»Lögreglumįllżskan« hjį blaša- og fréttamönnum

Morgunblašiš sżndi mér į vinsemd aš birta grein mķna um mįlfar ķ blaši dagsins. Hér er hśn:

Žegar mönnum er mikiš nišri fyrir er landiš oft kallaš »bananalżšveldi«. Uppnefni eru vissulega slęmur sišur og ekki til eftirbreytni en eitthvaš veršur žaš aš kallast žegar žannig lįtęši grķpur fólk.

Ég er doldiš įhugasamur um fjölmišla, sęki ķ fréttir en verš žvķ mišur oft fyrir vonbrigšum, sérstaklega vegna žess aš ekki er allt fréttir sem birt er sem slķkar og margar athyglisveršar fréttir lķša fyrir framsetningu žeirra, sérstaklega ef mįlfariš slęmt.

Į undanförnum įratugum hefur veriš reynt aš žvinga fram breytingar į ķslensku mįli. Žetta er gert meš žvķ aš hętta aš nota orš sem žó eru langt frį sķšasta söludegi ef svo mį aš orši komast. Reynt aš aš breyta merkingu annarra orša sem engu aš sķšur eru fullkomlega nothęf. Ķ stašinn eru einhverjir garmar brśkašir sem virka sennilegir į prenti. Enginn hefur neitt viš žetta aš athuga žvķ enn skilst innihaldiš žokkalega.

Hér er fyrst og fremst įtt viš oršlag sem hefur į sér yfirbragš stofnanamįls žar sem nafnoršin rįša rķkjum en sagnirnar lśta ķ lęgra haldi. Žetta sést best ķ svoköllušum »lögreglufréttum«. Ķ žeim rembast blašamenn viš aš skrifa skrżtilega formbundiš mįl sem hugsanlega į aš lķkast einhvers konar kansellķstķl en skekkir um leiš og skęlir ešlilegan stķl og gerir frįsögn tilgeršalega og ljóta.

Stjórnendur fjölmišla eru lķklega svo önnum kafnir aš žeir mega ekki vera aš žvķ aš skoša smįatriši eins og mįlfar ķ fréttum.

Hér eru nokkur dęmi um »lögreglumįllżsku« sem ég hef safnaš śr fjölmišlum mér til dundurs. Vel kann aš vera aš einhverjir geti kęst yfir svona »gullkornum« en vķst er aš öšrum finnist žetta frekar »tragķ-kómķskt«, svo mašur leyfi sér aš sletta til aš sżnast.

Sumt af žessu ķ gęsalöppunum eru garmar, orš og frasar sem blaša- og fréttamenn nota óhóflega en ętti aš geymast ķ lęstum hirslum fjarri óvitum.

    1. Af og til er „ķtrekaš”
    2. Aftur og afturer „ķtrekaš”
    3. Įrekstur er „umferšaróhapp”
    4. Atburšur er žaš sem „į sér staš”
    5. Barsmķšar eru „lķkamsįrįs”
    6. Bķlekiš į ljósastaur telst „umferšaróhapp”
    7. Bķll er „ökutęki”
    8. Bķllsem hefur oltiš er „umferšaróhapp”
    9. Bķlstjóri er „ökumašur”
    10. Dópašur nįungi er „undir įhrifum fķkniefna”
    11. Fangelser „fangageymsla”
    12. Fangelsašur mašur mešan veriš er aš rannsaka mįl er „ķ gęsluvaršhald į grundvelli rannsóknarhagsmuna”
    13. Fangi er lķklega „vistmašur”, žaš er „vistašur ķ fangaklefa”
    14. Fįir eru „einhverjir”
    15. Fulli kallinn er mašur (lķka kelling) „undir įhrifum įfengis”
    16. Fulli kallinn er „ölvašur mašur” (į viš bęši kynin)
    17. Fyllerķ ķ mišbęnum er „įfengisneysla ķ mišborginni”
    18. Fögur sżn er „sjónarspil”
    19. Grunašur er sį sem hefur „fengiš stöšu grunašs manns”
    20. Hjįlparsveit  er „višbragšsašili”
    21. Hvassvišr er „mikill vindur”
    22. Logn er „lķtill vindur”
    23. Lögregla er „višbragšsašili”
    24. Margsinnis er „ķtrekaš”
    25.  Nokkrir eru „einhverjir”
    26. Oft er „ķtrekaš”
    27. Rok er „mikill vindur”
    28. Sį sem er laminn hefur oršiš fyrir „lķkamsįrįs”
    29. Sį sem stungiš er ķ steininn er „vistašur ķ fangageymslu”
    30. Samkvęmt lögreglunni er „samkvęmt dagbók lögreglunnar”

 


Standa meš sjįlfum sér, lögreglumįllżska og lęrisveinar žjįlfarans

Athugasemdir viš mįlfar ķ fjölmišlum

 

1.

MaCain var mašur sem stóš meš sjįlfum sér.“ 

Hįdegisfréttir Rķkisśtvarpsins 26.08.2018.      

Athugasemd: Žetta er furšulegt oršasamband sem hefur nįš hefur nokkurri fótfestu ķ ķslensku en uppruninn er ķ ensku mįli. Ofangreint veršur eitthvaš svo mįttlaust og afkįralegt į ķslensku, gufulegt ef svo mį aš orši komast.

Viš žekkjum oršasambandiš aš standa meš einhverjum sem merkir aš styšja, styrkja, vera ķ liši meš og svo framvegis. Ķ gamla daga lékum viš strįkarnir fótbolta hvar sem autt svęši fannst. Stundum völdu einstaklingar samherja sķna en fyrir kom aš viš stóšum saman gegn öšrum. Śtilokaš hefši veriš fyrir nokkurn mann aš velja sig sjįlfan ķ liš meš sjįlfum sér, žaš er tęknilega ómögulegt rétt eins og aš vera ekki meš sjįlfum sér ķ liši.

Ķ yfirfęršri merkingu tökum viš til dęmis afstöšu meš eša į móti hvalveišum. Margir hafa rök į móti Hvalįrvirkjun, ašrir meš henni. 

Afstašan birtist meš stušningi ķ orši, ekki endilega ķ verki, viš hlaupum ekki til og stöndum einhvers stašar eins og fótboltastrįkur sem įkvešur į vera ķ hinu eša žessu lišinu.

Aš žessu sögšu er śtlokaš aš brśka yfirfęršu merkinguna į žann veg aš ég standi meš sjįlfum mér. Sé žaš vonlaust ķ verki er žaš jafn vonlaust huglęgt séš.

Svona er ķslenskan. Allt annaš gildir um ensku og varast ber aš blanda žessum tveimur tungumįlum bókstaflega saman. Žaš sem sagt er į voru mįli į ekki alltaf viš į ensku og öfugt. Til dęmis er ekki hęgt aš žżša žetta oršrétt į skiljanlega ensku: Hver er sjįlfum sér nęstur. Nei, žaš gengur ekki öšru vķsi en aš umorša. Sama į viš margt ķ ensku sem viš viljum žżša į ķslensku.

She followed her dreams, er oft sagt į ensku. Hversu asnalegt er ekki aš orša žetta žannig aš hśn hafi „elt“ drauma sķna? Smekklegra er aš segja aš hśn hafi lįtiš drauma sķna rętast.

Enskir segja „stand up for yourself“ og „stand by yourself“. Žeir sem ekki hafa safnaš sér vęnum ķslenskum oršaforša žżša žetta af vanžekkingu sinni svo: „Standa upp fyrir sjįlfum sér“ og „standa meš sjįlfum sér“. Įgęti lesandi, žetta er ekki hęgt, hvorki ķ raun né heldur gagnast svona ólystilegt tal į huglęgan hįtt.

Miklu betra er aš vera stašfastur, eindreginn, traustur, įreišanlegur, jafnvel stašlyndur. Einlyndur var sį mašur kallašur sem var fastur fyrir, įkvešinn og įreišanlegur.

Sé einhverjum lżst žannig į ensku „he stands by himself“ mį nota ofangreind orš aš vildi ķ ķslenskri žżšingu og missir hśn žį einskis, žvert į móti veršur hśn įreišanleg en ekki gufuleg.

Tillaga: MaCain var eindreginn mašur ķ skošunum.

2.

Einn hef­ur stöšu grunašs manns ķ mįl­inu.“ 

Frétt į mbl.is.       

Athugasemd: Mašur skaut į fjölda fólks ķ Jacksonville ķ Flórķda. Sem sagt, einn mašur er grunašur um verknašinn. Blašamašur į aš segja fréttir į einföldu mįli. Ofangreind tilvitnun er tilraun til aš bśa til „lögreglulegt oršalag“. Furšulegt. Nįnar um žaš sķšar.

Önnur dęmi um slķkt er aš vista einhvern ķ fangageymslu ķ staš žess aš segja aš hann hafi veriš settur ķ fangelsi eša fangageymslu.

Geta blašamenn ekki druslast til aš skrifa į ešlilegu mįli? Nei, žeir tileinka sér stofnanamįl, lögreglumįllżsku.

Tillaga: Einn er grunašur um skotįrįsina.

3.

Lęrisveinar Heimis töpušu ķ vķtaspyrnukeppni.“ 

Fyrirsögn į ruv.is.        

Athugasemd: Leikmenn ķ fótboltališi eru ekki lęrisveinar žjįlfarans. Ekki frekar en fréttamašurinn sem skrifaš žetta sé lęrisveinn fréttastjórans eša śtvarpsstjórans.

Hér er markvisst veriš aš reyna aš breyta ķslenskunni, stela fķnu orši og breyta merkingu žess. Ķžróttablašamenn og ķžróttafréttamenn standa einna helst ķ žessu enda erum sumir žeirra meš afar takmarkašan oršaforša og lķtinn skilning į mįlfari. Žeir eru af kynslóš sem var ekki haldiš aš bóklestri frį barnęsku. Žeim veitt ekkert af žvķ aš setjast į skólabekk, gerast lęrisveinar ķ oršsins fyllstu merkingu.

Tillaga: HB, liš Heimis Gušjónssonar tapaši ķ vķtaspyrnukeppni.

4.

Sį sem olli tjóninu er grunašur um ölvun viš akstur og var vistašur ķ fangageymslu.“ 

Frétt į ruv.is.        

Athugasemd: Einhvers konar „umferšaróhapp“ varš ķ mišbę Reykjavikur um mišja nótt. Ekki er sagt frį žvķ hvaš umferšaróhapp merkir. Verši bķll bensķnlaus hlżtur žaš aš teljast umferšaróhapp, sama er ef springur į dekki, öryggi slęr śt og annaš framljósiš slokknar og svo framvegis.

Žögn fréttamanns Rķkisśtvarpsins um óhappiš er hįvęr, hlustendur eša lesendur vita ekkert hvaš geršist. Hann lętur žó vita aš ökumašurinn hafi hugsanlega veriš fullur. Hins vegar mį ekki segja žaš berum oršum heldur žarf aš nota „lögreglulegt oršalag“.

Lķklega er uppruninn ķ fréttatilkynningu frį lögreglunni eša dagbók hennar. Löggan kann ekki aš skrifa og óvķst hvort hśn kann aš lesa, aš minnsta kosti rennur frį henni mįlfarslegt malbik og blaša- og fréttamenn birta rugliš athugasemdalaust.

Tillaga: Ökumašurinn var talinn fullur og var stungiš ķ steininn.

5.

Samkvęmt lögreglu sendi hśn vinkonu sinni skilaboš klukkutķma žar sem hśn baš um hjįlp.“ 

Frétt į visir.is.         

Athugasemd: Erfitt er aš lżsa fjölmišlinum visir.is. Nokkrir góšir blašamenn starfa žar og eru til fyrirmyndar hvaš mįlfar ķ fréttum varšar. Ašrir eru fljótfęrir, jafnvel óvandašir.

Ofangreind tilvitnun er dęmi um hiš sķšarnefnda. Blašamašurinn les ekki yfir žaš sem hann skrifar, kollegar hans lesa ekki yfir fréttir hvers annars og fréttastjóri og ritstjóri viršast mešvitundalausir eša uppteknir viš allt annaš en vinnuna sķna. Fyrir žeim er magn mikilvęgara en gęši. Afleišingin eru skemmdar fréttir. Sorglegt.

Tillaga: Óljós hvaš blašamašur er į viš.

6.

Hann var einn į ferš og fannst innst ķ svo­nefndu Jökulgili sem geng­ur inn af Land­manna­laug­um ķ įtt aš Torfa­jökli.“ 

Frétt į mbl.is.          

Athugasemd: Furšuskrif frį Landsbjörgu vekja athygli og ekki sķšur aš blašamenn skuli endurtaka žau athugasemdalaust. Aldrei nokkurn tķmann hafa örnefni hér į landi veriš sögš „svonefnd“. Jökulgil er gamalt og gróiš örnefni sem flestir ęttu žekkja. 

Algjör óžarfi er af Mogganum og raunar lķka Rķkisśtvarpinu aš bergmįla vitleysuna śr fréttatilkynningu Landsbjargar. Flestir vita aš landafręši viršist ekki sterkasta hliš samtakanna, žaš hefur margoft sżnt sig ķ fréttatilkynningum frį samtökunum. Žęr eru ekki vel skrifašar og mįlfariš stundum slęmt.

Landsbjörg hefur brugšist viš gagnrżni į ónįkvęmni ķ fréttatilkynningum meš žvķ aš greina lķtiš sem ekkert um stašhętti ķ leitum. Ķ staš žess aš bęta sig er bara hętt viš allt saman. Fyrir vikiš vita lesendur Moggans og Rķkisśtvarpsins sįralķtiš sem er nś ekki til fyrirmyndar né ķ samręmi viš upplżsingastefnu nśtķma fjölmišlunar.

Ekki falla allir fjölmišlar ķ žessa gryfju žvķ visir.is segir einfaldlega frį žvķ aš mašur hafa fundist ķ Jökulgili. Gott hjį Vķsi ... 

Žess mį geta aš frį Landmannalaugum, inn eftir Jökulgili og aš Hattveri eru rśmir tķu kķlómetrar. Giliš er einstaklega fallegt og eftir žvķ rennur Jökulgilskvķsl, mikiš vatnsfall. Til beggja hliša eru falleg lķparķtfjöll og eru litirnir ótrślega fjölbreytilegir. Fįtt er fegurra ķ ķslenskri nįttśru en Jökulgil, Hattver og raunar allt svęšiš noršan Torfajökuls. 

Tillaga: Hann var einn į ferš og fannst innst ķ Jökulgili sem geng­ur inn af Landmannalaug­um ķ įtt aš Torfa­jökli.

 


Lifa lķfstķl, bleik sśkkulöš og minna fólk

Athugasemdir viš mįlfar ķ fjölmišlum

 

Ensk ķslenska

Ef „veršiš fellur um einhver 3 prósent“ hlżtur hver venjulegur lesandi aš verša spenntur: hvaša 3 prósent? 

Nema hann sé svo glöggur aš sjį ķ gegnum enskuna og žżša sjįlfkrafa: um svo sem 3 prósent; um ein 3 prósent; um svo mikiš sem 3 prósent o.s.frv. – eftir žvķ hvaš hann heldur aš meint hafi veriš. 

Mįliš į bls. 58 ķ Morgunblašinu 23.08.2018.

 

1.

Žaš er bśiš aš vera ansi žreytandi aš fylgjast meš Noršurlandabśum į Instagram aš lifa lķfsstķl sem venjulega er takmarkašur viš fólk sem bżr į sušlęgari slóšum.“ 

Vķkverji į bls. 41 ķ Morgunblašinu 18.08.2018.        

Athugasemd: Oršasambandiš aš lifa lķfstķl gengur ekki upp. Ótrślegt aš höfundi Vķkverja skuli sjįst yfir žetta.

Tillaga: Žreytandi aš fylgjast meš Noršurlandabśum į Instagram sem notiš hafa ašstęšna sem er žekktari mešal fólks į sušlęgari slóšum.

2.

Įsgeir Kol­beins elsk­ar bleikt sśkkulaši.“ 

Fyrirsögn į mbl.is.         

Athugasemd: Hér įšur fyrr elskaši fólk hvert annaš, maka sinn og jafnvel višhaldiš sitt og gerir hugsanlega enn. Sumir elskušu landiš sitt eins og Gušmund Magnśsson skįld sem ritaši undir höfundarnafninu Jón Trausti. Hann orti Ķslandsvķsur, stórfagurt kvęši sem sungiš er meš lagi Bjarna Žorsteinssonar og gęti veriš žjóšsöngur Ķslendinga. Fyrsta erindiš er svona:

Ég vil elska mitt land,
ég vil aušga mitt land,
ég vil efla žess dįš, ég vil styrkja žess hag.
Ég vil leita“ aš žess žörf,
ég vil létta žess störf,
ég vil lįta žaš sjį margan hamingjudag.

Ķ dag elska menn allan andskotann ef svo mį aš orši komast. Fólk elskar tyggjó, bķlinn sinn, sķmann, hestinn, skóna, sokkanna, žvottavélina, bollann, kött, pįfagauk, hund, hest, hamstur, lamblęri, veganfęši kók, konķak, viskķ, bjór og er žó ašeins fįtt eitt nefnd af elskulegum hlutum, dżrum, mat fatnaši en fjölmargt vantar. Og svo er tilnefndur mašur sem heitir Įsgeir Kolbeins sem sumir žekkja en ašrir ekki. Hann ku elska bleikt sśkkulaši. Ķ minn ęsku žótti okkur krökkunum sśkkulaši gott, viš elskušum žaš ekki en žrįšum fįtt heitar. Žį var sśkkulašiš bara brśnt, annaš žekktist ekki.

Um daginn var öllum silkihśfum landsins bošiš ķ partķ til aš smakka į bleiku sśkkulaši frį žeim bręšrum Nóa og Sķrķusi. Af svipbrigšum fallega fólksins į myndunum, en žęr birtust į vefmišli Moggans, finnst öllum ókeypis sśkkulaši gasalega gott. Öllum nema honum Įgeiri. Hann eeeelskar bleeeeik sśkkulöš enda kallašur smekkmašur ķ „fréttinni“.

Ekki er gott aš segja hvers vegna smekkmašurinn er svona elskur aš bleika gottinu, žaš kemur ekki fram enda er žetta svoköllušu skrżtnifrétt. Blašamanni og ljósmyndara er bošiš ķ partķ meš fallega fólkinu og allir fį ókeypis gott. Gaman, gaman.

Viš hin sem žurfum aš borga fyrir bleik sśkkulöš finnst alveg rosalega gaman aš sjį fallega fólkiš ķ sķnu fķnasta pśssi hnusa og bragša į gotterķinu. Viš hreinlega eeeelskum soleiis myndir ossalega migiš ...

Tillaga: Vonlaust aš toppa žessa fyrirsögn, best aš taka eina róandi.

3.

Skemmtiferšaskipamógśll leigir śt Hörpu og Sinfonķuna.“ 

Fyrirsögn į visir.is.          

Athugasemd: Žegar fyrirsögnin er illa gerš eru miklar lķkur į aš öll fréttin sé žaš lķka. Blašamašurinn ętlaši lķklega aš flytja okkur žį frétt aš forstjóri fyrirtękis sem gerir śt skemmtiferšaskip hafi leigt tónleikahśsiš Hörpu fyrir sig og sitt fólk. Hann komst ekki andskotalaust frį žessu žvķ hann hélt žvķ fram ķ fyrirsögn og texta aš forstjórinn hafi leigt Hörpu śt.

Aušvitaš er žetta stórskemmd frétt, eins og glöggir lesendur įtta sig į. Eitt er aš leigja bķl og annaš aš leigja śt bķla, svo dęmi sé tekiš um bķlaleigu og žann sem skiptir viš hana. Žetta ęttu allir aš skilja nema ef til vill lķtil börn eša fulloršnir einstaklingar meš barnslegan žroska.

Raunar er óskiljanlegt hvers vegna forstjórinn er kallašur „mógśll“ ķ fréttinni. Raunar er fréttin uppfull af vitleysum og villum og fyrir nešan viršingu fólks eša eyša tķma sķnum ķ aš lesa hana. Höfundurinn ętti aš finna sér annaš starf, blašamennska hentar honum ekki nema žvķ ašeins aš hann leggi į sig aš lesa bękur ķ nokkur įr til aš öšlast mįlskilning og oršaforša sem er naušsynlegur öllum blašamönnum og raunar žeim sem įhuga hafa į skriftum.

Tillaga: Engin tillaga gerš, fyrirsögn enda fréttin tóm vitleysa.

5.

Minna fólk kalli ekki į minni menntun.“ 

Fyrirsögn į mbl.is.          

Athugasemd: Viš fyrstu sżn kann „minna“ aš vera atviksoršiš lķtiš ķ mišstigi (lķtiš, minna, minnst). Sé svo į blašamašurinn sem skrifaši fréttina viš aš lįgvaxiš fólk kalli ekki į minni menntun? Vištengingarhįtturinn skemmir doldiš fyrir skilningi lesandans.

Ef ekki er veriš aš tala um lįgvaxiš fólk, hvaš er žį veriš aš segja meš žessari fyrirsögn? Sjįlf fréttin skżrir hana ekki.

Minna hefur margar merkingar. Hér eru upptalningar śr malid.is:

  • lķtiš Atviksorš, stigbreytt
  • lķtill Lżsingarorš
  • minn Eignarfornafn
  • Minna Kvennafn
  • minna Sagnorš, žįtķš minnti
  • minni Hvorugkynsnafnorš

Viš nįnari umhugsun gęti merking fyrsta oršsins veriš fįir (fįr, lżsingarorš ķ et. kk.). Žį kviknar skilningur lesandans og fyrirsögnin gęti oršiš samkvęmt tillögunni hér aš nešan.

Svona barnslegt oršalag er nokkuš algengt. Dęmi; sumir fullyrša aš margt fólk hafi veriš į fundinum, ašrir segja aš minna fólk hafi veriš žar. Hiš seinna gęti įtt viš hęš fólks

Nišurstašan er žvķ žessi: Žó fólki fękki žarf žaš ekki aš draga śr kröfum um fullnęgjandi menntun žeirra sem eftir eru.

Blašamašurinn žarf aš vanda sig, ef hann gerir žaš ekki į ritstjóri aš grķpa ķ taumanna og prófarkalesa fréttina.

Vištengingahįttur ķ fyrirsögnum er oft ruglandi og tķšum rangt notašur.

Tillaga: Fęrra fólk dregur ekki śr kröfum um menntun.

6.

Vegfarandinn var fluttur į sjśkrahśs ķ alvarlegu įstandi af žyrlu eftir aš lögreglan mętti į stašinn.“ 

Frétt į bls. 17 ķ Morgunblašinu 24.08.2018.         

Athugasemd: Hér er veriš aš segja of mikiš ķ langri mįlsgrein. Reglan er sś aš setja punkt sem vķšast en ekki lengja mįliš meš aukasetningum sem hętta er į aš rugli lesandann. Mį vera aš sumir skilji ofangreinda steypu. Stundum kunna žó įkvešnar upplżsingar aš vera óžarfar. Hér getur lesandinn hęglega gert rįš fyrir žvķ aš fyrst flogiš var meš vegfaranda į sjśkrahśs hafi lögreglan žegar veriš komin enda kemur hśn vķšast į sama tķma og sjśkrabķll.

Vegfarandinn var fluttur af žyrlu. Hér er röng forsetning notuš.

Alvarlegt įstand er oršasamband sem er afar algengt ķ fjölmišlum. Vegfarandinn var stunginn meš hnķfi. Liggur ekki beinast viš aš hann sé alvarlega sęršur frekar en aš segja hann ķ alvarlegu įstandi. Hiš seinna er afleišing af hinu fyrra.

Loks er ekki śr vegi aš nefna röš orša ķ setningu. Ekki er nóg aš hrśga saman oršum. Žeim žarf aš raša skipulega og svo śr verši skiljanleg frįsögn.

Tillaga: Vegfarandinn var fluttur alvarlega sęršur meš žyrlu į sjśkrahśs.

7.

Undanžįgan sem Höllin er į fellur śr gildi į endanum.“ 

Fyrirsögn į visir.is         

Athugasemd: Ég held aš ešlilegast sé aš orša ofangreinda fyrirsögn eins og hér er gerš tillaga um.

Tillaga: Undanžįgan sem Höllin er į fellur į endanum śr gildi.

 

 

 


Skemmdar fréttir fjölmišla og öllum er sama

Athugasemdir viš mįlfar ķ fjölmišlum.


1.

Žó ISIS-lišar hafi hlotiš hvern ósigurinn į fętur öšrum er barįttuvilji ISIS-liša enn til stašar samkvęmt höfundum skżrslunnar.“ 

Frétt į visir.is.        

Athugasemd: Žetta er višvaningslegt og slęmt oršalag. Enginn hlżtur ósigur, hins vegar bķša sumir ósigur, tapa, fara halloka, gjalda afhroš og svo framvegis, allt eftir samhenginu.

Ķ raun er žetta ómöguleg mįlsgrein. Ķ henni eru villur og nįstaša. Hvers vegna er ķ henni tvisvar getiš um ISIS-liša? Dugar ekki eitt skipti eša er höfundurinn hręddur um aš lesandinn missi žrįšinn į milli setninga?

Svo er žessi klifun į oršasambandinu til stašar. Hefur blašamašurinn enga tilfinningu fyrir stķl eša er markmišiš aš moka śt oršum įn tillits til mįfars eša efnis? Greinin er illa skrifuš, margar mįlfarsvillur og nįstöšur. Blašamašurinn žarf aš hugsa sinn gang.

Tillaga: Žó ISIS-lišar hafi bešiš mikiš afhroš er barįttuvilji žeirra enn mikill segja höfundar skżrslunnar.

2.

Gjóskulag var mun žykkara en įšur var tališ sem gefur vķsbendingar um aš fyrri eldgos hafi veriš öflugri en įšur var tališ.“ 

Myndatexti į visir.is.        

Athugasemd: Fljótfęrni, hugsunarleysi og hrošvirkni blašamanna į visir.is er oft hrikaleg og žaš sem verra er, enginn lesi yfir. Takiš eftir klifinu hér ķ myndatextanum. Žetta er afar algengt į fréttamišlinum.

Žetta er einfaldlega skemmd frétt og žvķ ekki bjóšandi neytendum, ekki frekar en skemmdur matur ķ verslunum eša į veitingastaš.

Einfalt mįl er aš lagfęra svona, sé blašamašurinn eša ritstjórnin į annaš borš meš mešvitund.

Tillaga: Gjóskulag var mun žykkara en vitaš var sem gefur vķsbendingar um aš fyrri eldgos hafi veriš öflugri en įšur var tališ.

3.

Messi ķhug­ar aš kalla žetta gott.“ 

Fyrirsögn į mbl.is.        

Athugasemd: Hvaš er Lionel Messi, fótboltamašur hjį Barcelóna, aš hugsa? Fyrirsögnin segir ekkert um žaš.

Af hverju geta ķžróttablašamenn į Mogganum ekki tjįš sig į einföldu mįli?

Ef eitthvaš er til ķ žessari frétt er Messi aš velta žvķ fyrir sér aš hętta ķ fótbolta.

Blašamenn žekkja margir ekki sögnina aš hętta, žess ķ staš nota žeir einhver illa samanin skrautyrši. Enginn hęttir lengur. Menn stķga til hlišar, stķga til baka, draga sig ķ hlé, vķkja fyrir öšrum og svo framvegis.

Hvaš kallar Messi hvaš gott? Hundinn sinn, morgunveršarboršiš, mömmu sķna? Viš skulum segja žetta gott er stundum sagt žegar til dęmis er komiš aš verklokum.

Tillaga: Messi ķhugar aš hętta.

4.

Konan, sem var daglegur stjórnandi fyrirtękisins, stóš ekki skil į viršisaukaskattskżrslum fyrirtękisins į lögmętum tķma į žessum įrum og stóš ekki skil į viršisaukaskatti į sama tķmabili sem nam rśmum 16 milljónum króna.“ 

Frétt į visir.is.        

Athugasemd: Ef vinnubrögšin eru svona į visir.is er sökin alfariš stjórnenda vefsins, ritstjóra. Ofangreint er algjörlega óbošlegt, dęmi um skemmda frétt. Ritstjórninni er greinilega sama um neytendur, ašalatrišiš aš magn „frétta“, ekki gęši.

Hvaš žżšir svo skil į lögmętum tķma į žessum įrum?

Žvķlķk ókurteisi og vanvirša viš neytendur. Skrifa börn į visir.is?

Tillaga: Ekki hęgt aš laga svona vitleysu.

5.

Bergsveinn Birgisson rithöfundur svarar ķ sķmann, svolķtiš móšur og ég sé hann fyrir mér skokkandi į norskum skógarstķg “ 

Frétt į visir.is.        

Athugasemd: Hvaš kemur persónulegt įlit eša skošun blašamanns lesendum viš? Hvers konar blašamennska er žaš aš skrifa frétt ķ 1. persónu ķ eintölu?

Aušvitaš er žetta tóm vitleysa enda er fréttin algjörlega śr takti viš hefšbundin fréttaskrift. Sżnir bara barnslegan einfaldleika hjį visir.is

Tillaga: Ekki hęgt aš laga svona vitleysu.

 


Sturluš stošsending, endilangt žvert og keppni sem vann

Athugasemdir viš mįlfar ķ fjölmišlum.

 

1.

Eignarréttur eyjunnar hefur veriš žrętuepli milli landanna frį lokum seinni heimsstyrjaldar žegar Rśssar tóku Shikotan af Japönum.“ 

Frétt į bls. 6 ķ Morgunblašinu 11.06.2018.        

Athugasemd: Hér er oršalagiš ekki rétt. Af samhenginu mį rįša aš Rśssar og Japanir deila um yfirrįš yfir eyjunni, eignaréttinn. Nś er ekki er svo aš eyjan sjįlf sé meš einhvern eignarétt eins og segir žarna.

Žarna vantar forsetningu og rétt fall. Hins vegar er žetta ekki vel oršuš mįlsgrein en žaš er annaš mįl.

Tillaga: Eignarréttur į eyjunni hefur veriš žrętuepli milli landanna frį lokum seinni heimsstyrjaldar žegar Rśssar tóku Shikotan af Japönum

 

2.

Hjóla žvert yfir Bretland.“ 

Fyrirsögn į bls 28 ķ sunnudagsblaši Morgunblašsins 11.08.2018        

Athugasemd: Ķ vištalinu er rętt viš fólk sem hjólaši frį sušurhluta Englands til noršurstrandar Skotlands, sem sagt eftir endilöngu Bretlandi. Žetta geršist ķ jślķ en samt er sögnin aš hjóla ķ fyrirsögninni ķ nśtķš rétt eins og fólkiš sé enn į ferš.

Hefši fólkiš hjólaš žvert yfir Bretland hefši žaš hjólaš frį vestri til austurs eša öfugt, žveraš eyjuna.

Ķ flestum sundlaugum syndir fólk eftir endilangri lauginni, ekki žvert yfir. Gangbraut liggur venjulega žvert yfir veg.

Oršskilningur blašamannsins er žvert į rétta ķslensku. Varla er hann žver, žį mį bśast viš aš hann žverskallist eša žvargi.

Tillaga: Hjólušu um endilangt Bretland

3.

Sjįšu sturlaša stošsendingu Wayne Rooney.“ 

Fyrirsögn į visir.is.       

Athugasemd: Oršfęri ķžróttablašamanna um fótbolta vekja oft furšu. Rooney įtti ekki frįbęra, magnaša, góša, įgęta eša vel heppnaša stošsendingu. Nei, hśn var sturluš. Hér er aušvitaš veriš aš hefja efsta stig hefšbundinna lżsingarorša upp ķ eitthvaš annaš og heimssmķša veldi.

Mér finnst ekki fara vel į žessu, žvķ gengisfelling veldisupphafningar hófst eiginlega strax og žetta varš vinsęlt. Jafnvel aumustu sendingar eru sturlašar eša geggjašar. Leikmašur KA potaši boltanum frį vķtateig og ķ gegnum hjörš andstęšinga og inn ķ markiš. Žulur į sjónvarpsstöš kallaši žetta geggjaš mark.

Nś mį spyrja hvort śtlokaš sé aš snśa aftur til ešlilegs mįls ķ lżsingum į fótboltaleikjum eša hvort ķžróttablašamenn finni nęst upp į žrišju veldisaukningu ķ lżsingum. Žį verši sendingar Rooneys og mörk hér į landi ekki lengur kend viš veiki į geši heldur hugsanlega matreišslu.Žį sjįum viš lķklega steiktar sendingar frį Rooney, grillašar og jafnvel gufusošnar.

Svo er žaš žessi įrįtta aš įvarpa lesandann ķ fyrirsögn. Sjįšu, skošašu og svo framvegis. Žetta er bara gert ķ gulu pressunni, lélegum fréttamišlum žar sem ritstjórnin kann ekki aš bśa til fyrirsagnir.

Tillaga: Frįbęr stošsending Rooney skipti sköpum.

4.

Lokanir į umferšaręšum Sušurlands.“ 

Fyrirsögn į visir.is.       

Athugasemd: Skrauthvörf eru fyrirbrigši ķ flestum tungumįlum, kallast lķka veigrunarorš, fegrunarheiti, skrautyrši. 

Ķ fjölmišlum er svona annars vegar til aš ekki sé alltaf veriš aš tuša meš sömu oršin og hins vegar til aš gera lesturinn žęgilegri fyrir lesandann eša hlustandann. Dęmi er aš ķ staš žess aš skķta ganga menn örna sinna eša hęgja sér. Ķ vissu tilvikum ęla menn eša gubba. Oft fer betur į žvķ aš segja aš einhver hafi kastaš upp.

Skrauthvörf ber aš nota varlega, žau verša leišinleg. Óžarfi er aš kalla vegi umferšaręšar. Žetta eru bara vegir sem ķ sumum tilvikum mį lķkja viš ęšakerfi lķkamans en er fyrir löngu oršiš śrelt og žreytt samlķking.

Byrjendur ķ blašamennsku og skrifum eiga įbyggilega eftir fara ķ beina śtsendingu og segja: „[ķ svoköllušum „standupum“ byrja allir fréttamenn į žvķ aš segja jį], viš erum hér į umferšaręšinni Sušurlandsvegi og hér er veriš aš malbika. 

Einfalt mįl er best.

Tillaga: Lokanir į vegum į Sušurlandi.

5.

Ungur starfsmašur setur öryggiš greinilega į oddinn og notar eyrnaskjól og augnhlķfar til žess aš koma ķ veg fyrir skaša sem orsakast gęti vegna notkunar į hreinsitękinu.“ 

Texti meš mynd į bls. ķ Morgunblašinu 14.08.2018.       

Athugasemd: Myndatextar gegna mikilvęgu hlutverki ķ dagblöšum. Alltof margir nota hann til aš segja eitthvaš sem žarf ekki aš orša vegna žess aš „mynd segir meira en žśsund orš“. Ķ staš žess aš lżsa śtbśnaši mannsins į myndinni hefši blašamašurinn getaš sagt frį vélinni sem hann notar. Ekki er alveg skżrt hvaš hśn gerir og hvernig hśn vinnur.

Svo er žaš oršalagiš sem er fyrir nešan allar hellur. Žvķlķk steypa er žetta:

… aš koma ķ veg fyrir skaša sem orsakast gęti vegna notkunar į hreinsitękinu.

Žetta er innihaldslaus langlokutexti sem hefur sįralitla žżšingu og er ķ sjįlfu sér tķmaeyšsla aš lesa. Skynsamlegast hefši veriš aš setja punkt į eftir oršinu skaša. Hitt liggur ķ augum uppi.

Tillaga: Sleppa žessar mįlsgrein, hśn segir ekkert.

6.

Elķas sigraši leikritasamkeppni sem Stöš 2 stóš fyrir įriš 1989.“ 

Frétt į dv.is.        

Athugasemd: Óvitaskapur er lķklega oršiš sem flestum dettur ķ hug žegar blašamašur heldur žvķ fram aš einhver hafi sigraš keppni. Enginn sigrar keppni vegna žess aš keppnin er ekki žįtttakandi. Fólk sigrar ķ keppni. 

Ķ fréttinni er sagt frį Elķasi Snęland Jónssyni sem lengi var blašamašur og ašstošarritstjóri į Vķsi. Hann tók viš fréttum og greinum mešal annars frį óreyndum blašamanni eins og undirritušum og gerši athugasemdir, lét endurskrifa og hjįlpaši mönnum til frekari žroska ķ faginu. 

Ansi er ég hręddur um aš Elķas vęri oršinn uppiskroppa meš rauša pennann vęri hann stjórnandi į DV ķ dag. Hitt er pottžétt aš undir góšri handleišslu gęti mešal annarra fréttabarniš, sem heldur žvķ fram aš einhver sigri keppni, hugsanlega oršiš góšur blašamašur žegar fram lķša stundir.

Tillaga: Elķas sigraši ķ leikritasamkeppni sem Stöš 2 stóš fyrir įriš 1989.


Lįtiš hvalina vera

Fyrir leikmann er óskiljanlegt hvers vegna veriš sé aš reyna aš reka grindhvalavöšu śt śr Kolgrafarfirši. Ķ fyrsta lagi eru hvalir viškvęmar skepnur og svona ašfarir hręša žį fyrst og fremst. Ķ öšru lagi eru hvalir ekki vanir žvķ aš lįta reka sig. Miklu skynsamlegar er aš leyfa žeim aš eiga sig, žeir finna įbyggilega leišina śt af sjįlfsdįšum.

Enginn veit hvers vegna hvalirnir leita inn ķ firši og jafnvel upp ķ fjörur. Hugsanlega finna žeir lykt sem žeir renna į. Mį vera aš enn séu sķldin aš rotna sem strandaši ķ Kolgrafarfirši fyrir tveimur įrum.

Mér fannst hrikalegt aš sjį myndbandiš sem birt var į mbl.is. Tveir björgunarsveitarbįtar reyndu aš hręša hvalina og reka śt fyrir brśna. Žetta var ójafn leikur, skemmtun fyrir björgunarsveitarmenn en įbyggilega ferlega illt fyrir hvalina.

Best af öllu er aš lįta nįttśruna hafa sinn gang. Mašurinn į ekki aš reyna aš stjórna henni, viš žekkjum afleišingarnar af slķkri afskiptasemi og žęr eru ekki allar fagrar.


mbl.is Lķklega komnir aftur inn fjöršinn
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Rigning inni ķ hśsi, sį veršlaunašasti og meš Evrópuleiki į bakinu

Athugasemdir viš mįlfar ķ fjölmišlum.

1.

Sķšar įtti Jobs eft­ir aš bišjast af­sök­un­ar į žvķ hvernig hann kom fram viš męšgurn­ar og žrįtt fyr­ir fyrri yf­ir­lżs­ing­ar erfši hann dótt­ur sķna aš millj­ón­um banda­rķkja­dala.“ 

Frétt į mbl.is.         

Athugasemd: Nei, nei, nei. Steve Jobs erfši ekki dóttur sķna enda lifši hśn hann. Hins vegar arfleiddi hann hana aš žessum aušęfum.

Ķ Mįlfarsbankanum segir: 

Athuga aš rugla ekki saman sögnunum arfleiša og erfa. Rétt er aš tala um aš arfleiša einhvern aš einhverju og erfa eitthvaš. 

Hśn arfleiddi son sinn aš öllum eigum sķnum. Sonurinn erfši allar eigur móšur sinnar.

Fólk meš žokkalegan oršaforša gerir ekki žessi mistök. Žeir sem hafa aldrei haft įhuga į lestri bóka gera ótal mistök vegna žess aš skilningur er ekki fyrir hendi. Śt af fyrir sig er ekkert aš žvķ aš blašamašur geri mistök. Verra er ef ritstjórnin meti meira magn en gęši og enginn lesi yfir žaš sem byrjendur skrifa. Jś, nema žvķ ašeins aš stjórnendur séu engu skįrri.

 Tillaga: Sķšar įtti Jobs eft­ir aš bišjast af­sök­un­ar į framkomu sinni. Žrįtt fyr­ir fyrri yf­ir­lżs­ing­ar arfleiddi hann dótt­ur sķna aš millj­ón­um banda­rķkja­dala..

2.

Margir Žjóšhįtķšargestir leitušu skjóls frį regninu inni ķ ķžróttahśsinu ķ Vestmannaeyjum ķ nótt …“ 

Frétt į ruv.is.          

Athugasemd: Margt ungt fólk į ķ erfišleikum meš forsetningar ķslensku mįli. Hér er eitt dęmi um slķkt. Aš vķsu er ekki rangt aš segja aš einhverjir hafi leitaš skjóls frį regni. Betur fer žó į žvķ aš segja aš žeir hafi leitaš skjóls undan regninu, burt frį žvķ, inn ķ ķžróttahśsiš.

Svo er hér ęvintżralega vitleysa. Af tilvitnuninni mį rįša aš žaš hafi rignt inni ķ ķžróttahśsinu. Fréttamašurinn ruglar saman tveimur atkviksoršum, inn og inni. Ķ Mįlfarsbankanum segir:

Atviksoršiš inn er notaš um hreyfingu: Fara inn ķ hśsiš. Atviksoršiš inni er notaš um dvöl į staš: Vera inni ķ hśsinu.

Ekki žarf aš fjölyrša um žessi tvö orš. Žó žau séu lķk er merkingin žeirra ekki hin sama og er nišurstašan sś aš blašamašurinn klśšraši fréttinni.

Tillaga: Margir Žjóšhįtķšargestir leitušu skjóls undan regninu og inn ķ ķžróttahśsiš ķ Vestmannaeyjum ķ nótt ….

3.

Veršlaunašasti kokkur veraldar lįtinn.“ 

Fyrirsögn į ruv.is.          

Athugasemd: Mörgum er tķšrętt um menningarlegt hlutverk Rķkisśtvarpsins en af ofangreindu mį rįša aš žaš klśšrast oft žegar kemur aš tungumįlinu.

Ķ fréttinni kemur žaš eitt fram aš kokkurinn sem um er rętt fékk fyrir hönd veitingastaša ķ eigu sinni fleiri Michelin-stjörnur en nokkur annar. Ekkert kemur hins vegar fram aš hann hafi hlotiš fleiri veršlaun en ašrir heimsins kokkar, ašeins žetta meš Michelin stjörnurnar, sem er aš vķsu talsvert.

Sį sem hlżtur veršlaun er veršlaunašur. Hiš sķšarnefnda er sagnorš: veršlauna, veršlaunaši, veršlaunaš.

Ķ Mįlfarsbankanum segir: 

Ekki tķškast aš stigbreyta oršiš launašur (lżsingarhįttur žįtķšar) frekar en samsetningar į borš viš: hįlaunašur, oflaunašur, ólaunašur, veršlaunašur. 

Hann er hęst launaši (ekki: „hęst launašasti“) starfsmašurinn og mun betur launašur (ekki: „betur launašri“) en ašrir starfsmenn.

Fólk meš sęmilegan oršaforša į aš vita žetta. Börn lęra žetta smįm saman sé žeim haldiš aš lestri bóka.

Tillaga: Kokkurinn sem hlaut flestar Michelin stjörnur er lįtinn.

4.

Mikil rigning veršur į landinu į Austurlandi.“ 

Žulur ķ nišurlagi kvöldfrétta Rķkissjónvarpsins 06.08.2018.         

Athugasemd: Tvķtekningar eru algengar mešal blaša- og fréttamanna, sérstaklega žeirra yngri. Svo viršist sem aš žeir eldri og reyndari leišrétti ekki. Žarna spįir žulurinn rigningu į landinu į Austurlandi. Margir eru til dęmis sagšir hlaupa Vatnsneshlaup, ašrir leika fótboltaleiki, nokkrir stökkva hįstökk, tķna ber ķ berjamó (hvar annars stašar) og loks mį nefna bķlstjóra sem aka bķlaleigubķlum (margtekning). 

Žetta er svo sem ekki rangt er klingjandi stķllaust. Nefna mį aš svo lengi sem ég man eftir hafa syngjandi kórar sungiš söngva śr söngbókum og enginn agnśast śt ķ žaš.

Hvers vegna er į veriš aš tuša um žetta hér. Jś, allt sem sagt er og skrifaš er stķll (ekki tķska, „style“ eins og sagt er į ensku) heldur mįlfar. 

Blašamönnum er ekki ķ sjįlfsvald sett hvernig mįlfar žeirra er, hvorki žeirra sem starfa hjį Rķkisśtvarpinu, Stöš2 eša dv.is svo dęmi séu tekin. Žeim ber aš skrifa į ķslensku svo aš skiljist og gęta um leiš aš žvķ hvernig frį er sagt. Žessi er skylda žeirra gagnvart lesendum. Skemmdar fréttir eru alltof algengar. 

Raunar er žaš žannig aš illt er aš skrifa nema bśa yfir nokkuš drjśgum oršaforša. Blašamašur žarf helst geyma og lesa svo aftur yfir og framar öllu fį einhvern annan til aš lesa yfir. Enginn fęšist sem rithöfundur, blašamašur eša góšur skrķbent. Góš skynsemi, įstundun og išjusemi er vęnlegt til įrangurs ķ žessu eins og svo mörgu öšru. 

Tillaga: Rigna mun į Austurlandi.

5.

Markmišiš aš allar komi heim meš Evrópuleik į bakinu.“ 

Fyrirsögn į ķžróttasķšu Morgunblašsins 07.08.2018         

Athugasemd: Oršasambandiš aš hafa eitthvaš į bakinu merkir oftast byrši, eitthvaš sem ķžyngir. Sumir eru meš dóm į bakinu, öšrum er erfiš lķfsreynsla žung byrši. Sem sagt, viš berum eitthvaš sem er žungt (bókstaflega žungbęrt) eša erfitt.

Śtilokaš er aš segja um sigurvegara aš hann sé meš gullveršlaun į bakinu. Ķslandsmeistaratitill Valsmanna ķ fótbolta frį žvķ ķ fyrra ķžyngir žeim ekki, žvert į móti.

Furšufyrirsagnir ķžróttablašamanna Morgunblašsins eru sumar hlęgilegar, rétt eins og žessi. Fyrirsögnin er höfš eftir višmęlanda, žjįlfara kvennališs sem er ķ śtlöndum og ętlar žar aš standa sig svo vel aš žaš komi heim meš Evrópuleik į bakinu. Žetta er furšulegt oršalag. Ekki einungis lišiš heldur einstaklingarnir ķ lišinu eiga aš koma heim meš Evrópuleik, lķklega ellefu eša fleiri sé tillit tekiš til varamanna. Er hér til of mikils męlst eša er mašurinn aš rugla?

Svo mešvitundarlaus eša fįfróšur er blašamašur Moggans aš hann sér ekki fįrįnleikann ķ žessu, skrifar vitleysuna eftir manninum og žykist hafa unniš fyrir laununum sķnum. Frammistašan er hins vegar ótrślega léleg og veršskuldar aš minnsta kosti gula spjaldiš.

Annars stašar ķ sama ķžróttablaši segir ķ fyrirsögn:

Ragnhildur vann meš 15 įra millibili

Žetta er svo barnaleg fyrirsögn aš engu tali tekur. Konan vann ekki meš millibili. Hśn sigraši ķ golfkeppni og žaš geršist sķšast fyrir fimmtįn įrum. Betur fęri į žvķ aš orša žetta žannig: Ragnheišur sigrar aftur fimmtįn įrum sķšar.

Raunar ętti žetta aš vera nóg śr sama ķžróttablašinu en hér er eitt „gullkorn“ ķ višbót.

Ķ fyrirsögn stendur:

Sara vongóš um aš geta leikiš „śrslitaleikina“.

Sem sagt, fótboltakonan vill leika leikina. Fyndiš ... Ekki er ljóst hvers vegna sķšasta oršiš ķ fyrirsögninni er innan gęsalappa.

Tillaga: Einn eša fleiri Evrópuleikir eru markmiš allra ķ lišinu.


Óhśsnęšisleysi, hitametaslįttur, stara og óvitašur fjöldi

Athugasemdir viš mįlfar ķ fjölmišlum.

 

Ó sem į aš umbreyta merkingu orša.

Menn köllušu eftir żmsum óhefšbundnum lausnum eins og „óhagnašartengdu leiguhśsnęši“. Žetta er skemmtilegt nżyrši žar sem forskeytinu ó er ętlaš aš umbreyta merkingu oršsins. Óhagnašur er žó ekki skilgreindur sem tap heldur sem enginn gróši. 

Óhśsnęšislaus mašur vęri į sama hįtt einstaklingur meš hśsnęši. Žessi gagnmerki og óžżšingarlausi fundur borgarstjórnar einkenndist žvķ af ólausnum žar sem menn sżndu óskilning į ešli vandans. Žaš er huggun fyrir śtigangsmenn aš menn hafa fullan vilja til aš ręša mįlin og smķša glęsilegt athvarf śr oršaflaumnum.

Skošun ķ Fréttablašinu. Tilefniš er fundur borgarstjórnar um heimilislausa. Höfundur Óttar Gušmundsson (greinaskil og feitletrun eru į įbyrgš SS) og skrifar af leiftrandi umhyggju fyrir ķslensku mįli.

 

1.

Hitamet hafa vķša veriš slegin ķ sumar.“ 

Frétt ķ kvöldfréttum Rķkissjónvarpsins 31.07.2018.        

Athugasemd: Hver sló hitametiš? Enginn. Metin féllu hins vegar vķša. Ekki fer vel į žvķ aš orša fréttir alltaf į žann hįtt aš nįttśran hafi vilja eins og mannfólk. Vel mį vera aš žaš sé stundum skemmtilegt stķlbragš. Betra er žó aš skrifa ekki alltaf sama stķl, sömu tugguna, sömu oršasamböndin ...

 Tillaga: Hitamet hafa vķša falliš ķ sumar.

2.

Leyfi veitt fyrir vindmöstur ķ Dölunum. 

Fyrirsögn į visir.is.         

Athugasemd: Forsetningin fyrir stjórnar žįgufalli. Hvorugkynsnafnoršiš mastur beygist svona ķ eintölu: mastur, mastur, mastri, masturs. Ķ fleirtölu: möstur, möstur, möstrum, mastra.

Af žessu mį sjį aš oršiš vindmastur er rangt beygt ķ fyrirsögninni. Allar lķkur benda til aš veitt hafi veriš leyfi fyrir fleiri en einu og žvķ er hér aš nešan gerš žannig tillaga.

Mér finnst ekki rétt aš setja įkvešinn greini viš örnefni og einnig mörg byggšaheiti. Viš förum til Akureyrar, ekki Akureyrarinnar (nema hugsanlega ef žaš er nafn į skipi), ekki Bśšardalsins, Egilsstašarins, Laxįrdalsins, Kjósarinnar og svo framvegis. Aušvitaš kunna aš vera undantekningar frį žessu en žetta ętti aš vera almenn regla.. 

Stundum viršist ungt fólk ekki kunna fallbeygingu, žetta į ekki sķšur viš blašamenn. Vera kann aš žegar mįlsgrein er oršin löng gleymist aš fallbeygja.

Til dęmis: Skjįlftinn ķ Bįršarbungu, žar sem jörš hefur lengi skolfiš og valdiš jaršfręšingum įhyggjum, sérstaklega žaš sem af er žessu įri, er talinn vera hluti af kvikuinnskot.

Žetta er skįldaš dęmi og byggir į  mįlsgrein meš mörgum aukasetningum sem alls ekki er til fyrirmyndar. 

 Tillaga: Leyfi veitt fyrir vindmöstrum ķ Dölum.

3.

„Staraš į hafiš viš Gróttuvita. 

Fyrirsögn į bls. 4 ķ Morgunblašinu 01.08.2018.         

Athugasemd: Fyrirsögnin er ofan ķ mynd af konu meš barn ķ fanginu og langt fyrir utan er faržegaskip. Žetta er nokkurs konar stemningsmynd, žokkalega vel tekin.

Athugasemdin er vegna sagnoršsins. Fólkiš horfir śt į hafiš en blašamašur segir žaš stara. Um žaš veit lesandinn ekkert žar sem ašeins sést ķ bakhlutann.

Sögnin aš stara merkir samkvęmt oršabók aš einblķna, horfa lengi og fast į. Ekkert af žessu į viš, jafnvel žó konan og barniš hafi stašiš žarna lengi. Oršiš er ķ daglegu tali frekar neikvętt, sumir stara af einskęrum dónaskap eša hefndarhug. Žeir sem glįpa eru ekki eins ašgangsharšir. Hvorugt er talin kurteisi.

Leišinlegt er til žess aš vita aš blašamašurinn hafi ekki ķ sér skįldlegri hliš en žetta. Engin stemning er ķ störu. 

 Tillaga: Horfa į hafiš viš Gróttuvita.

4.

„Žakklįt fyrir aš hafa lent ķ žessu įfalli į žessum tķmapunkti.“ 

Fyrirsögn į visir.is.          

Athugasemd: Žetta er hręšilega illa samin fyrirsögn. Skiptir engu žótt oršalagiš sé višmęlandans. Blašamanni ber skylda til aš laga oršfęri hans til betri vegar. Žarna er tönglast į įbendingarfornafninu žessu og bśin til nįstaša sem eyšileggur fyrirsögnina. 

Ķ raun og veru er stašan žessi: Ung ķžróttakona meiddist og įtti lengi ķ meišslunum en nįši sér fullkomlega og varš heimsmeistari ķ sinni grein. Hins vegar kemur ekkert fram hvers vegna konan er žakklįt. Og hvaš er tķmapunktur? Hvers vegna žarf aš bęta oršinu punktur viš tķma? Žaš hjįlpar ekkert.

Blašamašur vitnar til bloggsķšu konunnar og eru teknar upp beinar tilvitnanir śr henni. Žvķ mišur er margt ašfinnsluvert ķ skrifum konunnar. Žess vegna hefši fariš betur į žvķ aš blašamašurinn hefši endursagt efni bloggsins ķ óbeinni ręšu. Ķ sannleika sagt er žetta engin frétt, ašeins endaleysa, byggt į sjįlfshjįlparhugleišingu og į lķtiš erindi viš almenning.

 Tillaga: Varla er hęgt aš bęta fyrirsögnina

5.

„Ķ til­kynn­ingu frį Lands­björgu kem­ur fram aš ann­ar hóp­ur­inn sé fimm manna en aš stęrš hins sé ekki vituš.“ 

Frétt į mbl.is.           

Athugasemd: Ritstjórn mbl.is er ķ léleg. Žessi fullyršingu mį sanna meš žvķ aš fréttin sem žessi fįrįnlega mįlsgrein er ķ, var birt kl. 17:35 og kl. 18:50 var fréttin óbreytt. Enginn las yfir og lét blašamanninn breyta.

Nišurstašan er žessi. Til eru illa skrifandi blašamenn į mbl.is og ritstjórnin mešvitundarlaus. Engum er kennt, engum er bent. Góšir blašamenn verša ekki til nema ritstjórnin sé góš.

Og svo segir blašamašur Moggans:

… um stęrš hins er ekki vituš.

Žvķlķk steypa. Koma blašamennirnir beint śr leikskóla?

Sama frétt birtist į visir.is. Žar segir:

Annar gönguhópanna sem vitaš er um į svęšinu er fimm manna en ekki er vitaš um stęrš hins. 

Žetta er miklu betur oršaš hjį Vķsi sem žó hefur ekki alltaf veriš beinlķnis veriš žekktur fyrir góša mešhöndlun į móšurmįlinu.

Tillaga: Ķ fréttatilkynningu frį Landsbjörgu kemur fram aš fimm manns séu ķ öšrum hópnum en ekki vitaš um fjöldann ķ hinum.

 

Leirskįldin

Ķ Vķsnahorni Morgunblašsins 02.08.2018 er žessi frįbęra örsaga og vķsa:

Skömmu eftir lįt Einars Benediktssonar mętti mašur nokkur Tómasi Gušmundssyni og spurši: „Ertu bśinn aš yrkja eftir Einar? Ég er bśinn aš žvķ!“

Tómas svaraši:

Žegar strengir stęrsta skįldsins brustu 
sem stoltast kvaš og söng af mestum krafti
öllum nema landsins lélegustu leirskįldum fannst rétt aš halda kjafti!

 

Eftirskrift

Lesandi sem kallar sig „Hśsara“ segir vķsuna eiga aš vera svona:

Žegar strengir stęrsta skįldsins brustu,
er stoltast kvaš og söng af mestum krafti,
öllum nema landsins lélegustu
leirskįldum fannst best aš halda kjafti.

 

 


Fólkiš sem mengar sundlaugarnar

Morgunblašiš var svo vinsamlegt aš birta žessa grein mķna žrišjudaginn 1. įgśst 2018:

SturtaĶ reglu­gerš um holl­ustu­hętti į sund- og bašstöšum seg­ir aš gest­ir skuli žvo sér įn sundfata įšur en žeir ganga til laug­ar. Į eng­um sund­stöšum sem ég žekki til er fylgst meš žvķ aš gest­ir geri žaš. Yf­ir­leitt žvo Ķslend­ing­ar sér en stór hluti śt­lend­inga ger­ir žaš ekki.

Višbjóšur­inn

Mjög al­gengt er ķ Sund­laug­inni ķ Laug­ar­dal og Sund­laug Vest­ur­bęj­ar aš śt­lend­ir feršamenn žvoi sér ekki. Žetta hef­ur įgerst eft­ir žvķ sem feršamönn­um hef­ur fjölgaš og er nś komiš śt ķ višbjóšslega vit­leysu.

Ég žekki best til ķ Laug­ar­dals­laug­inni, kem žar mjög oft. Fjöl­marg­ir śt­lend­ir karl­ar klęšast sund­skżlu ķ bśn­ings­klefa og fara bein­ustu leiš śt ķ laug, stund­um meš ör­stuttu stoppi ķ sturt­un­um, svona rétt til aš sżn­ast. Kon­ur segja aš žetta sé afar al­engt ķ kvenna­klef­an­um. Aldrei hef ég séš starfs­menn gera at­huga­semd­ir viš žetta hįtta­lag. Žetta vita fjöl­marg­ir og fara aldrei ķ laug­arn­ar, žeim hugn­ast ekki sóšaskap­ur­inn.

Eng­ar und­anžįgur

Örfį­ir gest­ir benda śt­lend­ing­un­um į aš laug­in sé ekki til žvotta, til žess séu sturt­urn­ar. Višbrögšin eru žį skrżt­in og engu lķk­ara en sum­ir hafi ekki gert sér grein fyr­ir til­gang­in­um meš sturt­un­um og snśa til baka og žvo sér. Ašrir snśa upp į sig og fara śt ķ.

Žetta įstand er al­ger­lega óvišun­andi. Regl­an er sś aš annaš hvort žvęr fólk sér įšur en žaš fer ofan śt ķ laug eša žaš fer ekki śt ķ. Hér er eng­inn milli­veg­ur. Eng­inn gest­ur į aš vera und­anžeg­inn regl­um. Punkt­ur.

Annašhvort eša!

Vissu­lega er menn­ing žjóša og žjóšar­brota mis­mun­andi. Mį vera aš hingaš komi fólk sem geti ekki hugsaš sér aš af­hjśpa nekt sķna, jafn­vel ķ sturt­un­um. Fyr­ir žetta fólk eru til hįlflokašir sturtu­klef­ar, aš minnsta kosti ķ Laug­ar­dals­laug­inni. Sé žaš ekki nóg į fólk ekki aš fara ķ sund­laug­ar į Ķslandi. Eng­an af­slįtt į aš gefa į hrein­lęti sund­laug­ar­gesta. Upp­runi, menn­ing, sišir eša annaš er ekki gild af­sök­un. Hér gild­ir ein­fald­lega annaš hvort eša.

Sagt upp störf­um

Viš sem stund­um sund­laug­arn­ar velt­um žvķ oft fyr­ir okk­ur hvers vegna starfs­fólk ķ bśningsklef­um hafi ekki eft­ir­lit meš žvķ aš gest­ir žvoi sér. Fyr­ir nokkr­um įrum sagši einn sturtu­vöršur­inn, eldri mašur sem nś er hętt­ur störf­um, aš žaš žżddi ekki neitt aš fylgj­ast meš gest­um, žį kęm­ust starfs­menn ekki ķ önn­ur brżn störf. Sem sagt, eft­ir­lit meš hrein­lęti sund­laug­ar­gesta er fullt starf. Öšrum eldri manni var sagt upp störf­um fyr­ir aš fram­fylgja regl­um, krefjast žess meš smį offorsi aš gest­ir fęru ķ sturtu.

Žurra fólkiš

Eitt sinn sat ég ķ įgęt­um hópi ķ heita pott­in­um og var žar spjallaš um heima og geima. Žį kem­ur einn Ķslend­ing­ur askvašandi beint śr bśn­ings­klefa, skraufžurr. Ein­hver spurši hvort hann hefši fariš ķ sturtu įšur en hann kom śt. Land­inn sagšist ekki hafa gert žaš, hann vęri aš fara ķ pott. Hon­um var žį sagt aš hann skyldi and­skotast til baka og žvo sér og žį fengi hann aš koma ofan ķ pott­inn, fyrr ekki. Eft­ir tķu mķn­śt­ur kem­ur skratta­koll­ur til baka og seg­ist hafa žvegiš sér og hvort viš vęr­um nś įnęgš. Sem sagt, hann žvoši sér fyr­ir okk­ur, ekki af žörf eša vegna žess aš regl­ur laug­ar­inn­ar krefšust žess.

Nęr dag­lega sér mašur fólk af bįšum kynj­um koma śr bśn­ings­klef­um, skraufžurrt, og fer beint ķ sund­laug eša potta. Žetta er aušvitaš al­gjör višbjóšur og ekki sęm­andi rekstrarašilan­um aš öšrum gest­um sé bošiš upp į slķkt.

Mann­rétt­ind­in

Borg­inni viršist vera al­gjör­lega sama um žessi mįl. Aš žeirra mati eru mann­rétt­ind­in fólgin ķ žvķ aš sleppa kynja­merk­ing­um į sal­ern­um sem ķ eigu og um­sjón Reykja­vķk­ur­borg­ar.

Ég held aš ég tali fyr­ir munn flestra sem sękja sund­laug­ar žegar ég full­yrši aš žaš er rétt­ur hvers sund­laug­ar­gests aš geta fariš ofan ķ sund­laug vit­andi žaš meš vissu aš all­ir gest­ir hafi žvegiš sér įšur en žeir fari ofan ķ.

Upp­lżs­ing og eft­ir­lit

Hęgt er aš grķpa til tveggja rįša. Annaš er aš starfs­menn hafi bein­lķn­is eft­ir­lit meš žvķ aš gest­ir fari ķ sturtu og žvoi sér. Hitt er aš all­ir śt­lend­ir gest­ir sem kaupi sig ķ laug fįi af­hent spjald meš ein­föld­um regl­um og mynd­ręn­um leišbein­ing­um. Į žvķ standi mešal annars aš annaš hvort sé fariš aš regl­um eša gest­in­um verši meinaš aš fara ofan ķ laug­ina.

Viš žetta įstand veršur ekki unaš leng­ur, borg­ar­yf­ir­völd žurfa aš taka į žessu. Strax.


Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband