu kynslóðar svokölluð Google þekking, sem er skilgreind; þegar þú veist ekki eitthvað, en veist að hægt er að fletta því upp á Google.

Held að þversögnin sem felst í því að hafa svarið við öllu, alltaf í hendinni muni í raun skapa meiri fáfræði, því enginn nennir lengur að leggja á sig að kafa dýpra og lesa sig til, þegar svarið má fá í einu klikki.

Þessi lúni borgari skynjar alvöru málsins vel, og kannski erum við orðin lúin líka.

[S i g u r ð u r S i g u r ð a r s o n, 30.9.2011 kl. 19:50]

Nei, við erum sko ekki lúin.