Ótrúlegt ráðaleysi vegna Brexit, ekkert varaplan

Margir urðu hissa þegar Bretar kusu að ganga úr Evrópusambandinu. Niðurstaða þjóðaratkvæðagreiðslunnar var mikið áfall fyrir ríkisstjórnina, atvinnulífið og þá sem kusu með aðild og ekki síður þá sem kusu með brottför. Ekki síst brá mönnum hrottalega í stjórnkerfinu í Brussel sem og ríkisstjórnum fjölda ESB-landa. Eiginlega bjóst enginn við Brexit. Handritið var ekki skrifað á þann veg.

Í raun er útganga Breta stórmál, ekki aðeins fyrir þá sjálfa heldur líka fyrir Evrópusambandið. Framleiðsla, verslun, þjónusta og samgöngur eru orðnar svo samtvinnaðar í Evrópu að úrsögn mun valda miklum afnahagslegum vanda. Bretar byggja á aðföngum frá ESB fyrir margvíslega framleiðslu sína en selja síðan fullunnar vörur út um alla álfuna og þetta á raunar við önnur lönd sem hafa hag af því að stunda viðskipti við Bretland.

Breytingar á þessu fyrirkomulagi, hærri tollar, verða ekki sársaukalausar, hvorki fyrir Breta, Þjóðverja, Frakka, Hollendinga eða aðrar þjóðir. Þeim mun fylgja uppstokkun í atvinnulífi, atvinnuleysi, tímabundið eða viðvarandi. Fjárfestingar munu minnka, tekjur launafólks munu dragast saman víða um lönd.

Hvorki meira né minna en 48% af útflutningi Breta fer til ESB. Velta fjármálageirans í Bretlandi er um 8% af landsframleiðslu. Bretar eru vissulega afar háðir ESB og öfugt. Það er því furðulega digurbarkalegt þegar kommissarar ESB eru farnir að krefjast þess að Bretar fari umsvifalaust úr sambandinu. Heiftin vegna Brexit er svo mikil að ekki er horft til þess efnahagslega skaða sem brottförin veldur.

Viðbrögðin í Brussel ollu Bretum og fjölmörgum öðrum miklum vonbrigðum. Aðrir voru furðu losnir. Þar var brugðist afar harkalega við og við lá að gera ætti út af við Breta.

Ríkisstjórnin í London virkað á móti afar ráðalaus og hefur hingað til varla vitað hvernig taka eigi á málum. Cameron forsætisráðherra sagði af sér en ekkert annað gerðist. 

Allt er þetta með miklu ólíkindum. Þetta byrjaði með ruglingslegri vegferð bresku ríkisstjórnarinnar með kröfum um betri kjör innan sambandsins. Samningurinn milli Breta og ESB virkaði hins vegar ekkert sannfærandi. Engu líkar en samningurinn væri bara til málamynda, svona til að róa óþekka krakka.

Allt virkaði þetta eins og illa gert handrit að enn lélegra leikriti sem sett var á svið vegna ótta Camerons, forsætisráðherra, við uppgang UKIP og þá var gripið til örþrifaráða. Allt þetta þurfti ekki að gerast.

Hvorki Cameron né ESB voru undirbúnir undir Brexit, ekkert varaplan var til heldur var því trúað að Bretar væru varla svo vitlausir að kjósa sig út úr sambandinu. Kokhraust ríkisstjórn gekk til þjóðaratkvæðis sem reyndist stærstu pólitísk mistökum Camereons, forsætisráðherra.

Og hvað svo? 

Undarlegt er að ESB og breska ríkisstjórnin hefðu ekki komið sér saman um varaplan yrði Brexit ofan á. Engum innan ESB hefur dottið í hug að hægt væri að hægt væri að endurtaka samningaviðræðurnar, fá enn betri samning og láta kjósa um hann aftur. 

Óánægja fólks innan ESB-landa með Lissabonsáttmálann er mikil. Mörgum þykir vald embættismanna í Brussel meira en góðu hófu gegnir. Skoðanakannanir í fjölmörgum löndum sýna vaxandi andstöðu við ESB og þá sérstaklega miðstjórnarvaldið. Engu að síður flögrar ekki að kommissörum, pólitískum eða ópólitískum, að leggja til breytingar.

Nei, ESB er steingelt og sama má raunar segja um ríkisstjórnina í Bretlandi. Afleiðingin verður efnagaslegur vandi sem bitna mun freklega á almenningi í Evrópu og jafnvel okkur hér á klakanum. Erum við þó hvorki í ESB né í hluti af Breetlandi.

 

 

 

Athugasemdir

[Pétur D. (IP-tala skráð) 4.7.2016 kl. 20:33]

Útlitið fyrir Bretland er bjart:

http://www.dailymail.co.uk/news/article-3672815/World-queues-win-trade-deals-Britain-Brexit.html