Hnignun kirkjunnar og viðreisn Mammons

Hvað eru jólin? Gæti svarið verið hningnun kristilegrar kirkju og ótrúlega hröð viðreisn mammons og sókn í veraldleg gæði.

Æ, því miður er það bara svo. Lítum í kringum okkur. Hverjir eru það sem halda öflugast upp á jólin? Það eru verslanir, bókaútgáfur, skemmtikrafta og listamenn af ýmsu tagi.

Frá því í október höfum við verið minnt á komandi jóla. Nei, það eru ekki prestar landsins sem kynda undir væntingarnar heldur þeir sem bjóða varninginn til sölu. Ekkert er ókeypis en öll gleði og hamingja fæst með því að versla í Kringlunni, Smáranum, rölta Laugaveginn eða drekka kakó á Skólavörðustígnum. Og eru þá aðeins örfáir af hinum sönnu boðendum jólanna nefndir til sögunnar. Allt undir því yfirskini að betra sé að gefa en þiggja sem útleggst í dag hjá orðaútúrsnúningatextagerðarmanninum: „Gott að gefa, himneskt að þiggja“. 

Hvað með það þó þetta sé svona, er það svo sem ekki allt í lagi? Jú, jú, en ... Þeetta stendur allt svolítið þversum í mér þó ekki hafi ég reynst trúrækinn. Ég veit það eitt að hinn kristni jólaboðskapur er allur annar.

Ég ólst upp við falleg jólalög sem enn lifa, þökk sé boðendum nútímajóla. Ekkert er heilagt. Hagleiksmenn í textagerð snúa út úr gömlu, klassísku jólalögunum og heimfæra þá upp á einstaka verlsanir eða gotteríisframleiðendur. Jólasálmar og jólalög eru orðin kennimerki fyrirtækja í sjónvarpi og útvarpi. Sánkti Kláus gengur erinda sykurvatnsframleiðanda, íslensku jólasveinarnir eru komnir á launaskrá miðborgar Reykjavíkur og einstaka verslanna, framleiðenda og innflytjenda. Jafnvel texti úr jólaguðspjallinu hefur ratað í auglýsingar.

Hvað væru jólin ef ekki væri fyrir jólaljósin marglitu frá rúmfatabíkósmiðjunni? Hversu mikið ómenni er ekki sá sem vanrækir að skrauta húsið sitt að utan og innan? Þvílíkur föðurlandssvikari er sá sem ekki kaupir íslenskt tré, standsetur það ekki í öndvegi í stofunni, hleður á það ljósum og glingri? 

Og svo tek ég þátt í öllu tilstandinu. Læt Ríkisútvarpið ljúga því að mér að mikil umferð sé á Laugaveginum og þar þurfi allir að vera, hlusta á viðtölin við kaupmenn sem dásama viðreisnina eftir hrunið, að jólaverslunin sé þetta og þetta góð. Bækur Arnaldar, Yrsu, Árna og Ævars seljast í bílförum.

Jólabarómetrið er sjóður kaupmannsins. Því hærra sem er í honum því gleðilegri jól fyrir mig.

Svo erum við öll búin að gleyma atvinnuleysinu, skortinum hjá meðborgurum okkar, skattheimtu ríkisstjórnarinnar, fjárlögunum sem drepa allt í dróma, framhjáhaldi fjármálaráðherra með ESB aðildarviðræðunum, fjarveru forsætisráðherra frá raunveruleikanum ...

Ungum var mér sagt að barn hefði fæðst í fjárhúsi skammt frá bænum Betlehem. Þar virðist hafa ríkt einföld gleði og nægjusemi. Samtök verslunarinnar komu hvergi nærri og stjarnan sem vísaði vitringunum veginn var ekki lógó Kringlunnar og vitringarnir gáfu en seldu ekki. Og jólasveinarnir, Grýla og Leppalúði voru hvergi nærri.

Og þetta eru nú jólin Karl minn sigurbjörnsson. Þannig er nú það, þrátt fyrir kirkjuna.

 

Hvað eru jólin?

Athugasemdir

[Jóhannes Birgir Jensson, 25.12.2010 kl. 14:52]

Ertu ekki að rugla saman jólunum, heiðinni hátíð sem fagnar því að dimmsti dagur er kominn og sólin fer nú að aukast, og svo aftur á móti kristmessu (Christmas) sem er trúarleg hátíð ættuð úr eingyðistrú með þríeinan guð sem hefur reynt að taka yfir jólin?

[H.T. Bjarnason (IP-tala skráð) 25.12.2010 kl. 14:55]

Fyrir nokkru lét ég auglýsingamennskujólanna fara óskaplega í taugarnar á mér.  Hins vegar talaði ég við konu sem var og er framar mér í þroska.  Hún sagði við mig að maður stjórnar þessu að mestu leyti sjálfur.  Hið sanna inntak jólanna er enn til staðar ef maður vill leita það uppi og varðandi Skólavörðustíginn og heita súkkulaði, þá eigum við bara að njóta þess.

[S i g u r ð u r S i g u r ð a r s o n, 25.12.2010 kl. 15:32]

Sæll, Jóhannes. Ég er nú svo ungur að ég þekki ekkert annað en jól með ésubadninu. Annars forvitnileg söguskýrng hjá þér. Kristmessa tekur yfir jól heiðinna og nú hefur kaupmessa tekið yfir jól kristinna. Hvað skyldi svo taka yfir kaupmessuna?

Þetta er líklega alveg rétt hjá þér Herr Bjarnason. Ég leyfi þessu bara að fara í taugarnar á mér sérstaklega vegna þess sem ég nefndi hér fyrir ofan, að kaupmessan skuli hafa stolið kristsmessunni með öllum texta, lögum og öðrum hjálpartækjum hennar.

Gleðileg jól annars og takk fyrir að nenna að kommentera hér á þessum degi.