Hann sem allt kann miklu betur en allir aðrir

Ágætlega ritfær maður sem ég kannast við skrifaði eitt sinn smásögu sem fjallaði um komu útlendra ferðamanna til ónefnds bæjarfélags á suðausturlandi.

Sagan hefst í Reykjavík og þar bauð Stefnir Jónsson, flugstjóri, farþega velkomna um borð. Eftir lendingu í hinu ónefnda bæjarfélagi kom Stefnir Jónsson með tröppur að flugvélinni. Maður með sama nafn flutti farangurinn inn í flugstöðina. Bílstjórinn sem ók rútunni að hótelinu hét Stefnir Jónsson. Hótelstjórinn, Stefnir Jónsson, tók á móti farþegunum og kokkurinn, Stefnir Jónsson, matreiddi um kvöldið þennan líka dýrindis silung. Um morguninn gekk hópurinn með Stefni Jónssyni, leiðsögumanni, um bæinn og fengur þeir lítinn bækling á ensku sér til glöggvunar á staðháttum. Höfundur hans var Stefnir Jónsson. Um kvöldið var leiksýning í samkomuhúsinu og aðalleikarinn hét Stefnir Jónsson og var góður rómur gerður af frammistöðu hans í hlutverki Hamlets í nýstárlegri uppsetningu. Næsta morgun ók Stefnir Jónsson upp á jökul og þar rúntaði hann í snjóbíl með útlendinganna um jökulinn og var það mikið, mikið gaman. Um kvöldið var gleðistund við barinn á hótelinu og Stefnir Jónsson, barþjónn, kynnti stórfínan kokteil sem bjó til. Skemmtiatriði kvöldsins var fjöldasöngur sem Stefnir Jónsson, stórsöngvari, leiddi og stjórnaði. Daginn eftir var haldið til baka til Reykjavíkur og eftir að hafa kvatt alla farþeganna með handabandi kom lögreglan og flutti Stefni Jónsson aftur á Litla-Hraun þaðan sem hann hafði fengið helgarleyfi vegna andláts ömmu sinnar (í fjórða og síðasta sinn).

Jæja ... þetta datt mér í hug þegar ég las um Tómas Guðbjartsson, hjartaskurðlækni, í Fréttablaði dagsins. Enn einu sinni kemur grein og viðtal við Tómas, enn og aftur. Nú veit ég alltof mikið manninn. Rétt eins og hann Stefnir Jónsson í smásögunni er Tómas maður ekki einhamur. Hann gengur á fjöll, skíðar, veikist af myglusveppi, læknar sig, býr til börn, læknar önnur, sinnir konu sinni, situr í stjórn Ferðafélagsins, er fararstjóri, fer í langar um stuttar gönguferðir með vinahópum og fyrir félagið, læknar með gervibarka, kennir læknanemum, stundar rannsóknir, tekur líffæru úr einum og setur í annan, gengur um stofu sjúkrahússins, skrifar um sjúkdóma, hughreystir sjúklinga, rannsakar teikningar af nýjum há-há-hátæknifræðilegum Landspítala, klappar á koll barna og ábyggilega margt fleira. Honum er greinilega margt til lista lagt. Sem sagt ég veit meira um Tómas en góðu hófi gegnir. Ég veit minna um hann Tyrfing frænda minn og er sá góði maður afar skemmtilegur og kátur maður, spilar golf, les góðar bækur ... og svo veit ég ekki meir. 

Um annan lækni veit ég fátt en þó er hann oft í fjölmiðlum. Hann heitir Kári Stefánsson og er vel máli farinn og hæfileikaríkur skríbent, beitir hvoru tveggja til stuðnings því sem hann trúir á. Hins vegar veit ég ekkert um persónulegar aðstæður Kára, hvort hann skíðar, gengur á fjöll eða lemur iðnaðarmenn meira en góðu hófi gegnir. Það þykir mér gott. Ég vil ekki vita allt um alla.

Svo er það hitt, það er ekki traustvekjandi að vera mellufær í öllu, jafnvel ekki frábær. Sú var nú ástæðan fyrir því að hann Stefnir Jónsson þóttist geta allt - og var meira en góður í flestu. Það er sitt hvað að kunna að taka flugvél á loft en að geta lent henni. Held ég.

Sögunni um Stefni Jónsson týndi ég fyrir löngu, höfundinum til mikillar skapraunar.

Þess ber að geta að fyrirsögn pistilsins á við söguhetjuna.

Myndin er af ónefndu bæjarfélagi á suðausturhorni landsins. Öræfajökull í baksýn.

Ef aðrir myndu menga svona mikið ...

Mengunarvöldunum er oftast næstum því alveg sama þótt þeir skaði umhverfið. Þannig er ástandið um áramót. Mínir flugeldar og blys valda ekki mengun, hvað þá stóru stjörnuljósin og alveg pottþétta ekki brennan sem ég stóð við á gamlaárskvöld. Það voru hinar brennurnar, hinir sem skutu upp rakettum og kveiktu í blysum sem menguðu.

Sama er með nagladekkin. Alveg hrein makalaust hvað margir keyra um á nagladekkjum, alveg frá byrjun október og jafnvel fram í júní. Aldrei er ég með nagladekkin svona lengi undir, í mesta lagi frá nóvember og fram í apríl.

Ef allir hefðu jafn brenglaða hugsun og ég væri mengunin miklu meiri vegna þess að svifryksmengunin eykst með meiri notkun nagladekkja.

Auðvitað er rosalega gaman að skjóta upp rakettum og stemningin er gríðarlega skemmtilegt. Nagladekkin veita manni svo ossalega mikið öryggi þessa þrjá daga sem þeirra er virkilega þörf.

Hvers vegna skjótum við upp flugeldum á gamlaárskvöld og áramót? Er það álíka mikilvægur siður og að höggva niður grenitré á heiðum Jótlands og flytja inn hingað til lands og kalla „jólatré“? Eða er það vegna þess að við erum að styrkja björgunarsveitir landsins?

Björgunarsveitunum vantar fé til reksturs síns, það er óumdeilt. Er það hins vegar ekki dálítið mikið í lagt að kaupa rakettur frá Kína, þar sem rafmagnið er fengið úr orkuverum sem kynnt eru með kolum. Skoteldarnir eru svo fluttir inn með skipum yfir meira en hálfan hnöttinn. Kolefnisfótspor rakettunnar minnar og stóru tertunnar þinnar er því rosalega mikið.

Er ekki ástæða til að hugleiða þetta?

Nagladekk eru gagnslaus í snjó. Það eiga allir ökumenn að vita. Á suðvesturhorninu koma afar sjaldan upp þær aðstæður að nauðsynlegt er að nota þau. Þetta er svipað og að ganga í stígvélum alla daga vegna þess að hugsanlega verður drullupollur á vegi manns. Stígvél eru þarfaþing en oftast hægt að krækja fyrir pollinn. Einnig er hægt að sleppa því að aka í vinnuna þessa þrjá daga á ári sem hugsanlega er þörf á nagladekkjum.

Ég væri til í að sleppa að kaupa rakettur og skottertur um áramótin, láta stjörnuljósin duga og eyða peningunum í að kaupa eitthvað annað af björgunarsveitum landsins, jafnvel afhenda þeim þessar tuttugu og fimmþúsund krónur í seðlum ... 

Í sannleika sagt hef ég ekki notað nagladekk í nærri tuttugu ár og hef ekki í hyggju að gera það. Að vísum komu upp nokkur atvik er ég bjó úti á landi að betra hefði verið að vera með nagla. 

Þeir sem valda mengun eru oft kærulausir um gerðir sínar. Við, borgararnir erum þó haldnir mikilli tvöfeldni.

Hefði eitt eða fleiri fyrirtæki verið völd að því að styrkur svifryks hefði á nýársnótt verið 1.451 míkrógrömm á rúmmetra þá hefði fjandinn orðið laus. Við, hinir sómakæru sem ökum á nagladekkjum, skjótum upp rakettum, kveikjum í brennum og erum með jólatré frá Jótlandi, myndum umsvifalaust kæra þessi fyrirtæki. Jafnvel safna undirskriftum og krefjast að þeim væri lokað.

Sem rökstuðning myndum við benda á að heilsu barnanna okkar væri stefnt í voða.

Myndin er tekin á horni Ægissíðu og Hofsvallagötu í Reykjavík á nýársnótt.

Mengun langt yfir heilsuverndarmörkum