Notkun fjárlaganefndar í pólitískum tilgangi

Fyrir nákvæmlega fjórum árum réðst meirihluti fjárlaganefndar með offorsi á Ríkisendurskoðun sem er stofnun undir stjórn Alþingis. Formaður nefndarinnar var Björn Valur Gíslason, þáverandi alþingismaður og núverandi varaformaður Vinstri grænna. Í þessum leik tók Oddný Harðardóttir, núverandi formaður Samfylkingarinnar, þátt.

Þetta var pólitísk árás. Ekkert annað enda hinn pólitíski tilgangur að koma höggi á stofnun sem gat komið ríkisstjórn Steingríms og Jóhönnu í vandræði. 

Tylliástæðan var skýrsla Ríkisendurskoðnuar um úttekt á kaupum ríkisins á bókhaldskerfi. Raunar hafði skýrslan dregist og vinnubrögð stofnunarinnar voru alls ekki nógu vönduð, rétt eins og hún viðurkenndi.

Hins vegar var á þessum tíma ætlunin að setja á stofn rannsóknarnefnd um einkavæðingu bankanna. Ríkisendurskoðun hafði löngu áður gert ítarlegar skýrslur um sama efni og raunar haldið því fram að lítið hafi verið athugunarvert við einkavæðinguna. Því var ríkisstjórn Steingríms og Jóhönnu ekki sammála og þess vegna var rakkanum honum Birni Val og meirihluta fjárlaganefndar sigað á stofnunina og ætlunin var einfaldlega sú að koma ríkisendurskoðanda frá.

Kosningavetur var framundan, kosið í apríl 2013. Það var því ekki seinna vænna að fara í herferð gegn þeim aðila sem var vandmál í blekkingaleik ríkisstjórnarinnar.

Þarna var hafin ófrægingarherferð á hendur Ríkisendurskoðun vegna skýrslu um kaup á bókhaldskerfi. Viðbrögð fjárlaganefndar voru þó í engu samræmi við ávirðingarnar.  

Meirihluti fjálaganefndar neitaði að senda frumvarp til fjárlaga til umsagnar ríkisendurskoðunar, stofnunar Alþingis. Þetta var í raun snilldarbragð, ætlunin að breyta umræðugrundvellinum, frá slakri málefnastöðu þáverandi ríkisstjórnar og að einhverju allt öðru. Tilgangurinn auðvitað sá að villa um fyrir kjósendum.

Kjósendur létu hvorki pólitískan áróður né rugið í ríkisstjórninni villa sér sýn. Vinstri grænir og Samfylkingin fengu ráðningu í næstu þingkosningum og Björn Valur féll af þingi.

Nefndin notuð í pólitískum tilgangi

Konum í þingflokki Sjálfstæðisflokksins gæti auðveldlega fjölgað

Enn er rökrætt um árangur kvenna í prófkjörum Sjálfstæðisflokksins. Hann þykir ekki upp á marga fiska og ekki þarf að rökstyðja það. 

Í þingflokki sjálfstæðismanna eru nú nítján þingmenn, þar af sjö konur.

Í skoðanakönnunum virðist sem flokkurinn fái sautján þingmenn í næstu þingkosningum, sem er nú ekki beysinn árangur. Fái flokkurinn fleiri þingmenn eru nær 80% líkur á því að það verði kona.

Á töflunni hér fyrir ofan er gerð tilraun til að skipta þessum þingmönnum á milli kjördæma. Samkvæmt því verða aðeins fjórar konur í þingflokknum á næsta kjörtímabili sem er auðvitað langt frá því að vera ásættanlegt.

Sumir vilja breyta niðurstöðunum í prófkjörunum til að rétta hlut kvenna. Ég hef haldið því fram að það sé ótækt. Allt fikt í niðurstöðum lýðræðislegra kosninga er ótækt og raunar óvirðing við lýðræðislegar hefðir og raunar eðli lýðræðisins. Í gamalli auglýsingu segir „þú tryggir ekki eftir á“. Það er hárrétt því þegar skaðinn er skeður fást engar bætur enda of seint að tryggja.

Sama má segja með prófkjör. Ekki er hægt að setja reglur eftir á eða breyta. Allir gera ráð fyrir því að úrslit standi, frambjóðendur ekki síður en kjósendur. Til hvers er verið að kjósa ef einhverjir eru ósáttir við niðurstöðuna og krefjast breytinga?

Raunar hef ég þá staðföstu skoðun að vilji kjósenda sé mikilvægari en einhver skipting sem er á milli þeirra sem ná kjöri, þar með talið kyn, aldur, þyngd, hæð eða annað sem er auðveldlega mælanlegt.

Fyrir prófkjör hefði hugsanlega verið hægt að breyta reglum og gera kjósendum skylt að velja fólk að jöfnu af báðum kynjum. Sé kona valin í fyrsta sæti ber að velja karl í annað og svo framvegis. Með góðum rökum má segja að slíkt fyrirkomulag sé gott og jákvætt fyrir stjórnmálaflokk. Varla þarf að hafa fleiri orð um það.

Á móti má auðveldlega færa rök fyrir því að reglur sem stýra kjósandanum að ákveðni niðurstöðu séu ólýðræðislegar. Kjósandi á að vera frjáls í kjörklefanum. Hann er það ekki ef gerðar eru kröfur til hans umfram þann fjölda sem hann má kjósa eða krot á kjörseðil.

Ég er langt frá því sáttur við kynjaskiptingu í prófkjörum Sjálfstæðisflokksins en fullyrði að lýðræðislegar reglur beinlínis banni allt fikt í niðurstöðunum. Vonandi eru kjörnefndir sammála þessu. 

Það er svo allt annað mál hvernig kynning á framboðslistum Sjálfstæðisflokksins fer fram. Sem dæmi má nefna að nái flokkurinn fleiri þingmönnum í öllum kjördæmum nema einu bætist kona við þingflokkinn. 

Fjórar konur á framboðslistum Sjálfstæðisflokksins eru næstar inn sem myndi þýða tuttugu og einn þingmann og átta konur í þingflokkinum, einni fleiri en nú er. Er það ekki ástæða til að láta hendur standa fram úr ermum í komandi kosningabaráttu vegna þingkosninganna 29. október?