Nýfrjálshyggja og frjálshyggja

Hannes Hólmsteinn Gissurarson var sem oftar í útlandiu og hélt fyrirlestur um efnahagshrunið á Íslandi. Hann hélt því fram að það hefði ekkert að gera með nýfrjálshyggju eða álíka pólitískar skoðanir. Auðvitað er þetta rétt hjá honum.

Svo gerist það að Egill Helgason, dagkrárgerðarmaður og bloggari, tekur undir með Hannesi. Þetta eru slík stórkostleg undur og stórmerki að pólitískur andstæðingur taki undir sjónarmið Hannesar að ég get ekki annað en vitnað hér í pistil Egils:

Það er mikið til í því hjá Hannesi Hólmsteini Gissurarsyni að íslenska hrunið hafi ekki stafað af „nýfrjálshyggju“.

Aðrar skýringar eru nærtækari.

Eins og að bankar voru einkavæddir í hendurnar á klíkubræðrum sem höfðu hvorki vit né siðvit til að reka banka með samfélagslega ábyrgum hætti, heldur notuðu þá sem miðstöðvar fyrir brask.

Eins og að ekki er hægt að byggja alþjóðlega fjármálamiðstöð á örgjaldmiðli eins og krónunni.

Og því að fölsk kjör, viðskipti og væntingar byggðust upp á alltof hátt skráðu krónugengi sem var óhugsandi að entist.

Þannig að skýringarnar eru frekar græðgi, fyrirhyggjuleysi, siðspilling, vinahygli og klíkuskapur og kannski bara hrein heimska. 

Ég ekki alltaf sammála Agli en í þetta sinn er það hins vegar staðreynd. Það breytir þó ekki þeirri staðreynd að ég hef ekki hugmynd um hvað „nýfrjálshyggja“ en halla mér sem fyrr að frjálshyggju, ef til vill er það gamaldags frjálshyggja.

Hótanir Creditinfo og hin týnda samfélagsábyrgð

Ekki er svo ýkja langt síðan íslenskir bankar höfðu í hótunum við stjórnvöld. Sögðust ætla úr landi vegna þess að aðstæður hér væru svo „fjandsamlegar“, skattar svo háir og leiðinlegt að starfa hér á landi. Áður en bankarnir hleyptu heimdraganum fóru þeir á hausinn með hrikalegum afleiðingum fyrir þjóðina.

Enn eru uppi samtök meðal hin sjálfhverfa hluta atvinnulífsins um að þvinga stjórnvöld til að ganga í ESB og því er hótað að fyrirtækin fari úr landi nema látið sé undan kröfum þeirra.

Auðvitað gengur þetta ekki. Þó stjórnvöld eigi að hlusta á atvinnulífið eru takmörk fyrir öllu. Stjórnvöld eiga hins vegar ekki að láta undan þvingunum. Geri þau það vaknar spurning um lýðræðið, hvort kjósendur hafi minni möguleika til að hafa áhrif með atkvæði sínu en fyrirtæki með hótunum. Þá vaknar eðlilega sú spurning hvort hótanir séu að verða algengasti tjáningarmáti almennngs og fyirtækja. Það er hins vegar önnur saga.

Svo er það hitt, að fyrirtæki sem hafa orðið til hér á landi, þróað sig, þroskast og orðið að stórum vinnuveitendum hljóta að bera samfélagsábyrgð. Ebítan skiptir ekki höfuðmáli heldur starfsfólkið og umhverfið, heildin sem gerir það að verkum að fyrirtækið þrífst hér á landi.

Ætli Creditinfo að yfirgefa landið bendir það eindregið til þess að ekkert af ofangreindu skiptir máli heldur ebítan eins og sér. Fyrirtækið er því orðið gerilsneytt allri samfélagsvitund og er þar með ekki á vetur setjandi. Og sé Creditinfo orðið svo útlenskt að það geti ekki starfað í því umhverfi sem allflest önnur fyrirtæki sætta sig við þá er best að það fari til Prag þar sem launin eru umtalsvert lægri en hér á landi, verkalýðsfélögin ekki eins herská og stjórnvöld í örláta vasa atvinnulífsins og engin þörf á þvingunum. Er það annars tilviljun að fyrirtækið ætli til Prag, ekki Óslóar, Stokkhólms, Helsinki, Kaupmannahafnar eða Þórshafnar?

Síðan væri það þjóðþrifaráð að vernda íslenska starfsemi með því að skattleggja duglega fyrirtæki flýja land en vilja engu að síður halda íslenska markaðnum. Creditinfo verður þannig að átta sig á því að það verður ekki bæði haldið og sleppt

Ástandið á Íslandi ýtir Creditinfo út