Sumir týndast og aðrir finnast

Ekki rata allir leiðangrar björgunarsveita í fjölmiðla - sem betur fer. Ekki heldur er opinberlega sagt frá því er almenningur á ferð eða fólk á vegum ferðafélaga aðstoða og hreinlega bjarga útlendum ferðamönnum úr háska.

Um daginn dvaldi ég nokkra daga í skála Útivistar á Fimmvörðuhálsi. Þar er talstöð og ég fylgdist allan tíman með samskiptum milli skálavarða Ferðafélags Íslands á Laugaveginum svokallaða. Oftar en ekki voru fyrirspurnir á milli þeirra um tiltekna ferðamenn, hvort þeir hefðu skilað sér að hvort einhver vissi af hinum eða þessum göngumanni.

Staðreyndin er einfaldlega sú að tölur frá björgunarsveitum segja ekki alla söguna.

Fyrir nokkrum dögum var ég á Fimmvörðuhálsi og hitti síðla dags tvo illa búna finnska ferðamenn efst á Hálsinum. Hann var í íþróttabuxum úr bómull, strigaskóm sem komið var gat á og jakka sem varla var nokkurt skjól af. Hún var álíka klædd, bæði matarlítil og vatnslaus. Þetta var í 1100 m hæð og hitinn í sólinni var um það bil fjórar gráður. Ég var á ferð með tveimur göngumönnum og gat leyft Finnunum að sitja bílnum í frá Fúkka og niður að Skógum þar sem þeir voru með bíl. Þangað vorum við komin í rökkri og hitastigið hafði lækkað nærri því niður í frostmark. 

Í loka ágúst lentu skálaverðir í Básum og sá sem var á Fimmvörðuhálsi í því að leita að ferðamanni sem ekki hafði skilað sér. Sá fannst eftir langa leit um miðja nótt. Það sem meiru skipti var að annar ferðamaður fannst og enginn hafði saknað hans. Sá var í slæmu standi og talsvert fyrir utan gönguleið. Hann hafði einfaldlega gefist upp, var kaldur og blautur, hættur göngu, lá í hnipri á víðavangi og bara beið eftir endalokunum.

Staðreyndin er einfaldlega sú að ferðamenn þekkja ekki allir aðstæður. Þetta á jafnt við Íslendinga og útlendinga. Eftir því sem ferðamönnum fjölgar mun slysum og óhöppum einnig fjölga. Þetta er óhjákvæmilegt.

Hvað er þá til ráða? Tvennt skiptir mestu. Við þurfum í fyrsta laga að stuðla að því að björgunarsveitir landsins geti haldið áfram að eflast. Þau verði að eiga kost á því að kaupa tæki og tól sem geri vinnu þeirra auðveldari og hnitmiðaðri. Hitt skiptir ekki minna máli að stórauka áróður og kynningu á náttúru og öllum aðstæðum á fjöllum. 

Tugir útkalla vegna ferðamanna