Persónuleg útgönguleið við leiðarlok

Sjálfsvíg getur verið fullkomlega eðlileg leið. Að baki þarf ekki að vera geðsjúkdómur af neinu tagi. Staða einstaklings getur einfaldlega verið sú að hann er kominn að leiðarlokum að eigin mati og fátt annað eftir. Auðvitað er það hugur viðkomandi sem þarna ræður, ályktun eins manns og kemur í raun og veru fáum öðrum við. Hver er eiginlega þess umkominn að mega tala um fyrir þeim sem stendur á þessum tímamótum? Hér er ekki um neina rökræðukeppni heldur dýpstu tilfinningu sem einn maður getur haft og hana er erfitt að deilda með öðrum, eiginlega útilokað.

Hér er ekki verið að gera lítið úr vandamálum sem leiða marga til sjálfsvígs, vanda sem í raun og veru er hægt að koma í veg fyrir en aðstæður vissulega margar og ólíkar. 

Öllum er annt um eigin virðingu og vilja halda henni í þokkalegu standi þangað til yfir lýkur. Varla er hægt að gera nokkrum manni jafn illt og að svipta hann sjálfsvirðingu og frelsi til að ákveða um líf sitt.

Aðstandendur standa auðvitað berskjaldaðir eftir andlát ástvinar. Skiptir litlu máli hvort um sé að ræða sjálfsvíg, slys, aldurstengda sjúkdóma eða aðra. Öllum finnst einfaldlega sárt að sjá á eftir vinum eða ættingjum. Sorg og þjáning er ekki aðeins brotthvarfið sem slíkt heldur líka aðdragandinn, dánarorsökin. Þetta er skiljanlegt því tilfinningarnar eru ólíkar og snúast um það hversu nákomin við erum. Auðvitað er hér auðveldara um að tala en að vera í sporum syrgjanda, ég viðurkenni það fúslega.

Ég þekki verulega vel til aðstæður eins og ég hef lýst hér að ofan. Þar hefur rökræðan hefur reynst vera gagnslaus. Engin sorg er afleiðing þeirrar niðurstöðu sem viðkomandi hefur komist að, raunar aðeins gleði að hafa fundið út leið frá því sem hefur ekki lengur nokkurn tilgang, að hans mati. Þetta endar allt einhvern veginn og niðurstaðan verður alltaf hin sama, það slokknar á lífskveiknum. En það er þungt að bera þessa vitneskju og raunar óskaplega íþyngjandi að fá ekkert að gert. Þegar ákvörðun hefur verið tekin af heilbrigðum huga þess sem er skynsamur og ákveðinn er fátt hægt að segja.

Margir kvíða endalokunum og þá einkum því að verða ósjálfbjarga eins og Donald Low lýsir í myndbandinu og ekki síður að verða öðrum byrði. Eflaust vilja margir útgönguleið sem hæfir forsendum þeirra um innihaldsríkt og gjöfult líf og fá að fara með reisn áður en hið endanlega kall kemur.

„Ég mun deyja“