Ungur og graður og óttaðist ekkert

Ég hef ekki séð mörg eldgos, kannski séð tilsýndar sex eða sjö. Það er nú ekkert miðað við Ómar Ragnarsson hefur séð tuttugu og þrjú, þar af eitt áður en hann fæddist. Víða hef ég þó farið um eldvörp. 

Minningin um marga staði byggist auðvitað á skelfingunni um sprengingar og glóandi hraun.  Raunar hef ég aðeins einu sinni verið í miklu návígi við eldgos. Missti því miður að mestu leyti af gosinu á Fimmvörðuhálsi í fyrra. Þetta var Heklugosið 1981 sem hér eru birtar myndir af. Þarna var ég ungur og graður og gekk einn í tvo tíma að fjallinu.

Ég gekk fyrir rennandi hraun og allt upp að eldstöðinni. Mjög hvöss suðaustanátt var í bakið og því komist ég afar nálægt gosinu. Ég lagðist á magann og tók myndir, lélegar myndir, en fann þar sem ég lá hvernig landið undir ólgaði. Óttaslegin tók ég á rás til baka. Enginn sá mig en mikið dj... var ég hræddur þarna.

Í annað skipti er ég hræddist svona rosalega mikið þá var ég kominn inn að lónstæðinu við Gígjökulinn í Eyjafjallajökli. Þangað stalst ég einn nokkru fyrir goslok í fyrra og gekk upp að jöklinum. Gosið var enn í gangi og hraunrennsli fyrir ofan. Svo komu þesssar rosalegu sprengingar í gígnum svo allt umhverfið nötraði. Með naumindum hélt ég vatni ... en gekk áfram og náði að skoða það sem ég vildi og fara aftur til baka. 

Árið 1974 fór ég á þá einu þjóðhátíð í Eyjum sem ég hef lagt á mig að sækja. Það var mikið ævintýri sem gleymist seint. Þrátt fyrir miklar annir af því tagi sem ungir menn leggja á sig án þess að sofa mikið þá gat ég ekki annað en gengið á Heimaklett og á Eldfell, fór raunar ofan í gíginn, hikandi og hræddur.

Annað eldfjall sem mér þykir tilkomumikið er Stóri-Meitill við Þrengsla vegin. Ég koma á fjallið einn í köldu veðri. Kom mér mikið á óvart hversu tilkomumikið það er.

Grindarskörð eru líka ótrúleg náttúrusmíði. Lakagígar eru meiriháttar, allt í miklu stærra sniði en Grindarskörð. Sama er auðvitað með Öskju og Kverkfjöll.

Þó ég hafi víða of farið þá eru Grímsvötn þau sem mest hafa ógnað mér og á sömu stund heillað. Kemur þar margt til. Þarna hafði kunningi minn Leifur læknir Jónsson, skíðaði í blindhríð fram af þrítugum hamrinum og fallið niður um 70 metra en slasaðist ekki. Jarðfræðingurinn Bryndís Brandsdóttir ók í svipuðu veðri sömu leið framaf fjallinu og hafði það af án þess að slasast mikið. Kraftaverk bjargaði þeim og ferðafélögum þeirra.

Í fyrsta sinn er ég kom á Grímsfjall var bjart og fallegt. Náði að ganga með félögum mínum vestur eftir endilöngu fjallinu og niður á vötnin, undir því og aftur upp austast. Þetta var gríðalega löng leið en virtist í upphafi vera svo ósköp lítil og stutt.

Allt í Grímsvötnum vekur ógn. Stærðin, auðnin, víðáttan og saga eldgosa. Samt er óskaplega gaman að koma þangað en eins og oft er sagt, mjög gott að komast í burtu. Ekki er á það bætandi að ég er gríðarlega hræddur við jökulsprungur, sem er ekki gott fyrir fjallamann sem fer víða um á gönguskíðum.

Og auðvitað hef ég margoft gengið á Eyjafjallajökul. Stundum fer ég einn í ferðir en þá á enginn að gera. Vorið 2007 gekk ég yfir Eyjafjallajökul og sú minning er mér kær því nú er hann gjörbreyttur orðinn og örugglega langt þangað til hann verður „samur“.

Efstu myndirnar eru af Heklugosinu í ágúst 1981, næst neðasta myndi er úr Grímsvötnum og sú neðasta er af gígnum í Stóra-Meitlil. Undirritaður tók þær allar. 

 

Ekkert dregur úr krafti gossins

Athugasemdir

[Elle_, 22.5.2011 kl. 21:05]

Góðar lýsingar, Sigurður.  Og nei, maður ætti ekki að fara einn upp á fjall, eins og þú segir réttilega.