Meint sókn í skólamálum eftir stórslys

Almannatengslahópur skrifstofu borgarstjóra fékk verkefni í hendurnar þegar kennarar mótmæltu of litlum fjárveitingum í skólakerfi borgarinnar. Vandinn var að vart hægt að gefa nemendum að borða nema það sem í öðrum sveitarfélögum taldist til meðlætis.

Borgarstjóri sendi því út verkefnið sem hljóðaði eitthvað á þá leið að hækka þyrfti framlög í skólakerfið án þess að það liti illa út fyrir meirihlutann.

Niðurstaðan var mikið snjallræði. Nú blásum við til sóknar í skólamálum, sagði meirihlutinn og þóttist góður en almenningur horfði undrandi á rétt eins og í sögunni um nýju föt keisarans.

Staðreyndin var hins vegar sú að fjárhagsáætlun meirihlutans stóðst ekki. Þrátt fyrir fjölmargar ábendingar minnihlutans og annarra sagði borgarstjóri að ekki væri meiri peningur til og lýðurinn yrði að sætta sig við þetta.

Þegar óglöggur ökumaður ekur á bíl sínum á ljósastaur má allt eins kalla það sókn til betri umferðarmenningar þegar hann bakkar bílnum frá staurnum og ekur leiðar sinnar á vinstri akrein. Sendir um leið öðrum ökumönnum fingurinn.

Ekki sókn heldur leiðrétting

Jarðskjálftar af mannavöldum

Niðurdæling vatns frá Hellisheiðarvirkjun veldur jarðskjálftum, meira en 200 skjálftar hafa mælst á fjórum dögum.  Yfirleitt hafa þeir verið smáir en á þriðja tug skjálfta mælst yfir 2 stig og fjórir yfir 3. Þetta veldur áhyggjum.

Þegar sambærileg hrina er á Reykjanesi, Kópaskeri eða í Bárðarbungu rjúka fjölmiðlar til og spyrja jarðfræðinga spjörunum úr. Nú láta þeir hins vegar nægja yfirlýsingu frá Orkuveitufyrirtæki sem nefnist Orka náttúrunnar og hún er birt orðrétt og athugasemdalaus. Ekki er leitað til Jarðfræðistofnunar Háskóla Íslands eða sjálfstætt starfandi jarðfræðinga. Þetta veldur líka áhyggjum.

Staðreyndin er einföld. Þegar inngrip manna í gang náttúrunnar veldur umtalsverðum jarðskjálftum er ástæða til að hinkra við og spyrja sig hvort verið sé að búa til vandamál. Geta hér orðið til náttúruhamfarir af mannavöldum?

Jarðfræðingar og margir leikmenn þekkja svokallaða bókahillutektóník. Jarðskjálftum er líkt við bækur í bókahillu. Þegar ein þeirra hallast til hliðar lendir hún á annarri sem líka skekkist og svo koll af kolli. Þannig getur jarðskjálftahrina á einum stað valdið jarðskjálftum langt í burtu.

Skjálftar á Suðurlandi færst frá austri til vesturs og því er ólíklegt að skjálftar við Húsmúla valdi hreyfingum fyrir austan fjall. Hins vegar eru þekktar misgengissprungur í nágrenni Húsmúla, á Hellisheiði og við Geitafell. Á síðarnefnda staðnum hafa skjálftar sýnt fram á virkt misgengi með stefnu vestan við Geitafell og norður yfir Bláfjöll. Á þessu svæði urðu til dæmis upptök stórra skjálfta árið 1968 sem fundust á öllu höfuðborgarsvæðinu og víðar. Getur niðurdælingin við Húsmúla valdið hreyfingu á misgenginu norðan við Geitafell?

Er þetta ekki áhyggjuefni?

Tilgangurinn með þessum skrifum er að vekja athygli á skjálftahrinunni við Húsmúla og hversu lítið er í raun vitað um afleiðingar niðurdælingar vatns. Jarðfræðingar viðurkenna að vatnið geti virkað sem smurning í sprungum og misgengjum og þegar losnar um spennu verða einfaldlega til skjálftar. Enginn getur komið í veg fyrir skjálfta, ekki einu sinni þeir sem stjórna niðurdælingunni. Jú annars, ef henni er hætt verða framvegis aungvir skjálftar af mannavöldum.

Skjálftar tengjast niðurdælingu